Trwa ładowanie...

Dyspraksja - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Avatar placeholder
20.12.2022 16:22
Dyspraksja, czyli syndrom niezdarnego dziecka to jedno z zaburzeń rozwojowych
Dyspraksja, czyli syndrom niezdarnego dziecka to jedno z zaburzeń rozwojowych (123rf)

Dyspraksja, czyli syndrom niezdarnego dziecka to jedno z zaburzeń rozwojowych, które jest postrzegane jako ograniczenie umiejętności organizacji sensorycznej. Jej przyczyny i objawy mogą być bardzo różne. Jak ją diagnozować i leczyć?

spis treści

1. Co to jest dyspraksja?

Dyspraksja, nazywana też zespołem niezgrabnego dziecka to minimalna dysfunkcja mózgu i zaburzenie będące przyczyną trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów, które większość dzieci wykonuje z łatwością. Jego istotą są problemy dotyczące planowania i realizowania harmonijnych, spontanicznych zachowań motorycznych.

Pojęcie dyspraksja jest stosowane zamiennie nie tylko z nazwą syndrom niezdarnego dziecka (Clumsy Child Syndrome), ale i:

Zobacz film: "Cała prawda o multiwitaminach"
  • trudnościami w uczeniu się motoryki (Motor Learning Difficulty),
  • minimalną dysfunkcją mózgu (Minimal Brain Dysfunction),
  • dysfunkcją percepcyjno-motoryczna (Pereceptuo-motor Dysfunction).

Zaburzenie częściej występuje u chłopców, a dyspraksja dotyczy blisko 10% populacji dzieci. Zaburzenie to występuje również u dorosłych, choć jest rzadziej rozpoznawane.

Przyczyny dyspraksji są różne, a zaburzenie bywa wynikiem działania różnych czynników. Może za nią odpowiadać:

  • nieprawidłowe funkcjonowanie neuronów lustrzanych,
  • lezje (uszkodzenia) w lewej półkuli mózgu,
  • uszkodzenia obwodowego układu nerwowego.
  • zaburzenia w przebiegu ciąży lub powikłania okołoporodowe.

2. Objawy dyspraksji

Dyspraksja rozwojowa polega na zakłóceniu procesów integracji pomiędzy ośrodkami układu nerwowego. Jej objawy są różne, mogą manifestować się ze zmiennym nasileniem. Jakie są objawy dyspraksji? Zwykle dziecko:

  • wolniej się rozwija,
  • może mieć problem z pokonywaniem kolejnych progów rozwojowych,
  • ma trudności z chodzeniem, potyka się i przewraca, jest mniej sprawne fizycznie, pojawia się osłabienie mięśniowe,
  • ma problemy z koncentracją, z nauką pisania i czytania,
  • ma kłopot z wykonywaniem precyzyjnych czynności manualnych (np. wiązanie butów),
  • odczuwa zaburzenie orientacji przestrzennej i schematu własnego ciała,
  • czuje niechęć do wykonywania czynności manualnych (np. rysowanie),
  • ma trudności z samodzielnym spożywania pokarmów (nie może nauczyć się prawidłowego korzystania ze sztućców),
  • jest nadpobudliwe i bardzo drażliwe, cechuje je labilność emocjonalna, obniżone poczucie własnej wartości.

Warto wiedzieć, że praksja to zdolność wykonywania ruchów celowych, czyli zamierzonych. Zaburzenia w tej kwestii wpływają na wiele funkcji rozwojowych włącznie z mową, nie jest jednak związane z niskim ilorazem inteligencji.

3. Diagnostyka syndromu niezdarnego dziecka

Dyspraksja nie zawsze jest rozpoznawana na tyle wcześnie, by nie doszło do nawarstwienia się jej skutków, zarówno problemów związanych z funkcjonowaniem w przedszkolu czy szkole, jak i zaległości w rozwoju czy dyskomfortu na tle emocjonalnym.

Co powinno wzbudzić niepokój? Warto porozmawiać z lekarzem, jeśli niemowlę późno zaczyna podnosić głowę, siadać, raczkować czy chodzić. Zastanawiające powinno być potykanie się, problemy z wykonywaniem prostych czynności i z koordynacją ruchową.

Diagnostyką zaburzenia na początkowym etapie zajmuje się pediatra. Niezbędne są różne badania i konsultacje: neurologiczna, laryngologiczna, okulistyczna, psychologiczna i logopedyczna. Zaburzenie diagnozuje się na podstawie obserwacji klinicznej i testów funkcjonalnych, a także obserwacji spontanicznej i wywiadu z pacjentem, rodziną czy nauczycielami. Diagnoza dyspraksji jest podstawą do dalszej pracy terapeutycznej.

Wczesne rozpoznanie dyspraksji jest ważne, ponieważ pozwala wyrównać zaległości rozwojowe i zapobiec skutkom. Można ustrzec dziecko przed konsekwencjami zaburzenia na kolejnych etapach życia.

4. Leczenie dyspraksji

Leczenie dyspraksji opiera się na postępowaniu zachowawczym, ograniczającym rozwój zaburzeń i poprawiającym ogólną jakość życia.

Terapia syndromu niezgrabnego dziecka wymaga działania i współpracy kilku specjalistów, ponieważ leczenie odbywa się na kilku płaszczyznach. Dziecko powinno być pod opieką laryngologa, fizjoterapeuty i psychologa. Bardzo ważne są ćwiczenia usprawniające zarówno ruch, jak i koordynację ruchową oraz umiejętności dziecka.

Dyspraksja rozwojowa jest zaburzeniem neurologicznym, którego nie można wyleczyć. Kluczowa jest zarówno wczesna diagnoza, jak i regularna oraz kompleksowa terapia. Dyspraksja jest nieuleczalna, jednak poprzez regularne ćwiczenia można znacznie zmniejszyć widoczne objawy.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze