Fluoryzacja - charakterystyka, rodzaje, zastosowanie
Fluoryzacja jest stomatologicznym zabiegiem profilaktycznym. Polega on na stosowaniu różnych rodzajów preparatów z fluorem – wewnętrznie: tabletki, krople z fluorem lub produkty spożywcze czy płyny wzbogacone o jony fluorkowe lub zewnętrznie: płyny do płukania i mycia zębów, żele, lakiery. Najbardziej efektywna jest jednak jonoforeza fluorkowa. Fluoryzacja zębów zapobiega rozwojowi próchnicy, a także usuwa nadwrażliwość zębów. Obowiązkowa fluoryzacja stosowana jest u dzieci w szkołach podstawowych.
1. Co to jest fluoryzacja?
Fluoryzację dzieli się na:
1. fluoryzację egzogenną:
- metodą szczoteczkową, czyli szczotkowanie zębów preparatem z fluorem;
- lakierowanie zębów;
- fluorowanie kontaktowe;
- jonoforezę fluorkową.
- fluoryzację endogenną:
- fluoryzację za pomocą kropli lub roztworów do połykania;
- fluoryzację za pomocą tabletek.
Związki fluoru wzmacniają tkanki zęba i uodparniają go na działanie kwasów, które są w jamie ustnej oraz na bakterie wywołujące próchnicę. Pierwiastek ten łączy się z hydroksyapatytami w szkliwie zębów, tworząc z nimi trwałe kompleksy, tzw. fluoroapatyty. Fluor także częściowo hamuje wzrost bakterii w jamie ustnej.
Fluoryzacja endogennna stosowana jest głownie u najmłodszych. Fluoryzacja może też być przeprowadzana za pomocą specjalnych preparatów z fluorem w formie tabletek lub kropli do połykania. Stosowane są także takie preparaty doustne, jak woda pitna lub sól kuchenna wzbogacone o fluor. Jony fluoru z tych preparatów poprzez krew docierają do zębów.
Fluoryzacja egzogenna opiera się na podawaniu preparatów zawierających fluor bezpośrednio na powierzchnię zębów. Lakierowanie zębów polega na nakładaniu lakierów z fluorem za pomocą specjalnych pędzelków. Lakiery utrzymują się przez pewien czas na zębach, w wyniku czego stopniowo uwalniają jony fluorkowe. Redukcja próchnicy dzięki temu zabiegowi osiąga nawet 40%. Przed lakierowaniem należy odpowiednio oczyścić, przepłukać i osuszyć zęby. Nakładanie lakieru na zęby wykonuje się 2-4 razy do roku.
Fluorowanie kontaktowe polega na wcieraniu w powierzchnię zębów, przez ok. 1 minutę, preparatów z fluorem za pomocą tamponu z waty lub pędzelka. Innym przykładem tego typu fluoryzacji są okłady z żelu zawierającego jony fluorkowe. Żel nakładany jest na jednorazowe specjalne łyżeczki, które następnie przykłada się do łuku zębowego na ok. 5 minut. Po tym zabiegu pacjent nie powinien spożywać pokarmów, ani przyjmować płynów przez 2 godziny.
Fluoryzację przeprowadza się także, tzw. metodą szczoteczkową, to znaczy, że nakłada się specjalny płyn z fluorem na szczoteczkę i szczotkuje się zęby przez kilka minut . Po zabiegu tym nie należy płukać jamy ustnej. Ostatnią metodą fluoryzacji egzogennej jest jonoforeza fluorkowa. Jest to metoda wprowadzania fluoru za pomocą prądu stałego o słabym natężeniu. Preparatem z fluorem nasącza się watę lub gazę, która nakładana jest na elastyczną łyżeczkę. Ta wprowadzana jest na 4-6 minut do jamy ustnej. Ten zabieg charakteryzuje się największą skutecznością, ponieważ powoduje redukcję próchnicy nawet do 70%.
Zobacz także:
Należy też pamiętać, że fluor można przedawkować. W nadmiernej dawce może on doprowadzić do:
- zniszczenia szkliwa, a to z kolei może spowodować przebarwienia na zębach;
- zatrucia;
- niedoczynności tarczycy.
2. Fluoryzacja zębów
Fluoryzacja zębów jest szczególnie ważna dla dzieci do 14. roku życia, kiedy zęby są jeszcze na etapie wzrostu. Dorośli także powinni dostarczać sobie fluoru, można to zrobić u dentysty lub stosując w domu odpowiednie preparaty.
Wskazania do wykonania fluoryzacji obejmują:
- zapobieganie próchnicy u dzieci i dorosłych;
- remineralizację początkowego stopnia próchnicy oraz przebarwień;
- zapobieganie ponownego pojawienia się próchnicy w okolicach wypełnień, koron czy uzupełnień protetycznych;
- nadwrażliwość szyjek zębowych;
- zapobieganie powstawania próchnicy podczas leczenia aparatem ortodontycznym, zarówno stałym, jak i ruchomym.
Fluoryzacja jest głównie zabiegiem profilaktycznym i każdy z nas powinien ją stosować. Fluor można także znaleźć w produktach żywnościowych i wzbogacać nimi dietę. Są to między innymi: orzechy włoskie, żelatyna, owoce morza.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.