Hipertrichoza – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Hipertrichoza jest nazywana zespołem wilkołaka, ponieważ jej istotą jest nadmierne owłosienie, które może pojawić się w każdej okolicy ciała. Choroba jest rzadka, dotyczy zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Zaburzenie nie ma przyczyny endokrynologicznej. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest hipertrichoza?

Hipertrichoza, inaczej syndrom wilkołaka, to rzadkie schorzenie, które dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Jego istotą zaburzenia pojawienie się nadmiernego owłosienia na ciele. Hipertrichoza po raz pierwszy została opisana w XVII w. Najsłynniejszy przypadek hipertrichozy to żyjąca w XIX wieku w Meksyku Julia Pastrana.

Wyróżnia się dwie postaci choroby. To hipertrichoza uogólniona (problem dotyczy całego ciała) oraz hipertrichoza miejscowa (problem dotyczy wyłącznie niektórych obszarów ciała).

Zobacz film: "Dbaj, nie panikuj. Akcja specjalna Wirtualnej Polski"

Zespół wilkołaka dzieli sią także na:

• hipertrichozę wrodzoną (wywołana mutacją genu, wówczas leczenie nie jest możliwe),
• hipertrichozę nabytą (wtórną do chorób, stosowanych leków, zaburzeń odżywiania. To zmiany odwracalne, można je skutecznie leczyć).

Hipertrichoza to nie to samo co hirsutyzm. Różnica między nimi polega na lokalizacji owłosienia oraz zależności od hormonów. Podstawową różnicą jest fakt, iż hirsutyzm ma podłoże hormonalne. Jest związany ze wzrostem androgenów i oznacza pojawianie się u kobiet owłosienia typu męskiego. Nadmierne owłosienie obserwuje się na twarzy, klatce piersiowej czy wokół brodawek sutkowych. Do przyczyn hirsutyzmu należy zespół policystycznych jajników, guzy jajnika, zespół Cushinga, akromegali czy wrodzony przerost nadnerczy.

2. Przyczyny hipertrichozy

Przyczyna hipertrichozy nie zawsze jest możliwa do ustalenia. Zaburzenie towarzyszy niektórym zespołom genetycznym. To na przykład zespół Ambras czy zespół Cantu, który charakteryzuje się nie tylko nadmiernym owłosieniem, ale również powiększeniem serca (kardiomegalia), nieprawidłowościami kostnymi i chrzęstnymi szkieletu (osteochondrodysplazja) oraz włóknistością dziąseł z nadmiernym owłosieniem na skórze.

Podłoże problemu może stanowić nie tylko tendencja rodzinna do pojawiania się mocnego owłosienia, ale i zażywane leki, na przykład glikokortykosteroidy, cyklosporyna, doustne środki antykoncepcyjne czy fenytoina. Choroba pojawia się również często w przebiegu anoreksji. Zdarza się, że jest objawem towarzyszącym innej chorobie: nowotworowi czy zaburzeniom metabolicznym. To hipertrichoza nabyta.

Hipertrichoza o podłożu genetycznym wywołana jest mutacją genu SOX3, zlokalizowanego na jednym z dwóch chromosomów płciowych X. W rezultacie pojawia się nadmierne owłosienie, które jest gęste, mocne, o intensywnej barwie.

3. Objawy hipertrichozy

Hipertrichoza objawia się nadmiernym owłosieniem na różnych częściach ciała. Co ważne może być ono widoczne nie tylko w tych okolicach, które zwykle mają włosy, ale także na tych, które u zdrowych osób nie są owłosione (na przykład dłonie, czoło). Najczęściej są to włosy terminalne (grube, ciemne, typowe dla owłosienia krocza i twarzy u mężczyzn oraz pach) i włosy meszkowe (krótkie, miękkie, z niewielką ilością barwnika). U osób, które są dotknięte chorobą wilkołaka, cienkie włosy meszkowe są przekształcane w ciemne włosy terminalne.

Najsilniejsza postać hipertrichozy, hipertrichoza terminalna, poza nadmiernym owłosieniem całego ciała, objawia się także:

• zaburzeniami w uzębieniu, przerostem dziąseł,
• wysunięciem do przodu ust,
• szerokim, płaskim nosem,
• dużą głową.

W zależności od przyczyny hipertrichozy obserwuje się także inne objawy, takie jak otyłość brzuszna, zaburzenia miesiączkowania trądzik czy rozstępy skórne.

Nadmierne owłosienie u dzieci świadczy najczęściej o zaburzeniach hormonalnych. Może to być objaw takich jednostek chorobowych jak zespół policystycznych jajników, wrodzony przerost nadnerczy czy porfiria.

4. Leczenie hipertrichozy

Terapia hipertrichozy zależy od podłoża problemu. Leczenie jest przyczynowe w sytuacji, gdy syndrom wilkołaka jest wtórny do zaburzeń endokrynologicznych. Wówczas włącza się leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne (guzy jajników). Po wyleczeniu choroby podstawowej, problem nadmiernego wzrostu włosów znika.

Leczenie hipertrichozy uogólnionej o podłożu genetycznym, wywołanej mutacją genu, nie jest możliwe. Wówczas nadmierne owłosienie można być co najwyżej systematycznie golone. Można również stosować zabiegi kosmetyczne, takie jak: depilacja woskiem, depilacja laserowa czy depilacja chemiczna.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.