Hemoroidy w ciąży – objawy, zapobieganie, leczenie
Hemoroidy w ciąży są częstym problemem ciężarnych. Hemoroidy są splotem naczyń krwionośnych, znajdującym się w śluzówce odbytnicy, który uszczelnia ją za pomocą zewnętrznego i wewnętrznego zwieracza odbytu. Gdy w wyniku zatrzymania krwi w splocie dochodzi do powstania guzkowatych wypukłości, wówczas mówi się o chorobie hemoroidalnej, czyli tzw. żylakach odbytu. Jak rozpoznawać i leczyć hemoroidy w ciąży?
1. Hemoroidy – czym są żylaki odbytu?
Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze, są niewielkimi strukturami naczyniowymi położonymi w kanale odbytu, tuż nad linią brodawek odbytu. Te poduszkowate naczynia żylne mają za zadanie uszczelniać odbyt. Dzięki nim możliwa jest kontrola gazów oraz stolca. U zdrowych osób są one całkowicie niewidoczne i niewyczuwalne.
Dopiero, kiedy guzki krwawnicze są nadmiernie powiększone, mówi się o chorobie hemoroidalnej, zwanej potocznie żylakami odbytu. Jest to patologiczny stan, w którym dochodzi do przesadnego wypełnienia, przekrwienia guzków. Niestety to schorzenie proktologiczne jest dosyć częste, zwłaszcza u kobiet w ciąży.
Hemoroidy można podzielić na hemoroidy zewnętrzne i hemoroidy wewnętrzne:
- Hemoroidy zewnętrzne – rozwijają się na zewnątrz odbytu, są dość łatwo wyczuwalne. Powodują ból, swędzenie i krwawienie.
- Hemoroidy wewnętrzne – zlokalizowane są pod błoną śluzową odbytu. Mogą być niewyczuwalne i bezbolesne, ponieważ zlokalizowane są powyżej granicy unerwienia bólowego.
1.1. Stopnie choroby hemoroidalnej
Wyróżnia się cztery stopnie klinicznego zaawansowania choroby hemoroidalnej:
- stopień I – hemoroidy nie wychodzą poza kanał odbytu,
- stopień II – guzki krwawnicze mogą okresowo wysuwać się poza odbyt,
- stopień III – hemoroidy mają skłonność do wypadania podczas parcia,
- stopień IV – guzki krwawnicze pozostają na stałe poza odbytnicą, bez możliwości odprowadzenia.
1.2. Diagnostyka
W przypadku podejrzenia hemoroidów odbytu w ciąży w pierwszym etapie przeprowadzane jest badanie per rectum (przez odbyt). Może je przeprowadzić zarówno lekarz pierwszego kontaktu, jak i ginekolog prowadzący ciążę.
Lekarz może też zdecydować o uzupełnieniu badania proktologicznego per rectum innymi, dodatkowymi badaniami, np. anoskopią lub rektoskopią.
2. Objawy hemoroidów w ciąży
Zdrowe hemoroidy są całkowicie niewidoczne i niewyczuwalne, dopiero w przypadku stanów patologicznych pojawiają się uciążliwe objawy. Występują one najczęściej przy hemoroidach zewnętrznych w ciąży.
Najczęstsze objawy żylaków odbytu w ciąży:
- ból odbytu podczas wypróżniania,
- swędzenie i uczucie dyskomfortu.
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- krwawienie z odbytu podczas defekacji,
- świeża krew w stolcu.
Jak wyglądają hemoroidy w ciąży? Zdjęcia zewnętrznych hemoroidów, które dostępne są w sieci pokazują, że najczęściej przypominają one czerwone guzki. Jednak ich wygląd i widoczność zależne są w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby.
3. Żylaki odbytu w ciąży a poród naturalny
Żylaki odbytu w ciąży są bardzo powszechnym problemem. Hemoroidy w 9 miesiącu ciąży często niepokoją kobiety, które zastanawiają się, czy stanowią one wskazanie do cesarskiego cięcia.
Najczęściej nie są one przeciwwskazaniem do porodu naturalnego. Zwykle nawet duże i bolące hemoroidy w ciąży nie zagrażają zdrowiu kobiety, ani płodu. Oczywiście ostateczna decyzja na temat sposobu porodu zawsze należy do lekarza, a każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie.
4. Prawdopodobieństwo choroby hemoroidalnej
Jaka jest zależność między hemoroidami a ciążą? Otóż choroba hemoroidalna w ciąży to powszechny problem, z którym kobiety borykają się szczególnie w III trymestrze. Szacuje się, że z tym schorzeniem zmaga się nawet co druga ciężarna.
Powszechne występowanie hemoroidów w czasie ciąży to wynik wrodzonych predyspozycji oraz nacisku powiększającej się macicy na naczynia krwionośne miednicy oraz na żyłę główną dolną. Spowolnienie przepływu krwi z dolnych partii ciała zwiększa nacisk na żyły biegnące poniżej macicy i powoduje ich rozszerzenie oraz obrzęk.
Podatność ciężarnych kobiet na rozwój choroby hemoroidalnej może zwiększać się także w związku z uciążliwymi zaparciami lub wzrostem stężenia progesteronu w okresie ciąży (hormon oddziałuje na stan napięcia żył, zwiększając ryzyko wystąpienia ich obrzęku).
5. Leczenie hemoroidów w ciąży
Co na hemoroidy w ciąży? Leczenie żylaków odbytu w ciąży zależne jest od stopnia zaawansowania choroby. O doborze metody decyduje lekarz. Czym leczyć hemoroidy w ciąży? Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, przy użyciu specjalnych czopków i maści na hemoroidy.
Obecnie w leczeniu choroby hemoroidalnej u ciężarnych najczęściej wykorzystuje się nowoczesne preparaty o szerokim spektrum działania. Preparaty te łagodzą swędzenie odbytu w ciąży, pieczenie, świąd i ból. Ponadto chronią one także przed nawrotami hemoroidów w ciąży.
Zwykle ciężarnym nie zaleca się leczenia chirurgicznego, które wykonuje się u innych chorych z guzkami krwawniczymi w stopniu III i IV. Ma to związek z tym, że najczęściej dolegliwości związane z chorobą (np. pieczenie odbytu w ciąży, świąd) ulegają zmniejszeniu lub całkowicie ustępują po porodzie.
W rzadkich przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna i usunięcie hemoroidów w ciąży. Dotyczy to zwykle wypadających hemoroidów w ciąży, które mogą prowadzić do stanów zapalnych, a nawet zakrzepicy.
Domowe sposoby na hemoroidy w ciąży
W leczeniu żylaków odbytu pomocne mogą być także domowe sposoby. Jak leczyć hemoroidy w ciąży domowymi metodami?
Najczęstsze sposoby łagodzenia bolesnych hemoroidów w ciąży:
- nasiadówki z kory dębu,
- nasiadówki z wywaru oczaru wirginijskiego,
- nasiadówki z rumianku,
- dieta bogatsza w błonnik, która pozwala unikać zaparć,
- okłady z ciepłej torebki herbaty.
Leczenie hemoroidów w ciąży domowymi sposobami ma najczęściej na celu łagodzenie nieprzyjemnych dolegliwości i wspieranie farmakoterapii. O tym, co stosować na hemoroidy w ciąży zawsze powinien zdecydować lekarz.
6. Hemoroidy w ciąży – jak im skutecznie zapobiegać?
Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby hemoroidalnej jest większe u kobiet spodziewających się dziecka. Jednak nie oznacza to, że wszystkie przyszłe mamy są skazane na bolące, czy krwawiące hemoroidy w ciąży. Dzięki systematycznym działaniom profilaktycznym ryzyko rozwoju żylaków odbytu w ciąży można wyraźnie zmniejszyć.
Co zatem pozwoli uniknąć hemoroidów na początku ciąży? Jak zapobiegać hemoroidom w ciąży? Priorytetem jest profilaktyka zaparć – spożywanie produktów bogatych w błonnik (owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych). Istotną kwestią jest także picie odpowiedniej ilości wody. Zaleca się picie nawet 2-3l wody niegazowanej w ciągu dnia. Ważna jest także aktywność fizyczna – do uzyskania pożądanego efektu wystarczą zwykłe energiczne spacery.
Ważne jest także by w czasie wypróżniania, podczas defekacji nie napinać mięśni odbytu, by nie dopuścić do nadmiernego ucisku odbytnicy. Zaleca się także unikanie długotrwałego siedzenia i stania.
W celu poprawy krążenia w okolicy odbytu zaleca się wykonywanie ćwiczeń mięśni Kegla. Wzmacniają one mięśnie otaczające odbyt, wspierają proces naturalnego porodu, a przy okazji sprawiają, że powrót do formy po porodzie jest łatwiejszy.
Istotną kwestią jest także dbanie o higienę okolic intymnych i unikanie bielizny ze sztucznych tworzyw – naturalne tkaniny są bardziej przyjazne dla skóry.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.