Trwa ładowanie...

Hipogonadyzm

Avatar placeholder
05.09.2013 14:39
Hipogonadyzm
Hipogonadyzm

Hipogonadyzm to niewydolność hormonalna jąder lub jajników i związane z nią objawy. Chorobę wywołują zaburzenia pracy jąder, komórek Leydiga i komórek Sertoliego lub zaburzenia pracy jajników w okresie dojrzewania lub dojrzałości. Hipogonadyzm może pojawić się już w życiu płodowym i być wrodzony. Niewydolność jąder lub jajników może wynikać z uszkodzenia tych narządów (tzw. hipogonadyzm pierwotny) lub w wyniku zaburzeń wyższych partii endokrynologiczych, tj. podwzgórza lub przysadki. Wtedy też jest to hipogonadyzm wtórny. Objawia się on m.in. niewykształceniem drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych.

spis treści

1. Rodzaje hipogonadyzmu

Hipogonadyzm dzieli się przede wszystkim na męski i żeński. W obu przypadkach może być wrodzony lub pojawić się w okresie rozrodczym. Hipogonadyzm męski i żeński naturalnie pojawia się w okresie menopauzy i andropauzy, gdyż z wiekiem spada poziom hormonów płciowych.

Hipogonadyzm dzielimy także na:

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"
  • hipogonadyzm pierwotny, hipergonadotropowy - pojawiający się w wyniku urazu lub choroby jajników lub jąder;
  • hipogonadyzm wtórny, podwzgórzowo-przysadkowy - pojawiający się w wyniku uszkodzenia przysadki mózgowej lub innych chorób wpływających na produkcję hormonów;
  • hipogonadyzm czynnościowy, hipogonadotropowy - wywołany przez choroby krążenia, choroby nerek, zaburzenia równowagi energetycznej organizmu (spowodowane niedożywieniem, jadłowstrętem, zbyt intensywnymi ćwiczeniami fizycznymi lub zaburzeniami wchłaniania), niedoczynność tarczycy.

W przypadku hipogonadyzmu męskiego rozróżnia się:

  • hipogonadyzm całkowity - polega na istnieniu zarówno niedoczynności komórek Leydiga, jak i komórek Sertoliego. W wyniku tego wykrywany jest nadmiar hormonów żeńskich: hormonu luteinizującego - LH oraz folikulotropowego - FSH;
  • hipogonadyzm częściowy - występuje brak wydzielania hormonów tylko przez komórki Leydiga, co objawia się nadmiarem LH albo brak jest czynności hormonalnej jedynie komórek Sertoliego, w wyniku czego wykrywany jest nadmiar samego FSH.

Niewydolność hormonalna jąder lub jajników może być spowodana przez kilka czynników. Są to odpowiednio: brak lub niedorozwój jąder lub jajników, wtórny brak jąder lub jajników, uszkodzenia mechaniczne tych narządów w wyniku przebycia niektórych chorób (np. świnka, gruźlica czy kiła), alkoholizm, zatrucie, powikłanie po przepuklinie, nowotwory jąder, stany zapalne, a także zaburzenia chromosomalne. Choroba związana jest także ze starzeniem się organizmu. Do czynników wywołujących zalicza się także chemioterapię i radioterapię.

2. Objawy hipogonadyzmu

Objawy są różne w różnym wieku. W przypadku hipogonadyzmu wrodzonego może pojawić się sylwetka eunuchoidalna, a także niewykształcenie niektórych cech płciowych drugo- i trzeciorzędowych. W okresie dojrzewania obejmują one:

  • brak wtórnych cech płciowych u dziewczynek do 13. roku życia,
  • brak miesiączki u dziewcząt do 16. roku życia,
  • brak wtórnych cech płciowych u chłopców do 14. roku życia,
  • brak popędu seksualnego,
  • niski wzrost,
  • u mężczyzn brak zarostu i mutacji.

Po okresie dojrzewania, objawami hipogonadyzmu są: bezpłodność, wypadanie owłosienia, zanik mięśni. U mężczyzn pojawiają się brak lub osłabienie wzwodu i ginekomastia. U kobiet hipogonadyzm objawia się zatrzymaniem czynności jajników - zaburzeniami miesiączkowania. Mogą pojawić się także mlekotok, osteoporoza, osteopenia.

Chorobę rozpoznaje się na podstawie badań hormonalnych (badanie poziomu hormonów w organizmie). Wykonuje się także morfologię krwi, a także badanie USG. W leczeniu u mężczyzn podaje się gonadotropinę kosmówkową lub - w razie niepowodzenia - testosteron. W przypadku hipogonadyzmu pierwotnego u mężczyzn stosuje się tylko androgeny. U kobiet rozpoczyna się terapię gonadotropiną kosmówkową, po czym przechodzi się na estrogeny i progesteron (stosuje się je naprzemiennie). Jeśli hipogonadyzm pojawił się w okresie menopauzy, stosuje się leczenie hormonalną terapią zastępczą (HTZ).

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze