Duże zmiany w pogodzie są groźne dla zdrowia. Ta grupa powinna szczególnie uważać
Najpierw upał, potem burze i mocne ochłodzenie. W ostatnich dniach pogoda w Polsce jest bardzo kapryśna, a to niestety nie wpływa dobrze ani na nasze zdrowie, ani samopoczucie. - Zmiany pogody mogą być zagrożeniem. Mogą pogarszać przebieg choroby, zaostrzać dolegliwości, a niekiedy, gdy nie zostanie podjęta odpowiednio szybko interwencja, mogą nawet stanowić zagrożenie dla życia – przyznaje kardiolog.
1. Zmiany pogody – czym jest meteopatia?
Gwałtowne wahania temperatur, burze, porywisty wiatr czy nagle pojawiający się upał mogą wpływać na nasze zdrowie. Co więcej, spora grupa Polaków boryka się wówczas z różnymi dolegliwościami zdrowotnymi. W spisie ICD10 nie istnieje taka jednostka chorobowa jak meteopatia, jednak lekarze nie mają wątpliwości: są osoby, które dotkliwie odczuwają zmiany pogody.
- Co najmniej połowa Polaków jest wrażliwa na zmiany pogody, a niektóre statystyki mówią nawet o 70 proc. Taką wrażliwość organizmu na zmiany warunków atmosferycznych nazywamy meteopatią – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Ewa Uścińska, kardiolog i internista z Centrum Medycznego Damiana.
Czynniki pogodotwórcze mogą przekładać się na całą mnogość tzw. bodźców biometeorologicznych. To m.in. bodźce termiczne czy chemiczne związane ze zmianą ciśnienia i zawartością cząstkowego tlenu O2 w powietrzu, fotochemiczne czy neurotropowe wpływające na nasz stan psychiczny.
- Podczas przechodzenia frontów atmosferycznych dochodzi do gwałtownej zmiany wielu czynników meteorologicznych, jak temperatura powietrza, ciśnienie, wilgotność, promieniowanie słoneczne, wiatr, ale także jonizacja powietrza, pole elektromagnetyczne. I te różne czynniki mogą wpływać obciążająco na ludzki organizm – przyznaje ekspertka.
Podkreśla też, że u osób zdrowych mogą być one źródłem dyskomfortu czy dolegliwości takich jak bóle głowy, drażliwość, senność czy zaburzenia koncentracji. Jednak u osób z określonymi schorzeniami mogą skutkować zaostrzeniem choroby, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.
- Istnieje szereg tzw. chorób meteorotropowych, czyli takich, w których istnieje związek między określonymi warunkami meteorologicznymi a przebiegiem choroby – zaznacza dr Uścińska.
- Wilgotność, temperatura, ciśnienie – zmiany w tych zakresach są zawsze obciążeniem dla organizmu, a jeśli ten jest osłabiony, wówczas nie jest w stanie tak szybko przystosować się do utrzymania homeostazy – dodaje.
Jakie to schorzenia? Lista, wbrew pozorom, jest bardzo długa.
2. Pogoda – kto powinien mieć się na baczności?
Osoby z problemami kardiologicznymi, a także seniorzy, osoby z otyłością czy miażdżycą mogą szczególnie mocno odczuwać zmiany pogody. Dr Uścińska wskazuje, że są trzy najszersze grupy pacjentów, którzy szczególnie powinni na siebie uważać. Pierwszą z nich są osoby z chorobami reumatycznymi.
- Pacjenci odczuwają bóle stawowe, mięśniowe, te określane często jako "łamanie w kościach", nawet na kilka godzin przed gwałtowną zmianą pogody. Można to uzasadnić przede wszystkim nasileniem, nawet niewielkim, procesów zapalnych – mówi ekspertka.
Reumatycy latem mogą mocniej odczuwać dolegliwości, gdy spada ciśnienie i jednocześnie wzrasta wilgotność powietrza.
Druga grupa pacjentów to tzw. sercowcy, czyli osoby borykające się z rozmaitymi schorzeniami układu krążenia, także z nadciśnieniem tętniczym czy niedociśnieniem. Kardiolog zwraca uwagę, że wśród tych osób zmiany pogody zwiększają ryzyko powikłań choroby, a nawet zgonu.
- Przede wszystkim to pacjenci z chorobą wieńcową, którzy doświadczają nasilenia bólu w klatce piersiowej w trakcie nadejścia frontu atmosferycznego – mówi ekspertka. - Co więcej, badania naukowe dowiodły, że w takim właśnie okresie wzrasta częstość zawałów serca i to również ma uzasadnienie patofizjologiczne. Gwałtowna zmiana warunków atmosferycznych może powodować zmianę w lepkości krwi i nasilenie chorób oraz dolegliwości, w których istotnym problemem jest powstawanie skrzeplin - dodaje ekspertka.
Dr Uścińska tłumaczy, że do tej grupy zaliczamy zawał mięśnia sercowego, zator płucny czy udar mózgu.
Na baczności muszą się mieć także pacjenci z niewydolnością serca, ponieważ niekorzystne warunki atmosferyczne są dla ich układu krążenia dodatkowym obciążeniem.
- W takich sytuacjach może dojść do dekompensacji układu krążenia. Dla tych pacjentów szczególnie niebezpieczne jest gwałtowne ocieplenie – dodaje ekspertka.
Warto pamiętać, że gorące, a przy tym wilgotne powietrza zawiera mniej tlenu, a to oznacza równocześnie gorsze zaopatrzenie w tlen serca.
O ile obecność na tej liście pacjentów kardiologicznych czy leczących się na schorzenia reumatoidalne nikogo nie dziwi, o tyle zaskoczyć może kolejna grupa chorób. Na baczności muszą się mieć alergicy.
- Do chorób meteorotropowych należą także choroby o podłożu alergicznym, w tym astma oskrzelowa czy alergiczny nieżyt nosa. W trakcie tych niekorzystnych warunków atmosferycznych może dochodzić do nasilenia dolegliwości, wzrostu częstości napadów astmatycznych i ma to podłoże patofizjologiczne. Zmiany temperatury, zwłaszcza te gwałtowne, powodują gwałtowny skurcz naczyń, zmiany w ukrwieniu, nasilenie procesów zapalnych – mówi ekspertka.
W czasie burzy astmatycy mogą czuć się gorzej z powodu szybkiego oziębiania się powietrza przy jednoczesnym wzroście stężenia ozonu.
Dr Uścińska przyznaje, że ostatnią charakterystyczną grupą schorzeń są choroby infekcyjne. Gwałtowna zmiana warunków pogodowych może wpłynąć na osłabienie funkcji naszego układu immunologicznego. Tym samym zwłaszcza infekcje wirusowe mogą stać się częstszym udziałem wielu z nas.
3. Kiedy meteopata powinien udać się do lekarza?
Skoro zmiany pogody mogą być nie tylko uciążliwe, ale stanowią też poważne zagrożenie dla zdrowia niektórych osób, to są powody do obaw. A jednocześnie, jak mówi dr Uścińska, nie ma "cudownej recepty" na kaprysy pogody. Można jednak w pewnym stopniu się przygotować.
- Śledźmy prognozy pogody, by móc np. dostosować do niej aktywność fizyczną czy chronić się przez unikanie dodatkowych obciążeń organizmu, takich jak niewyspanie, nieodpowiednia dieta – radzi ekspertka. - Taką dobrą profilaktyką będzie też aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu, żeby pozwolić naszemu organizmowi przystosować się do różnych warunków pogodowych - dodaje lekarka.
Pacjenci kardiologiczni powinni także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, a także o tym, że niekiedy bez pomocy lekarza się nie obędzie. Co może na to wskazywać?
- Osoby z chorobami układu krążenia na pewno powinny zwrócić uwagę na ewentualny ból w klatce piersiowej, który utrzymuje się dłużej niż dziesięć minut. Może być oznaką zawału serca czy zaostrzenia choroby wieńcowej. Niepokojącym objawem jest także duszność oraz obrzęki kończyn dolnych, bo mogą sygnalizować dekompensację układu krążenia - ostrzega kardiolog.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
