Gumki separacyjne – do czego służą i jak je założyć?
Gumki separacyjne to rodzaj gumek, które wprowadza się pomiędzy zęby boczne w celu ich rozsunięcia. To pozwala na odseparowanie od siebie ściśniętych struktur oraz założenie pierścienia na ząb. Jest to jeden z etapów procesu leczenia ortodontycznego za pomocą aparatu stałego. Nie u wszystkich ten zabieg jest konieczny - decyduje o tym lekarz ortodonta. Co warto wiedzieć o gumkach separacyjnych?
1. Co to są gumki separacyjne?
Gumki separacyjne (separacje) to małe, okrągłe, sprężyste, zwykle niebieskie lub zielone gumowe kółeczka o średnicy 5 milimetrów. Wsuwa się je w przestrzenie międzyzębowe z przedniej i tylnej strony zęba (najczęściej dotyczy to pierwszych i drugich trzonowców), na którym mocowane są pierścienie stałego aparatu ortodontycznego.
Separacje wkłada się przed założeniem aparatu ortodontycznego, po wykonaniu wycisków. Nosi się kilka dni (od 3 do 7). Ich zadaniem jest utworzenie przestrzeni pomiędzy sąsiednimi zębami. Nie u wszystkich ten zabieg jest konieczny. Decyduje o tym lekarz ortodonta.
2. Do czego służą gumki separacyjne?
Dlaczego zakłada się gumki separacyjne? Ich zadaniem jest przygotowanie trzonowców do noszenia aparatu. Mają zrobić miejsce na pierścienie, które w trakcie leczenia ortodontycznego zapewniają stabilizację aparatu na zęby. Na nich opiera się cała konstrukcja.
Według niektórych osób noszenie gumek separacyjnych to najbardziej dokuczliwy etap zakładania aparatu ortodontycznego na zęby. Ich obecność sprawia, że odczuwany jest dyskomfort, często pojawia się ból zębów i problemy z rozgryzaniem pokarmu. Często konieczne okazuje się przejście na dietę płynną.
3. Jak założyć gumki separacyjne?
Separacje można zakładać za pomocą specjalnego separatora lub nici dentystycznej. Separacje powinny pozostać na swoim miejscu. Nie należy ich zdejmować. Czasem jednak zdarza się, że gumki wypadają. Najczęściej dzieje się tak, kiedy powstanie odpowiednio duża szpara. W takiej sytuacji należy skontaktować się z ortodontą.
4. Plan leczenia ortodontycznego
Zakładanie gumek separacyjnych to jeden z etapów leczenia aparatem ortodontycznym. Jak przebiega ten proces?
Krok 1: Konsultacja ortodontyczna, obejmująca wywiad ukierunkowany na ustalenie przyczyn zaburzenia zgryzu, a także badanie ortodontyczne (zewnątrzustne i wewnątrzustne), ocena zgryzu i tkanek zębów, postawienie rozpoznania i wstępne przedstawienie możliwości leczenia.
W celu postawienia rozpoznania bywa konieczne wykonanie badań dodatkowych. Lekarz ortodonta może skierować pacjenta na pantomogram (zdjęcie panoramiczne wszystkich zębów), cefalogram (zdjęcie boczne czaszki) oraz wykonuje fotografie i wyciski do gipsowych modeli diagnostycznych.
Krok 2: Plan leczenia ortodontycznego. Podczas wizyty ortodonta przedstawia rozpoznanie ortodontyczne, proponuje metodę leczenia i konkretny rodzaj aparatu. W zależności od wady zgryzu i preferencji może to być aparat klasyczny, czyli metalowy, szafirowy lub ceramiczny, lingwalny (niewidoczny aparat na zęby) czy aparat samoligaturujący.
Ustalany jest także terminarz etapów leczenia ortodontycznego, jego czas i kosztorys. Plan leczenia ma formę dokumentu podpisanego przez lekarza ortodontę oraz pacjenta.
Przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego lekarz zleca wykonanie koniecznych zabiegów stomatologicznych, takich jak: profesjonalne czyszczenie zębów, leczenie zachowawcze lub usunięcie nadmiarowych zębów, leczenie chorób błon śluzowych i przyzębia.
Krok 3: Separacje, czyli zakładanie gumek separacyjnych.
Krok 4: Założenie aparatu stałego. Wizyta rozpoczyna się czyszczeniem powierzchni zębów. Następnie cementowane są pierścienie, przyklejane zamki do powierzchni zębów.
Założenie jednego łuku aparatu stałego zwykle trwa od 45 do 60 minut. Montaż aparatu jest czasochłonny, ale nie boli. Może się z nim wiązać co najwyżej dyskomfort. Dolegliwości bólowe o różnym natężeniu mogą pojawić się po założeniu aparatu i ustępują w czasie około tygodnia.
Krok 5: Wizyty kontrolne, które odbywają się 4, 6 lub 8 tygodni, w zależności od etapu leczenia. Podczas wizyty wymieniany jest łuk w zamkach i ligatury ("gumki").
Krok 6: Zdjęcie aparatu stałego, co ma miejsce po korekcji zgryzu, wyrównaniu zębów i zakończeniu leczenia. Po odklejeniu zamków i zdjęciu pierścieni zęby są czyszczone i polerowane. Pobierane są także wyciski w celu wykonania płytki retencyjnej i modeli końcowych.
Krok 7: Retencja. To ostatni etap leczenia. Jego celem jest utrwalenie efektu. Ten etap leczenia również wymaga wizyt kontrolnych u ortodonty. Te są planowane co kilka miesięcy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.