Dieta w cukrzycy - węglowodany, cukry, tłuszcze, białko
Nie jesteśmy skazani na cukrzycę. Oprócz predyspozycji genetycznych, cukrzycy sprzyjają złe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej i stres. W wieku dojrzałym cukrzyca nie zawsze jest związana z brakiem insuliny - hormonu niezbędnego do zaopatrywania komórek w glukozę. Z czasem tracą one zdolność odpowiadania na insulinę i nie wychwytują krążącego we krwi cukru. Krew z wysokim poziomem cukru niszczy nerki, serce, wątrobę, naczynia krwionośne, a nawet system nerwowy. Dlatego bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej diety w cukrzycy. Jedynie dzięki zmianie trybu życia i diety, z cukrzycą można skutecznie walczyć.
W diecie przy cukrzycy można spożywać m.in. pomidory
Cukry złożone i proste
Chorzy na cukrzycę powinni mieć na uwadze podstawową różnicę między cukrami prostymi a złożonymi - cukry proste podnoszą gwałtownie poziom glukozy we krwi, a złożone uwalniają ją powoli. Dlatego należy nie tylko liczyć kalorie, ale też tak planować posiłki, by nie przekraczać zalecanej dawki węglowodanów i zwracać uwagę na ich rodzaj. Dieta cukrzyka jest uboga w cukry proste, np. fruktozę, znajdującą się we wszystkich produktach, które mają w składzie cukier, a także w słodkich owocach (zwłaszcza suszonych).
Najlepszym źródłem dobrych cukrów złożonych jest skrobia zawarta m.in. w ziarnach zbóż, warzywach i mało słodkich owocach. Bez ograniczeń w diecie przy cukrzycy można umieszczać w diecie zielone i czerwone warzywa niskowęglowodanowe: kapustę, kalafior, ogórki, szpinak, sałatę, pomidory, rzodkiewki i paprykę.
Wszelkie szczególowe zalecenia dietetyczne zawsze będą dostosowane do towarzyszących cukrzycy chorób oraz stopnia otyłości. Każda dieta stosowana w cukrzycy musi pokryć zapotrzebowanie organizmu na energię i składniki odżywcze, witaminy oraz sole mineralne. Dieta dla cukrzyków to zdrowa dieta, nieograniczona wyłącznie do białka czy węglowodanów.
Indeks glikemiczny potraw
Węglowodany w diecie
Na początku należy zrzucić zbędne kilogramy. Jeśli chory cierpi na znaczną otyłość, podczas pierwszego etapu leczenia posiłki nie mogą mieć więcej niż 1000 -1200 kcal. Po uzyskaniu zadowalającej wagi ich kaloryczność może wzrosnąć do 1600 -1800 kcal. Przyjmuje się, że dopuszczalny poziom węglowodanów w diecie w cukrzycy powinien wahać się w granicach 140 - 400 g na dobę.
Im osoba młodsza i bardziej aktywna fizycznie, tym granica ta jest wyższa. Nie możesz jednak, stosując dietę odpowiednią w cukrzycy, jeść zbyt małej ilości węglowodanów. Organizm w odruchu samoobrony sam zacznie wytwarzać je z białek i tłuszczu. Przy okazji, niestety, wytwarza też związki ketonowe, które mogą doprowadzić do śpiączki. Dzieje się tak czasem po wstrzyknięciu przez chorego zbyt dużej dawki insuliny, co powoduje gwałtowny spadek poziomu glukozy we krwi. Z tego powodu zaleca się, by chorzy mieli zawsze przy sobie coś słodkiego, czym będą mogli wyrównać niedobór cukru.
Tłuszcze
W dobrze zbilansowanej diecie dla każdego z nas, tłuszcze nie powinny przekraczać 20 - 30 proc. wartości kalorycznej pożywienia. W diecie w cukrzycy szczególne znaczenie ma jakość tłuszczu; zwierzęce zawierają cholesterol i kwasy nasycone przyczyniające się do rozwoju miażdżycy - schorzenia, na które cukrzycy są szczególnie narażeni. Dlatego dieta w cukrzycy nie powinna zawierać smalcu, słoniny i masła. Podobnie jak wszystkie ciasta z kremami i tłuste lody. Od tego, ile jesz tłuszczów, zależy ilość zjadanego mięsa. Tylko białko zwierzęce zawiera komplet aminokwasów niezbędnych do jego przyswojenia.
Białko
W diecie stosowanej w cukrzycy nie powinno zabraknąć też białka roślinnego (nie więcej niż 140 g dziennie). W przypadku chorych nerek, białka musi być mniej od podanej tu wartości, ale o ograniczeniu decyduje wyłącznie lekarz. Należy spożywać chude gatunki mięs i wędlin, ryby, mleko (tylko odtłuszczone), serki raczej białe niż żółte. Wskazane jest, aby kontrolować liczbę spożywanych jajek](https://zywienie.abczdrowie.pl/wlasciwosci-jajka).
Dieta w cukrzycy jest zgodna z zaleceniami zdrowego żywienia. Wymaga jedynie większej dyscypliny, bo konsekwencje jej nieprzestrzegania są poważniejsze niż w przypadku ludzi zdrowych. To może być kuchnia dla całej rodziny. Należy tylko pamiętać, by jeść pięć razy dziennie i w każdym posiłku zachować podobną zawartość węglowodanów. W planowaniu menu pomogą stosowane w książkach kucharskich dla diabetyków tabele wymienników, czyli produktów mających tę samą zawartość węglowodanów, białek i tłuszczów. W przypadku mięsa, ryb i zielonych warzyw liczymy tylko wartość kaloryczną (nie mają węglowodanów).
Źródła
- Hamilton L. Książka kucharska dla diabetyków, REA, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7544-139-0
- Ciper H., Burkard M., Wolfram G. Dieta w cukrzycy typu II, Filar, Warszawa 1999, ISBN 83-87892-18-1
- Dieterle P. Dieta dla cukrzyków, Filar, Warszawa 2001, ISBN 83-87892-36-X
- Magee E. Co jeść przy cukrzycy, KDC, Warszawa 2006, ISBN 83-7404-407-1
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
