Gastropareza – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Gastropareza to zaburzenia motoryki polegające na spowolnieniu opróżniania żołądka. Najczęściej jej przyczyną jest uszkodzenie autonomicznego układu nerwowego w przebiegu chorób przewlekłych lub zakażeń wirusowych. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?
1. Co to jest gastropareza?
Gastropareza (łac. gastroparesis, ang. weak stomach) jest zaburzeniem funkcjonowania przewodu pokarmowego. Polega ono na opóźnieniu lub zatrzymaniu opróżniania żołądka. Nieprawidłowości pojawiają się wskutek uszkodzenia układu nerwowego odpowiedzialnego za kontrolę pracy narządu.
Patologia wynika z neuropatii autonomicznej. Jest skutkiem uszkodzenia nerwów powodujących nieprawidłowości w pracy mięśniówki żołądka. Do opóźnienia opróżniania żołądka dochodzi pomimo braku przeszkody mechanicznej.
Istotą problemu jest to, że w konsekwencji uszkodzenia nerwów mięśnie żołądka kurczą się słabiej lub są pozbawione zdolności kurczenia. To sprawia, że pokarm nie może być prawidłowo przesuwany do dalszych odcinków przewodu pokarmowego i zalega w żołądku.
2. Przyczyny gastroparezy
Gastropareza może mieć różne przyczyny. To najczęściej:
- cukrzyca. Gastropareza cukrzycowa występuje nawet u połowy chorych, którzy długotrwale zmagają się ze zdiagnozowaną cukrzycą typu drugiego i pierwszego,
- zakażenia CMV, EBV i HHV-3,
- zespoły po zakażeniach wirusowych,
- choroba Parkinsona,
- niedoczynność tarczycy,
- anorexia nervosa,
- wagotomia,
- zażywanie leków antycholinergicznych i narkotycznych,
- toczeń rumieniowaty układowy,
- zespoły paranowotworowe,
- amyloidoza.
Najczęściej przyczyną gastroparezy jest uszkodzenie autonomicznego układu nerwowego w przebiegu chorób przewlekłych lub zakażeń wirusowych. Często określenie dokładnej przyczyny gastroparezy jest trudne.
3. Objawy gastroparezy
Objawami gastroparezy są różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zwykle dokucza:
Objawy gastroparezy wynikają głównie z zalegania pokarmu w żołądku. W ciężkich przypadkach dochodzi do spadku masy ciała, niedożywienia, odwodnienia i dyselektrolitemii.
4. Diagnostyka i leczenie
W diagnostyce gastroparezy wykorzystuje się takie metody i badania jak:
- scyntygrafia ze standaryzowanym posiłkiem, który jest znaczony radioaktywnym technetem. Ten rodzaj badania obrazowego przeprowadza się zwykle w pracowni medycyny nuklearnej. Jest to badanie wysokospecjalistyczne i trudno dostępne,
- test oddechowy z oceną stężenia 13CO2 w wydychanym powietrzu, po zjedzeniu pokarmu znaczonego izotopem,
- kapsułka bezprzewodowa z funkcją oceny pH w otaczającym środowisku (wireless motility capsule – WMC).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Pomocna może okazać się endoskopia, manometria czy badanie radiologiczne. Niezbędne jest przeprowadzenie diagnostyki w kierunku cukrzycy i niedoczynności tarczycy.
Bardzo ważne również jest wykluczenie innych chorób, które wywołują podobne dolegliwości. To na przykład:
- refluks dwunastniczo-żołądkowy,
- dyspepsja czynnościowa,
- choroba wrzodowa,
- zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy,
- choroba refluksowa przełyku,
- jadłowstręt psychiczny,
- bulimia.
W leczeniu gastroparezy stosuje się różne metody. Terapię należy rozpocząć od uporządkowania kwestii czynników, które mogą nasilać objawy, czyli odstawić leki, które wywołują nieprawidłowości czy poprawić kontrolę cukrzycy. Bardzo ważne również jest wprowadzenie specjalnej diety i przestrzeganie zasad żywienia. Co jest ważne?
Istotne jest spożywanie 5 niewielkich posiłków dziennie. Zalecane jest stosowanie diety lekkostrawnej. Trzeba unikać produktów, które opóźniają opróżnianie żołądka i nasilających objawy. To na przykład tłuszcze oraz produkty pełnoziarniste, a także kawa, kakao i czekolada. Nie wolno pić alkoholu i palić papierosów. Należy również unikać leżenia i wysiłku fizycznego po jedzeniu. W ciężkich przypadkach niezbędne jest stosowanie diety płynnej, pokarmów rozdrobnionych, a nawet żywienie pozajelitowe.
Stosuje się także leki prokinetyczne (tzn. pobudzające motorykę żołądka), takie jak metoklopramid, domperidon czy erytromycyna, a także leki działające objawowo: przeciwwymiotne i trójcykliczne antydepresanty.
Inne metody leczenia to akupunktura, endoskopowa pyloromiotomia, elektryczna stymulacja żołądka, wstrzyknięcie toksyny botulinowej do odźwiernika czy rozszerzanie balonowe odźwiernika. Leczenie zabiegowe rozważa się w przypadkach opornych na leczenie farmakologiczne lub u chorych, u których istnieją przeciwwskazania do stosowania leków.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.