Habituacja - rodzaje, korzyści i zagrożenia, szumy uszne a habituacja
Habituacja to zjawisko, które dotyczy każdego człowieka. Polega na przyzwyczajaniu się do obecności konkretnych bodźców, takich jak dźwięk czy zapach. Za sprawą habituacji jesteśmy w stanie spać, pomimo odgłosów ruchliwej ulicy. Co warto wiedzieć o habituacji?
1. Co to jest habituacja?
Habituacja to proces, który polega na przyzwyczajeniu się organizmu do konkretnych bodźców. Dzięki temu nie reagujemy na przykład na powtarzalne dźwięki, takie jak odgłosy wydawane przez lodówkę czy ptaki za oknem.
Zjawisko habituacji nie następuje od razu, ale stopniowo zachodzi wyciszenie reakcji i uznanie bodźców za zupełnie nieistotne. Identycznie dzieje się w przypadku węchu, ale receptory nosowe znacznie szybciej przyzwyczajają się do zapachów. Z tego powodu perfumy czujemy jedynie kilka chwil po ich rozpyleniu.
Habituacja sprawia, że nie nie zwracamy większej uwagi na hałas za oknem, na przykład na przejeżdżający pociąg czy samochody. Dopiero w momencie, gdy ktoś stwierdzi, że w mieszkaniu jest głośno, zauważamy wszystkie dźwięki, które do tej pory były przez nas ignorowane.
Korzyści z habituacji są różne, przede wszystkim zjawisko umożliwia nam normalne funkcjonowanie bez wrażenia o nadmiarze bodźców. Dzięki temu możemy pracować, relaksować się czy spać, nawet jeżeli za oknem non stop jest głośno. Organizm za pomocą habituacji oddziela istotne dla nas informacje, od tych które nie mają znaczenia.
2. Rodzaje habituacji
- habituacja krótkotrwała - trwa przez jakiś czas, po przerwie ten sam bodziec znowu może spotkać się z reakcją organizmu,
- habituacja długotrwała - jest związana z powstaniem skojarzenia między bodźcem a tłem, kodowanym w pamięci długotrwałej.
3. Do czego się przyzwyczajamy?
Przykładów habituacji jest wiele, ponadto każdy człowiek przyzwyczaja się do czegoś innego. Zwykle ludzie ignorują bodźce, takie jak:
- hałas - dźwięk samochodów, pociągów, samolotów, szczekanie psa,
- nieprzyjemne lub intensywne zapachy - perfumy, zapach cebuli, odór śmieci,
- ból - np. lekki ból głowy.
Habituacji podlega również dotyk, na przykład podczas ubierania się jesteśmy w stanie poczuć miękkość materiału, ale po pewnym czasie nie zwracamy uwagi, że coś mamy na sobie.
Podobnie dzieje się w przypadku siadania na nowym fotelu czy wybierania materaca do łóżka. Po zakupie nie myślimy za każdym razem, że dany mebel jest wygodny czy odpowiednio twardy.
4. Habituacja może być zła?
Zdarza się, że zignorowany bodziec może negatywnie oddziaływać na nasze zdrowie. Dzieje się tak w przypadku bólu, co sprawia, że nie nie jesteśmy świadomi, że dzieje się coś niepokojącego.
Dodatkowo ignorowany hałas wpływa na większą ilość pomyłek w pracy i sprawia, że szybciej się męczymy. Natężenie dźwięku nie powinno przekraczać 65 decybeli, ponieważ może to prowadzić do rozwoju zaburzeń psychicznych.
Zobacz także:
5. Terapia szumów usznych metodą habituacji
Szumy uszne to zjawisko akustyczne, słyszalne jedynie przez chorego. Jedną z najskuteczniejszych form leczenia jest metoda habituacji, czyli Tinnitus Retraining Therapy (TRT).
Terapia ta została opracowana przez profesora Pawła Jastreboffa i jest oparta na nauczeniu mózgu zignorowania szumów. Ułatwia to regularny trening przy pomocy generatora dźwięków.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
