Dobowy profil glikemii
Dobowy profil glikemii wyznacza się poprzez pomiar stężenia glukozy we krwi, za pomocą glukometru, kilkakrotnie w ciągu doby. Tego typu samokontrola cukrzycy jest pomocna nie tylko w korygowaniu dawki insuliny, ale i w ustalaniu, czy złe samopoczucie w danym momencie, było spowodowane hipo- czy hiperglikemią. Diabetycy leczeni insuliną powinni dokonywać oznaczenia dobowego profilu glikemii przynajmniej raz w tygodniu. Wyniki pomiarów powinni wpisywać do dzienniczka samokontroli. Chorzy na cukrzycę typu II, nieleczeni insuliną, powinni wykonywać dobowy profil glikemii przynajmniej raz w miesiącu.
1. Zasady pobierania próbek krwi do pomiaru glikemii za pomocą glukometru
W celu prawidłowego pomiaru glikemii za pomocą glukometru:
- należy umyć miejsce nakłucia ciepłą wodą z mydłem;
- nie należy dezynfekować miejsca nakłucia przy użyciu spirytusu;
- nie należy wyciskać krwi z miejsca nakłucia;
- można delikatnie pomasować opuszkę palca przed nakłuciem lub potrzymać rękę z dłonią opuszczoną w dół w celu lepszego ukrwienia opuszek palców,
- nie należy używać kremów do rąk tuż przed pobraniem próbki krwi.
2. Wyznaczanie dobowego profilu glikemii
Pełny dobowy profil glikemii umożliwia najdokładniejszą ocenę przebiegu glikemii w ciągu doby. W celu wyznaczenia dobowego profilu glikemii dokonuje się pomiarów stężenia glukozy w następujących porach dnia:
- rano, na czczo;
- przed każdym głównym posiłkiem;
- dwie godziny po każdym głównym posiłku;
- przed snem;
- o godzinie 24:00;
- o godzinie 3:30.
Alternatywnie można również badać tak zwany półprofil glikemii (skrócony profil glikemii), który obejmuje tylko 4 oznaczenia, to jest na czczo i po 3 głównych posiłkach.
Przy oznaczaniu dobowego profilu glikemii za pomocą glukometru należy pamiętać, że stężenie glukozy we krwi włośniczkowej na czczo jest o 10-15% mniejsze niż w osoczu krwi żylnej, dlatego zalecane jest stosowanie takich glukometrów, które jako wynik podają stężenie glukozy w osoczu. Ponadto najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla pacjenta jest używanie jednego rodzaju glukometru. Daje to największą gwarancję uzyskiwania adekwatnych wyników, które można ze sobą porównywać, szczególnie w perspektywie długofalowej. Należy także okresowo kontrolować zarówno umiejętności chorego w zakresie samokontroli glikemii, jak i sprawność glukometru, porównując uzyskiwane wyniki z wynikami metod laboratoryjnych.
3. Zalecana częstość samokontroli glikemii
Zalecana jest następująca częstość samodzielnego badania profilu glikemii:
- chorzy na cukrzycę leczeni zgodnie z algorytmem wielokrotnych wstrzyknięć insuliny – wielokrotne pomiary glikemii w ciągu doby według zasad leczenia oraz potrzeb chorego;
- chorzy na cukrzycę typu II leczeni dietą – raz w miesiącu skrócony profil glikemii (na czczo i po głównych posiłkach);
- chorzy na cukrzycę typu II stosujący doustne leki przeciwcukrzycowe – raz w tygodniu skrócony profil glikemii;
- chorzy na cukrzycę typu II leczeni stałymi dawkami insuliny – codziennie jeden lub dwa pomiary glikemii, dodatkowo raz w tygodniu skrócony profil glikemii oraz raz w miesiącu dobowy profil glikemii.
Oznaczenia wykonuje się w porach dnia zależnych od aktywności chorego i przyjmowanych posiłków, kiedy są oczekiwane skrajne wartości glikemii w ciągu doby (dobowy profil glikemii).
4. Interpretacja wyników oznaczania stężenia glukozy (w osoczu krwi żylnej)
Prawidłowa glikemia na czczo
60-99 mg/dl (3,4-5,5mmol/l)
Nieprawidłowa glikemia na czczo
100-125 mg/dl (5,6-6,9mmol/l)
Podejrzenie cukrzycy (przy pomiarze wykonywanym na czczo)
≥126 mg/dl (≥7mmol/l)
5. Kryteria wyrównania gospodarki węglowodanowej
Kryteria wyrównania cukrzycy różnią się nieco w zależności od typu cukrzycy, czy wieku chorego.
W przypadku osób z cukrzycą typu I, zwłaszcza u dzieci i młodzieży parametry te powinny być następujące:
- HbA1c (hemoglobina glikowana) ≤ 6,5%;
- glikemia na czczo 70-110 mg/dl (3,9-6,1mmol/l);
- glikemia 2 godz. po posiłku
U osób z cukrzycą typu II, zwłaszcza długo trwającą oraz u osób w podeszłym wieku:
- HbA1c ≤7 %
- glikemia na czczo 70-110mg/dl (3,9-6,1mmol/l);
- glikemia 2 godz. po posiłku
Dla kobiet z cukrzycą ciążową:
- HbA1c ≤ 6,1%;
- glikemia na czczo 60-90mg/dl (3,3-5,0mmol/l);
- glikemia po posiłku
- między 2:00, a 4:00 >60mg/dl (3,3mmol/l);
- średnia dobowa glikemia 95 mg/dl (5,3mmol/l).
Utrzymanie prawidłowych wartości wskazanych parametrów, a zwłaszcza prawidłowego dobowego profilu glikemii, ma bardzo duże znaczenie dla monitorowania skuteczności stosowanego leczenia, a tym samym dla uniknięcia groźnych powikłań, jakie mogą wystąpić w przypadku niewłaściwie leczonej cukrzycy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.