DHT, czyli dihydrotestosteron - charakterystyka, funkcje, niedobór i nadmiar
DHT, czyli inaczej dihydrotestosteron, to jeden z najważniejszych męskich hormonów płciowych. Decyduje o kształcie męskiego układu rozrodczego już na etapie prenatalnym. Kobiety również go posiadają, jednak w znacznie mniejszej ilości. Czy możliwy jest nadmiar lub niedobór dihydrotestosteronu i o czym może świadczyć? Kiedy warto wykonać badanie na poziom tego hormonu?
1. Co to jest dihydrotestosteron?
Dihydrotestosteron, występujący pod skrótem DHT, to jeden ze steroidowych hormonów płciowych produkowanych przez ludzki organizm, zarówno kobiecy, jak i męski. Hormon ten zaliczany jest do gruy androgenów i występuje pod wieloma nazwami, m. in. stanolon czy androstanolonum.
Jego zadaniem jest kształtowanie cech męskich u przedstawicieli obu płci. Odpowiada więc między innymi za owłosienie na ciele. Powstaje na skutek przekstałcenia testosteronu i produkowany jest przede wszystkim w obrębie:
- prostaty
- pęcherzyków nasiennych
- najądrzy
- skóry i mieszków włosowych
- wątroby
- mózgu.
Dihydrotestosteron wykazuje kilkukrotnie silniejsze działanie androgenne niż testosteron. Dodatkowo odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu męskich cech płciowych u płodu.
2. Funkcje dihydrotestosteronu
Na etapie embrionalnym dihydrotestosteron odpowiada za prawidłowe ukształtowanie moszny i prącia. W późniejszych etapach życia odpowiada za właściwą pracę prostaty i odczuwanie popędu płciowego. Determinuje też w mężczyznach większą siłę mięśniową, niż ta, którą dysponują kobiety.
Na etapie dojrzewania płciowego DHT determinuje powiększanie penisa oraz moszny u młodych chłopców. Dodatkowo odpowiada za pojawienie się zarostu na twarzy i owsłonienia na całym ciele. Dba także o właściwe funkcjonowanie gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych.
Dihydrotestosteron stosuje się czasem jako hormonalny środek leczniczy u mężczyzn, u których stwierdza się zbyt niski poziom hormonów płciowych.
Dihydrotestosteron wykorzytuje się czasem jako nielegalny doping dla sportowców, aby zwiększyć wydolnośc i siłę mięśniową. Wiąże się to jednak z wieloma przykrymi konsekwencjami zdrowotnymi.
3. Kiedy warto wykonać badanie DHT?
Niepokojące objawy, które powinny skłonić pacjenta do wizyty w laboratorium diagnostycznym, to przede wszystkim łysienie androgenowe u mężczyzn i hirsutyzm u kobiet. Badanie to zleca się często także w przypadku bezpłodności, podejrzenia zespołu policystycznych jajników, zaburzenia miesiączkowania i trądziku u kobiet.
W przypadku mężczyzn, nieprawidłowy poziom DHT może być również przyczyną rozwijającego się guza jąder, a monitorowanie jest stężenia służy dodatkowo kontroli terapii przeciwnowotworowej.
4. Nadmiar dihydrotestosteronu
Podejrzewać nadprodukcję testosteronu możemy wówczas, kiedy zauważymy u siebie tzw. łysienie androgenowe. Proces ten zaczyna się na skroniach (tzw. zakola), a później łysienie obejmuje także czubek głowy. Wówczas przyczyną może być nadmiar DHT.
W przypadku kobiet naprodukcja dihydrotestosteronu odpowiada za hirsutyzm, czyli owłosienie pojawiające się na twarzy, piersiach, brodawkach sutkowych, brzuchu oraz na plecach.
Podwyższony poziom DHT może towarzyszyć także przerostowi prostaty i łysieniu typu męskiego. Nie należy lekceważyć takiego stanu, ponieważ zbyt długo utrzymujący się nadmiar stężenia DHT w organizmie sprzyja rozwojowi raka gruczołu krokowego.
5. Niedobór dihydrotestosteronu
Zbyt niski poziom DHT zwykle jest wynikiem wrodzonej nietolerancji 5α-reduktazy. W takiej sytuacji poziom testosteronu jest prawidłowy, ale stężenie dihydrotestosteronu krytycznie niskie. Na skutek tego dzieci doznają tzw. pseudohermafrodytyzmu. Oznacza to, że cechy płciowe są niewykształcowne, a narządy niejednoznaczne. Pochwa jest niepełnie rozwinięta, a penis bardziej przypomina łechtaczkę. Jądra są niemal niewidoczne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
