Gęsta krew - objawy, diagnostyka, leczenie
Gęsta krew to określenie odnoszące się do sytuacji, gdy krew jest zbyt zagęszczona. Przyczyny są różne. To zarówno za niska podaż wody czy przyjmowanie leków, ale i poważne choroby. Sytuacji nie można ignorować, ponieważ może doprowadzić do pojawienia się zakrzepów i zatorów grożących zawałem serca, udarem mózgu czy zatorowością płucną. Jak rozrzedzić krew? Dlaczego to takie ważne?
1. Co oznacza gęsta krew?
Gęsta krew to potoczne sformułowanie, którego używa się w odniesieniu do stanów nadkrzepliwości krwi. Oznacza nadmierną gęstość i lepkość krwi. Mówi się tak, gdy ilość erytrocytów, czyli czerwonych krwinek występujących w krwiobiegu jest nadmierna, co wpływa na zwiększenie zagęszczenia krwi.
Jakie są przyczyny gęstej krwi? Okazuje się, że bardzo różne, zarówno banalne, jak i poważne. Odpowiadać za to może zbyt mała ilość płynów czy przyjmowane leki, takie jak prokainamid, fentytoina, chlorpromazyna, chinidyna, jak również stosowane w ramach antykoncepcji doustnej czy hormonalnej terapii zastępczej.
Zdarza się jednak, że za gęstą krwią stoją poważne choroby i zaburzenia, takie jak:
- nadkrzepliowość,
- białaczka,
- nowotwory (olicythemia vera, czerwienica prawdziwa, makroglobulinemia Waldenstroma),
- schorzenia hematologiczne (czerwienica prawdziwa, szpiczak mnogi, nadpłytkowość samoistna czy DIC, czyli zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego),
- astma,
- schorzenia reumatoidalne,
- choroby autoimmunologiczne (zespół antyfosfolipidowy, toczeń rumieniowaty układowy),
- marskość wątroby, której towarzyszy zaburzenie krążenia wrotnego i powiększenie śledziony,
- mocznica. Wówczas może dojść do rozwoju tzw. trombopatii mocznicowej, to jest wzmożonej agregacji płytek krwi pod wpływem nagromadzenia we krwi mocznika, kreatyniny i lipoprotein o nieprawidłowym składzie.
Nie bez znaczenia jest ciąża czy obciążenie genetyczne i choroby wrodzone.
2. Objawy gęstej krwi
Gęsta krew przepływa wolniej przez układ krążenia i opóźnia transport składników odżywczych oraz tlenu do komórek, co przekłada się na samopoczucie i ogólną kondycję organizmu.
Problem nadkrzepliwości krwi jest często bezobjawowy, jednak w niektórych przypadkach gęsta krew może powodować objawy przypominające zakrzepicę krwi. Ponieważ wskutek nadmiernej agregacji krew staje się gęsta i lepka, istnieje ryzyko pojawienia się skrzepliny w świetle naczyń krwionośnych.
Zajęcie tętnic wieńcowych prowadzi do zawału serca, zajęcie tętnicy płucnej powoduje zawał i martwicę płuca, zaś zatkanie tętnicy mózgowej prowadzi do udaru mózgu.
Niepokojące są takie objawy jak kołatanie serca, duszności, krwioplucie, ból w klatce piersiowej, omdlenia czy zaburzenia mowy, kołatanie serca, duszność, krwioplucie, zaburzenia widzenia, ucisk lub ból w klatce piersiowej, drętwienie twarzy czy kończyn.
Ponieważ powyższe symptomy mogą wskazywać na udar mózgu czy zawał serca, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania profesjonalnej pomocy.
3. Diagnostyka i leczenie gęstej krwi
Jakie badania zrobić na gęstą krew? Podstawowym badaniem jest morfologia krwi, która ilustruje obecność czerwonych krwinek i płytek krwi. Podwyższone stężenie hemoglobiny i hematokrytu mogą wskazywać na obecność czerwienicy prawdziwej.
Kolejnymi powszechnymi badaniami krwi jest ocena białka C-reaktywnego (CRP), odczynu Biernackiego (OB) i fibrynogenu, które należą do mediatorów zapalenia i zagęszczają krew.
Warto także wykonać badania, które pozwalają wykluczyć cukrzycę i zaburzenia lipidowe. Leczenie zbyt gęstej krwi ma związek z konkretną chorobą. Często podaje się również preparaty rozrzedzające krew, czyli hamujących agregację trombocytów.
To włączana doraźnie heparyna i acenokumarol, który może być stosowany stale. W przypadku wskazań, jeśli tak zdecyduje lekarz, można przyjmować codziennie małą dawkę aspiryny.
4. Jak rozrzedzić gęstą krew?
Długo trwające zagęszczenie krwi może doprowadzić do bardzo poważnych schorzeń, sytuacji nie wolno ignorować. Czy możliwe jest rozrzedzenie krwi naturalnymi sposobami?
Jeśli gęsta krew nie jest związana z chorobą, czasem wystarczy zadbać o odpowiednią podaż płynów. Dziennie należy pić co najmniej 1,5-2 litrów wody czy herbat owocowych, unikając picia kawy i czarnej herbaty oraz alkoholu, które mogą powodować gęstnienie krwi. Bardzo ważny jest także aktywny tryb życia, optymalna waga ciała oraz unikanie długotrwałego stania.
Można również stosować przyprawy i zioła na rozrzedzenie krwi. To kurkuma, imbir, kminek, cynamon. Pomocne mogą być także kwasy omega-3. Można również jeść produkty o właściwościach rozrzedzających krew, takie jak cebula, czosnek, orzechy włoskie czy ryby zimnowodne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.