Fibrynogen - czym jest, kiedy go badać i na co wskazuje
Fibrynogen to jeden z czynników, mających wpływ na krzepnięcie krwi. Zaangażowany jest w końcową fazę tego procesu. Znajduje także swoje zastosowanie w diagnostyce i leczeniu zespołu rozsianego wewnątrznaczyniowego wykrzepiania). Badanie fibrynogenu wykonuje się także, gdy pojawiają się długotrwałe krwawienia o nieznanej etiologii. Jeśli jego poziom jest za wysoki lub za niski, należy znaleźć przyczynę takiego stanu i rozpocząć leczenie.
1. Co to jest fibrynogen
Fibrynogen jest istotnym elementem w procesie krzepnięcia krwi. Należy do białek osocza, produkowany jest w wątrobie. Jest oznaczany w próbce krwi, zwykle pobieranej z żyły łokciowej. Przed badaniem fibrynogenu nie jest wymagane żadne specjalne przygotowanie, ale jak prawie każde badanie krwi powinno się je wykonywać na czczo. Lekarz może zlecić badanie fibrynogenu, w przypadku wystąpienia problemów z krzepnięciem krwi.
2. Kiedy mierzyć fibrynogen
Fibrynogen powinien być oznaczony u osób, u których pojawiają się epizody niewyjaśnionych krwawień, szczególnie przedłużające się krwawienia. Badanie przeprowadzane jest jako działanie pomocnicze w diagnostyce zespołu rozsianego wewnątrznaczyniowego wykrzepiania (DIC) łącznie z badaniem PT, aPTT, liczbą płytek krwi, d-dimerów czy badaniem produktów degradacji fibryny (FDP).
Objawy mogące świadczyć o DIC są wskazaniem do wykonania badania poziomu fibrynogenu i są to:
- krwawienia z dziąseł;
- nudności;
- wymioty;
- bóle brzucha i mięśni;
- zmniejszenie ilości wydalanego moczu.
Badanie fibrynogenu, oprócz diagnozowania DIC, stosowane jest również do oceny jego leczenia. Czasami, ale bardzo rzadko, wykonywane jest też w celu monitorowania zaawansowania choroby przewlekłej, np. wątroby, a także stosowane jest, łącznie z badaniem białka C-reaktywnego, do oceny ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.
Oznaczanie poziomu fibrynogenu bywa przeprowadzane również w diagnostyce wrodzonego niedoboru czynników krzepnięcia krwi lub ich nieprawidłowego działania, a także do monitorowania układu krzepnięcia u osób z wykrytym nabytym zaburzeniem krzepnięcia.
3. Norma dla fibrynogenu
Fibrynogen należy interpretować w oparciu o przedstawione na wyniku normy. Prawidłowy poziom fibrynogenu we krwi wynosi 200 - 500 mg/dl, (2 - 5 g/l). Zakres tych wartości mogą się nieznacznie różnić pomiędzy poszczególnymi laboratoriami.
4. Zbyt niski fibrynogen
Fibrynogen może wskazywać na różne schorzenia. Zbyt niska wartość tego białka występujący przewlekle może być spowodowany:
- nabytym lub wrodzonym brakiem produkcji fibrynogenu
- chorobami wątroby;
- niedożywieniem.
Gwałtowny spadek poziomu fibrynogenu może być wynikiem jego dużego zużycia, np. w przebiegu zespołu rozsianego wykrzepiania naczyniowego (DIC) lub niektórych nowotworów. Pojawia się także w wyniku częstej transfuzji krwi, ponieważ wraz z czasem przechowywana krew traci fibrynogen.
Do innych czynników powodujących niski poziom tego białka należy, np. nadmierna aktywność białek proteolitycznych, odpowiedzialnych za rozkład fibrynogenu i fibryny. Do obniżenia stężenia fibrynogenu w osoczu przyczynia się także zażywanie androgenów, sterydów anabolicznych, barbituranów i niektórych leków fibrynolitycznych.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Jak wyleczyć niski fibrynogen? - odpowiada lek. Małgorzata Czajka-Stelmaszewska
- O czym może świadczyć podwyższony fibrynogen? - odpowiada lek. Izabela Górkiewicz-Kot
- Czy podwyższony fibrynogen to może być DIC lub zakrzepica? - odpowiada lek. Tomasz Budlewski
Wynik fibrynogenu niższy niż prawidłowy może być związany również z istnieniem tzw. nieprawidłowego fibrynogenu. Dzieje się tak w rzadkiej chorobie jaką jest dysfibrynogenemia. W wyniku mutacji genu prawidłowa praca białka jest zaburzona.
5. Za wysoki fibrynogen
Wysoki poziom fibrynogenu związany jest zaś z reakcjami zapalnymi lub uszkodzeniem tkanek (tzw. białko ostrej fazy). Główne przyczyny takiego stanu to:
- ostre infekcje;
- nowotwory i ziarnica złośliwa (choroba Hodgkina);
- choroba wieńcowa i zawał mięśnia sercowego;
- stany zapalne, np. reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie kłębuszków nerkowych;
- udar mózgu;
- urazy.
Podwyższenie poziomu fibrynogenu związane jest także z ciążą, paleniem papierosów, zażywaniem doustnych środków antykoncepcyjnych, estrogenów i hormonalną terapią zastępczą.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.