Dlaczego trądzik nawraca?
Trądzik jest jedną z najczęstszych chorób skóry. Najogólniej mówiąc, główną przyczyną jej powstawania jest nadmierna produkcja sebum (łoju) oraz nadczynność gruczołów łojowych skóry. W związku z nadmiernym wytwarzaniem łoju oraz nieprawidłowym złuszczaniem się komórek kanalików wyprowadzających dochodzi do zamknięcia ujść gruczołów łojowych. Są to warunki sprzyjające rozwojowi bakterii Propionibacterium acnes. Produkty przemiany materii, które wydzielają te bakterie powodują podrażnienie gruczołów łojowych i powstanie stanu zapalnego, co obserwujemy jako pojawiające się zmiany trądzikowe.
1. Czynniki sprzyjające nawrotom zmian trądzikowych
Przez wiele lat badań nad przebiegiem choroby zaobserwowano pewne czynniki, które mogą predysponować do nawrotu zmian trądzikowych.
Jedną z częstszych przyczyn nawrotu zmian trądzikowych jest nieprawidłowe leczenie – z reguły zbyt krótkie, prowadzące do pojawienia się ponownych zmian na skórze bezpośrednio po odstawieniu leków.
Częstą przyczyną nawrotu są również zaburzenia hormonalne powodowane jakąś chorobą lub nieprawidłową dietą czy przyjmowanymi lekami.
Przyczyną nawrotu trądziku bywają także czasem silnie stresujące wydarzenia życiowe, jest to najprawdopodobniej związane ze zmianami hormonalnymi, które obserwujemy w trakcie długo trwającego stresu.
Wpływ na nawrót trądziku może mieć również stosowanie diety bogatej w słodycze, ostre przyprawy, wysoko przetworzone produkty zawierające liczne konserwanty czy alkohol.
2. Zapobieganie nawrotom trądziku
Aby skutecznie zapobiegać nawrotom zmian trądzikowych, należy przede wszystkim stosować się do zaleceń swojego lekarza dermatologa odnośnie do prowadzonej terapii oraz zadbać o prawidłową pielęgnację skóry. Samodzielne przerwanie terapii zaleconej przez lekarza może bowiem skutkować pogorszeniem zmian skórnych.
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym pozwalającym zapobiegać nawrotom trądziku jest codzienne oczyszczanie skóry z łoju, potu, brudu i kurzu, w celu utrzymania jej maksymalnej czystości. W tym celu powinniśmy stosować preparaty przeznaczone specjalnie do oczyszczania skóry trądzikowej – żele, pianki, toniki, mleczka o pH 5-7.
3. Leczenie cery trądzikowej
Poza odpowiednią pielęgnacją, trądzik wymaga także leczenia farmakologicznego. Leczenie to powinno być prowadzone przez lekarza dermatologa.
Jeszcze do niedawna w leczeniu trądziku stosowano jedynie liczne preparaty do użytku zewnętrznego oraz tetracykliny – antybiotyki przyjmowane doustnie. U dużego odsetka osób leczenie to było nieskuteczne bądź objawy szybko nawracały. Pod koniec XX wieku do terapii trądziku wprowadzono retinoidy. Są to leki składające się z retinolu (witaminy A) oraz jego naturalnych i syntetycznych analogów. Preparaty retinoidów dostępne są zarówno w formie do stosowania zewnętrznego, jak i w postaci tabletek doustnych.
Początkowo preparaty doustne retinoidów stosowano jedynie w przypadku najcięższych postaci trądziku (np. trądzik guzkowo-torbielowaty, trądzik ropowiczy, trądzik piorunujący oraz trądzik skupiony). Obecnie leki z tej grupy znajdują zastosowanie u szerszej grupy pacjentów, zwłaszcza jeżeli terapia antybiotykami z grupy tetracyklin okazała się nieskuteczna. Jest to związane z licznymi badaniami klinicznymi, które wykazały dużą skuteczność terapii lekami z tej grupy oraz znacznie rzadsze nawroty choroby.
Podstawowym lekiem z grupy retinoidów jest izotretinoina. Działanie izotretinoiny polega na hamowaniu aktywności gruczołów łojowych oraz zmniejszeniu ich wielkości, co wpływa na zahamowanie namnażania Propionibacterium acnes. Izotretinoina normalizuje proces rogowacenia i przywraca prawidłowy proces różnicowania komórek naskórka. Lek ten ma także działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze, dzięki czemu udrażnia oraz w 90% osłabia działanie gruczołów łojowych.
Terapia doustną izotretinoiną trwa zazwyczaj od 16 do 30 tygodni (czyli 4-7 miesięcy), u niektórych osób konieczne jest przyjmowanie leku przez nieco dłuższy okres. Niekiedy lek stosuje się długoterminowo, jednak w takich przypadkach są to zazwyczaj małe dawki lub leczenie jest prowadzone z przerwami.
Terapia izotretinoiną jest uważana za najskuteczniejszą metodę leczenia średnio ciężkich i ciężkich postaci trądziku. W większości przypadków całkowite lub prawie całkowite ustąpienie trądziku następuje po 12-16 tygodniach terapii. Preparat ten w sposób udokumentowany naukowo leczy trądzik, a nie tylko maskuje objawy. Odsetek długoterminowych wyleczeń u osób stosujących tę terapię sięga nawet 89% (!!!).
Trądzik jest chorobą skóry, która dosyć często nawraca. W ciągu ostatnich dziesięcioleci wyraźnie rozwinęła się wiedza na temat przyczyn powstawania tej choroby oraz odkryto nowe metody lecznicze pozwalające zminimalizować ryzyko nawrotu oraz znacznie poprawiające komfort życia pacjenta. Ważne jest, aby korzystać z tej nowej wiedzy, stosować się do zaleceń lekarskich i nie zapominać o znaczeniu codziennej pielęgnacji i higienie skóry.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.