Dyfteryt (błonica) – objawy i zapobieganie
Dyfteryt, czyli błonica, to choroba mało znana, o której słyszy się najczęściej w kontekście szczepień. Jakie są jej objawy? Czy dyfteryt w Polsce występuje?
1. Dyfteryt – co za choroba?
Dyfteryt to choroba zakaźna, którą wywołuje toksyna wytwarzana przez Gram-dodatnią bakterię, maczugowca błonicy (Clostridium diphtheriae). Rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Wnika do organizmu przez nos lub jamę ustną, gdzie kolonizuje błony śluzowe górnych dróg oddechowych. To właśnie dlatego najczęściej rozpoznawanymi postaciami błonicy jest błonica gardła oraz błonica krtani (krup). Zdarza się też, że bakteria atakuje ucho środkowe, błony śluzowe narządów płciowych, spojówki.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Dyfteryt – objawy
W przypadku błonicy gardła choroba objawia się umiarkowaną gorączką, bladością skóry, niezbyt nasilonymi bólami gardła, utrudnionym połykaniem, niewyraźną mową. Lekarz w trakcie badania może zaobserwować błoniaste naloty w gardle oraz silnie przekrwioną śluzówkę. Mocno powiększone oraz tkliwe są okoliczne węzły chłonne, co sprawia, że szyja chorego ma charakterystyczny wygląd („szyja prokonsula”, „szyja Nerona”).
Dyfteryt wiąże się też z zatruciem organizmu, toksemią. W jego przebiegu pojawić się mogą zaburzenia rytmu serca oraz porażenie mięśni.
Z kolei błonica krtani (podgłośniowe zapalenie krtani) objawia się kaszlem, który można opisać jako szczekający. Pojawia się nagle, najczęściej w nocy, i wówczas też się nasila, utrudniając oddychanie. Chorobie towarzyszyć może świst krtaniowy (dźwięk, który słyszy się przy oddychaniu). Oddech jest płytki, świszczący (stridor). Chory może mieć problem ze złapaniem powietrza, bo utrudnia mu to opuchnięte i zwężone gardło.
Najlżejszą postacią błonicy jest błonica nosa. W jej przebiegu nie występują objawy zatrucia. Daje się zaobserwować jedynie wyciek śluzowo-krwistego lub ropno-krwistego wysięku z jam nosa.
Objawy dyfterytu mogą mieć różne nasilenie. W każdym jednak przypadku choroba leczona jest w szpitalu. Leczenie polega na podawaniu antytoksyny, surowicy zawierającej przeciwciała przeciwko toksynie błoniczej. Stosuje się też antybiotyki.
3. Dyfteryt – szczepienie
Szczepionka na dyfteryt w Polsce została wprowadzona w latach 60. XX wieku. W ramach Programu Szczepień Ochronnych w postaci skojarzonej otrzymują ją obowiązkowo wszystkie dzieci w 1., 2., 6. i 14. roku życia. Ten rodzaj immunoprofilaktyki jest też szczególnie polecany rolnikom, hodowcom koni i bydła, ogrodnikom. Poddać się jej powinni również podróżni, którzy udają się w rejony epidemii błonicy (przypadki zachorowań notuje się na Ukrainie, w Kazachstanie, Rosji, Iranie, Iraku, Indiach, Mongolii i Syrii).
Przeciwwskazaniem do podania szczepionki przeciwko błonicy i tężcowi jest małopłytkowość lub zaburzenia neurologiczne po poprzedniej dawce szczepionki.
Dyfteryt w Polsce obecnie występuje rzadko. Narażeni na zachorowanie są osoby z upośledzoną odpornością (w tym zakażone wirusem HIV i osoby po przeszczepieniu narządów), nieszczepione. Dyfteryt u dorosłych może zostać zdiagnozowany po powrocie z podróży, choć takie przypadki zdarzają się rzadko.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
