Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Izabela Lenartowicz

Grzybica brody - co to jest i jak się przed nią uchronić?

Avatar placeholder
20.12.2021 12:29
Grzybica brody - co to jest i jak się przed nią uchronić?
Grzybica brody - co to jest i jak się przed nią uchronić? (adobestock)

Grzybica brody to schorzenie spowodowane przez grzyby z rodzaju Trichophyton – zarówno antropofilne, jak i zoofilne. Choroba ta dotyczy głównie mężczyzn i związana jest z dość wrażliwą okolicą brody i szyi. Ponieważ grzybica ta ma także podłoże psychiczne, szczególnie często występuje u mężczyzn, którzy podczas stresu obficie pocą się na twarzy.

1. Etiologia i patogeneza powierzchownej grzybicy brody

Grzybica strzygąca powierzchowna brody owłosionej u mężczyzn w naszej szerokości geograficznej spowodowana jest przez grzyby strzygące pochodzenia ludzkiego:

  • Trichophyton violaceum,
  • T. tonsurans.

2. Objawy i przebieg powierzchownej grzybicy brody

Postać powierzchowna zakażenia grzybiczego brody spotykana jest zdecydowanie rzadziej od głębokiej. Morfologia zmian zbliżona jest do występującej na owłosionej skórze głowy powierzchownej grzybicy strzygącej.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Ogniska nierówno ułamanych włosów wyglądają jak wystrzyżone, skąd wywodzi się nazwa „grzybic strzygących”. Ułamane nierówno włosy, kilka milimetrów ponad lub w poziomie skóry, pozostawiają w mieszkach włosowych kropkowate pieńki, ciemne u brunetów.

W skórze mogą występować nikłe objawy ogniskowe otrębiastego łuszczenia, które nie ustępują bez leczenia przeciwgrzybiczego. Przy większym odczynie zapalnym zaznacza się czerwone obwałowanie ognisk w kształcie pierścieni o obwodzie nie zawsze zamkniętym, niekiedy pokrytych drobnymi pęcherzykami (herpes circinatus trichophyticus).

3. Diagnostyka i leczenie powierzchownej grzybicy brody

Rozpoznania grzybicy brody powierzchownej dokonuje się na podstawie:

  • stwierdzenia obecności ognisk nierówno wystrzyżonych włosów,
  • uporczywych zmian złuszczających lub obrączkowatych, nieznacznie zapalnych,
  • dodatniego wyniku mikroskopowego,
  • dodatniego wyniku posiewu.

Różnicowanie dotyczy głównie zmian bakteryjnych, które mogą towarzyszyć grzybicy. Leczenie jest analogiczne do leczenia grzybicy powierzchownej głowy.

Podstawę stanowi doustne przyjmowanie gryzeofulwiny przez kilka tygodni – o terminie zakończenia leczenia decydują badania kontrolne włosów. Dodatkowo stosowane bywa również miejscowe leczenie złuszczające i przeciwgrzybicze.

4. Etiologia i patogeneza głębokiej grzybicy brody

Grzybicę głęboką brody owłosionej u mężczyzn powodują grzyby zoofilne, najczęściej Trichophyton Verruccosum oraz T. Mentagrophytes w dwóch odmianach:

  • ziarnistej (granulosum,
  • mączystej (gypseum).

Grzyby rozmieszczone są prawie zawsze zewnątrzwłosowo: otaczają one włos na kształt mankietu, tworząc mozaikę okrągłych, nieregularnie ułożonych zarodników.

Niezmiernie rzadko występują w trzonie włosa w postaci strzępek o czworobocznych segmentach. T. Verrucosum powoduje grzybicę u bydła, zaś T. Mentagrophytes spotykany jest dość często u psów, rzadziej u zwierząt gospodarskich i dość powszechnie wśród gryzoni domowych i zwierząt dziko żyjących.

Zakażenia wśród ludzi spotykane są najczęściej w środowisku wiejskim podczas kontaktu ze zwierzętami.

5. Objawy i przebieg głębokiej grzybicy brody

Zmiany umiejscowione są najczęściej na brodzie, policzkach i pod żuchwą, rzadziej na wardze górnej. Wyjątkowo rzadko mogą pojawić się na karku lub kończynach górnych.

Stanom tym towarzyszy obrzęk odpowiednich węzłów chłonnych i niekiedy gorączka. Dzięki wytworzeniu się przeciwciał może nastąpić samowyleczenie po kilku miesiącach trwania choroby.

Proces chorobowy, przebiega zwykle dość gwałtownie, prowadzi do zropienia większości mieszków włosów w obrębie guzów zapalnych, nie zawsze ostro ograniczonych, które dochodzą do wielkości śliwki i zawierają treść ropną.

Włosy w obszarze ognisk wydostają się częściowo z treścią ropną. Pozostałe są lekko osadzone i dają się wyjąć bez bólu. Nie są ułamane, a nieliczne z nich wykazują obecność elementów grzybów. Wyboru włosów do posiewu zaleca się dokonywać pod mikroskopem w roztworze ksylenu, który dobrze prześwietla preparat i nie niszczy grzybów.

6. Diagnostyka i leczenie głębokiej grzybicy brody

Rozpoznania grzybicy brody głębokiej dokonuje się na podstawie:

  • obrazu klinicznego,
  • znalezienia fragmentów grzybów we włosie, co niekiedy bywa trudne,
  • wyników posiewu włosów, możliwie zawierających elementy grzybów, wykrytych pod mikroskopem.

Grzybicę głęboką brody nazywano dawniej figówką grzybiczą w odróżnieniu od figówki bakteryjnej gronkowcowej, występujące częściej na wardze górnej.

Grzybicę brody głęboką należy różnicować z:

  • figówką gronkowcową, która częściej umiejscowiona jest na wardze górnej, przebieg jej jest mniej ostry i nie tak głęboki, posiewy mikologiczne z włosów i odczyn trichofitynowy są ujemne,
  • bromoderma vel jododerma tuberosum – występuje podobieństwo kliniczne. Wywiad potwierdzający przyjmowanie związków bromu lub jodu wskazuje na diagnozę.

W okresie ostrym zaleca się podawanie sulfonamidów w celu zwalczenia towarzyszącego zakażenia bakteryjnego. Równocześnie na początku choroby stosuje się leki przeciwzapalne i odkażające.

Leczenie miejscowe przeciwgrzybicze włącza się dopiero w późniejszym okresie. Jeśli postępowanie jest właściwe od początku terapii, zaniki bliznowate są niewielkie i włosy odrastają prawidłowo. Czasami dochodzi do samowyleczenia poprzez wypadanie włosów zainfekowanych.

7. Domowe sposoby na grzybicę brody

Istnieje kilka domowych sposobów na grzybicę, których zastosowanie okazało się skuteczne w zwalczaniu grzybicy brody. Są to:

  • przemywanie twarzy ziołami, na przykład wywarem z kory dębowej. Wywar taki można przygotować poprzez wsypanie 3 łyżek stołowych kory dębowej do 1 litra wrzątku, gotowanie przez 30 minut, a następnie przecedzenie,
  • stosowanie olejku z drzewa herbacianego, który ma silne działanie grzybobójcze. Można go stosować w formie kompresów lub płynu do przemywania. Należy jednak pamiętać, by olejek z drzewa herbacianego nie dostał się do oczu.

Grzybica brody to choroba, którą można skutecznie leczyć. Nie czekaj z wizytą u lekarza i rozpocznij leczenie.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Grzybica cewki moczowej
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze