Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Justyna Żebrowska-Naklicka

Hipokryta - kim jest, zachowanie, jak żyć z hipokrytą i jak go rozpoznać

Hipokryta działa w swoim interesie, jest zdolny do kłamstw i manipulacji, aby osiągnąć sukces.
Hipokryta działa w swoim interesie, jest zdolny do kłamstw i manipulacji, aby osiągnąć sukces. (123rf)

Hipokryta to człowiek, który nieustannie udaje kogoś kim nie jest. Dostosowuje swoje poglądy, plany i zachowania w zależności od rozmówcy czy sytuacji. Wszystko po to, by osiągnąć swój cel, cieszyć się sukcesem i sympatią wielu osób. Kim jest hipokryta? W jaki sposób się zachowuje i jakie korzyści czerpie ze swojego postępowania? Jak walczyć z hipokrytą?

spis treści
Zobacz film: "Jak rozpoznać kłamcę? [Polimaty]"

1. Kim jest hipokryta?

Określenie hipokryta wywodzi się od greckiego hypokrisis, które oznacza udawanie. To osoba, która potrafi publicznie krytykować i pouczać osoby, które nie żyją zgodnie z głoszonymi wartościami.

Sam jednak często nie przestrzega swoich zasad, a poglądy zmienia w zależności od odbiorcy. Z tego względu hipokryta może być uznawany za katolika i ateistę, wyznawcę poglądów prawicowych i lewicowych, sportowca i osobę, która nie lubi aktywności fizycznej.

Powodem jest chęć zdobycia sympatii i dużego grona znajomych. Jednocześnie hipokryta lubi wytykać ludziom błędy, niespełnione obietnice i niewłaściwe działania.

Sam daje wrażenie osoby szlachetnej, która zawsze postępuje dobrze. To są jedynie pozory, ponieważ hipokryta często kłamie i przekracza granice, ale nigdy się do tego nie przyzna.

Hipokryzja to zachowanie lub sposób myślenia i działania, charakteryzujący się niespójnością stosowanych zasad moralnych. Hipokryzja to również pouczanie i krytykowanie innych osób za coś, co sami robimy.

Wśród wyrazów bliskoznacznych w słowniku, obok hasła hipokryzja znajdziemy m.in. fałsz, obłuda, chytrość, przebiegłość i zakłamanie. Osoby wykazujące się hipokryzją nazywa się hipokrytami.

Hipokryta to osoba, której sposób myślenia oraz zachowanie polegają na niejednoznacznym podejściu do moralności oraz ogólnie przyjętych zasad. Mówi się o udawanej serdeczności i przyjaźni, fałszywej moralności.

Hipokryzją określa się zachowanie oraz sposób myślenia oparty na dwuznacznym podejściu do norm i moralności. Osoba nazywana hipokrytą jedno mówi, co innego zaś myśli, jeszcze co innego robi.

Często stara się uchodzić za szlachetną osobę, głosi piękne idee, czasem sam tworzy normy społeczne i stoi na ich straży, sobie jednak pozwalając na ich łamanie. Pilnuje się bardzo wtedy, aby nikt tego nie zauważył i nie odkrył.

Jeśli ktoś jednak przyłapie go na obłudzie i fałszu, hipokryta będzie się tego z całą mocą wypierał, nie przyznając się do swojej dwulicowości. Osobę, która go oskarży będzie pomawiał o najgorsze przewinienia.

Hipokryta świetnie umie kłamać, patrząc rozmówcy prosto w oczy. Jest zwykle święcie przekonany, że postępuje słusznie. Bardzo dba o zachowanie pozorów, domaga się zaszczytów i podziwu, lubi gromadzić dowody uznania. Chętnie pnie się po drabinie społecznej, lubi podkreślać swoje osiągnięcia, chętnie chwali się swymi osiągnięciami.

W opinii publicznej chce być postrzegany jako dobry ojciec, mąż (lub matka, żona). Stara się być odbierany jako osoba wyrozumiała i empatyczna, miła, szlachetna. Niestety, jest to tylko udawane.

Gdy nikt nie widzi, przestaje być sympatyczny i miły, potrafi bez wyrzutów sumienia oszukiwać, knuć intrygi. Celem hipokryzji są korzyści osobiste oraz utrzymanie pozytywnego wizerunku w oczach ludzi, na których mu zależy.

Znamienne jest to, że hipokryta dba, aby zdobyć korzystne kontakty we właściwych środowiskach. Szuka znajomości wśród osób posiadających wpływy, władzę lub takich, którzy są popularni i znajomość z nimi doda blasku hipokrycie. Bywa porównywany do chorągiewki na wietrze - gdzie wiatr zawieje, tam hipokryta pójdzie.

Hipokryta dostosowuje głoszone przez siebie tezy oraz zachowanie do tego, czego oczekuje od niego odbiorca. Często zdarza się, że różne osoby mają o hipokrycie różne informacje - część może myśleć, że jest wierzący, część, że ateistą; może występować jako prawicowiec lub lewicowiec, itd.

Działania i zachowanie hipokryty leży w jego dobrym interesie - chce, aby ludzie go lubili, uważali za sympatycznego i cnotliwego. Nie chce szkodzić innym, tylko polepszyć swoją sytuację.

2. Dlaczego nie lubimy hipokrytów?

Według badań przeprowadzonych przez uczonych na Yale University, większość z nas nie lubi hipokrytów nie dlatego, że łamią zasady, lecz za to, że stawiają siebie w lepszym od innych świetle.

W wyżej wspomnianym badaniu naukowcy przedstawili osobom biorącym udział w badaniu historię człowieka, który w pracy uchodził za proekologicznego. Zawsze wyłączał niepotrzebne oświetlenie, wszystkie urządzenia przed wyjściem z pracy odłączał od prądu, zapisywał dwie strony kartki, aby oszczędzać papier.

Inną postawę prezentował w swoim domu - już tak bardzo nie oszczędzał energii. Osoby biorące udział w badaniu zdecydowanie potępiły zachowanie tego człowieka, lecz co ciekawe, nie za brak troski o środowisko w domu, a za przedstawianie fałszywych sygnałów i dwulicowość.

Jak się jednak okazuje, choć często potępiamy hipokryzję u innych osób, sami dość często zachowujemy się jak hipokryci. Najczęściej wtedy, gdy rozmowa schodzi na temat religii, antykoncepcji, sposobu życia, nałogów czy aborcji.

Według naukowców z Arizony w takich sytuacjach często dopuszczamy się głoszenia poglądów, które nie są nasze. Tego typu tematy potrafią wprawić nas w poczucie dyskomfortu, zwłaszcza jak większość osób w gronie ma inne poglądy. Zazwyczaj wtedy wycofujemy się i nie debatujemy. Jednak takie zachowanie nie oznacza, że jesteśmy hipokrytą.

Jak rozpoznać oszusta? Sprawdź, czy jest obok ciebie
Jak rozpoznać oszusta? Sprawdź, czy jest obok ciebie [6 zdjęć]

Na pewno nie raz zdarzyło nam się w życiu spotkać osobę, która nas oszukała. Oszuści działają na wiele

zobacz galerię

3. Jak zachowuje się hipokryta?

Na pierwszy rzut oka rozpoznanie hipokryty może to być trudne, ale dokładna obserwacja powinna to ułatwić. Hipokrycie zależy na przedstawieniu siebie w jak najlepszym świetle.

Inaczej może zachowywać się w pracy, wśród znajomych, a zupełnie odmiennie w domu. Może twierdzić, że uprawia sport, zdrowo się odżywia i chodzi na basen, a tak naprawdę tego nie robi.

Hipokryta w pracy może działać ekologicznie - wyłączać światła i urządzenia, wykorzystywać niepotrzebne opakowania, a papier zapisywać po dwóch stronach.

Natomiast w domu nie zwracać uwagi na wodę lejącą się z kranu i korzystać z foliowych reklamówek, które nie mają nic wspólnego z dbaniem o środowisko.

Jego słowa nie idą w parze z postępowaniem. Hipokryta potępia zdradę, a sam ma kochankę, krytykuje płacenie za przedszkole, a sam próbuje zapisać dziecko do prywatnej placówki.

Jednocześnie hipokryci potrafią wypomnieć znajomym niewłaściwe zachowanie i nie odzywać się do nich przez kilka dni. Co ciekawe, nie pozwolą na oskarżenia pod swoim adresem.

Natychmiast zaczną wypierać się swoich słów, opowiadać coraz bardziej fałszywe historie lub przywoływać sytuacje, które sprawią że ich kłamstwo zmieni się w niewinne nieporozumienie.

Hipokryta lubi udawać ofiarę i tworzyć bajki o nieszczęśliwym dzieciństwie czy miłości. Jednocześnie traktuje innych jak dzieci i osoby niestabilne emocjonalnie. Rozmowa z hipokrytą sprawia, że czujesz się gorszy, głupszy i niedoinformowany.

Twoje pomysły i poglądy są zabawne lub nie warte uwagi. Hipokryta uwielbia plotki, które częste ubarwia na swoją korzyść i rozpowszechnia dalej. Nie przyzna się do swojej winy lub niewiedzy, więcej czasu poświęci na zatuszowanie swojego zachowania niż na jego poprawę.

Hipokryta jest dwulicowy i fałszywy, a jego zachowanie byłoby skrytykowane przez wiele osób. Należy wiedzieć, że szuka poklasku, sukcesu, uznania i sympatii. Chce zjednać sobie znajomych, nawet jeżeli to chwilowe.

Wszystko potrafi wykorzystać na swoją korzyść i ułatwić sobie tym samym osiągnięcie sukcesu. Mówi to co będzie odpowiednie w danej chwili, a zachowanie dostosowuje do sytuacji.

Hipokryta unika konfliktów i prowadzi wygodne życie, nawet jeżeli jego czyny przekreślają zasady moralne. Jest lubiany, ponieważ daje wrażenie człowieka z zasadami, który potrafi żyć w zgodzie ze sobą. Dzięki temu potrafi zdobyć przychylność osób wysoko postawionych. Łatwiej osiągnąć mu awans, zarabiać więcej i piąć się po szczeblach kariery.

4. Dlaczego hipokryta jest zawsze niewinny?

Jednymi z częściej padających z ust hipokryty słów są " to nie moja wina". Nawet gdy przyłapiemy go na wygłaszaniu sprzecznych poglądów, będzie upierał się przy swoim.

Zawsze znajduje na poczekaniu usprawiedliwienie dla swoich wypowiedzi, np. może krytykować rozwodników, lecz gdy sam znajdzie się w związku z żonatym mężczyzną lub zamężną kobietą, może tłumaczyć, że wynika to z woli ich obojga, że nikogo nie krzywdzą, tak jak rozwodnicy itp.

Hipokryta nie potrafi przyznać się do niewiedzy lub swojej winy. Zwykle ignoruje twarde dowody, które zaprzeczają temu co mówi, ignoruje rzeczywistość.

Więcej czasu i energii poświęca usprawiedliwianiu swego zachowania niż ewentualnej jego poprawie. Osoba, która hipokrycie stawia zarzuty, jego zdaniem po prostu czepia się, bo przecież on jest niewinny.

5. Na czym polega wyższość moralna hipokryty?

Na pewno chce sprawiać takie wrażenie. Hipokryta często zwraca się do innych osób, w taki sposób, w jaki rodzic zwraca się do dziecka. Rozmawiając z osobą odznaczającą się hipokryzją czujesz się nieoczytany, niewystarczająco zorientowany, głupszy i mniej dojrzały emocjonalnie.

Twoje opinie i poglądy hipokryta traktuje jak niepotwierdzone, zabawne i nieracjonalne.

6. Dlaczego hipokryta lubi plotki?

Hipokryta lubi być dobrze poinformowany o tym, co dzieje się w jego dalszej rodzinie, u znajomych i współpracowników. Bardzo chętnie komentuje poważne zmiany w ich życiu, lubi słuchać o tym co słychać u innych, a następnie o tym mówić.

Należy na niego uważać, ponieważ zdobyte informacje może potem wykorzystać jako argumenty na swoją obronę (mi zarzucasz to czy tamto, a sama wtedy zrobiłaś to i to) lub aby poprzeć swoją tezę w dyskusji.

7. Jak żyć z hipokrytą?

Z hipokrytą możemy spotkać się zarówno w pracy, jak i w domu. Warto dowiedzieć się, jak objawia się hipokryzja w poszczególnych rolach społecznych.

7.1. Hipokryta - szef, szefowa

Najczęściej z hipokryzją spotykamy się na płaszczyźnie zawodowej. Rozbudowane struktury organizacyjne, gdzie jest mnóstwo stanowisk, w grę wchodzą pieniądze i władza, bardzo temu sprzyjają. To wszystko przyciąga ludzi chcących się wybić, za wszelką ceną odnieść sukces.

Szef (szefowa) hipokryta może mieć dwie twarze - dla równych sobie lub wyższych rangą, miłą i czarującą, zaś do podwładnych może mieć zupełnie inny, odmienny stosunek. To właśnie współpracownicy mogą być świadkami jego fałszu i dwulicowości.

7.2. Hipokryta - pracownik, podwładny

Zwykli pracownicy bardzo rzadko objawiają obłudną naturę. Zwykle dopóki nie staną w obliczu zagrożenia utratą pracy lub awansu, takie skłonności się nie ujawnią. Bywają dosyć posłuszni i ulegli wobec przełożonych, lecz ich prawdziwą naturę możemy poznać zwykle po awansie.

Awans hipokryty jest bardzo prawdopodobny, ponieważ marzy on o karierze i wykorzysta każdy sposób, aby osiągnąć swój cel.

Zwykły pracownik hipokryta najczęściej po cichu, nie zwracając na siebie uwagi, stara się przypodobać przełożonym i zostać przez nich zauważonym. Potrafi dobrze wyeksponować swoje osiągnięcia, chwali się i jest gotowy na każde zawołanie swojego szefa.

Może być uznawany za miłego, pracowitego i sumiennego kolegę, jednak po otrzymaniu awansu jego postawa radykalnie się zmienia.

7.3. Hipokryzja wielkich organizacji

Rządy państwa, duże firmy, organizacje religijne, partie polityczne oraz wielkie stowarzyszenia, są to organizacje oparte na rozbudowanej hierarchii, w których jest mnóstwo stanowisk dających przywileje, pieniądze i władzę. Działalność takich organizacji ponadto opiera się na pozytywnym wizerunku publicznym.

Wszystkie te czynniki powodują, że aby w takiej firmie osiągnąć sukces i zrobić karierę (osiągając przywileje, władzę i pieniądze) trzeba mieć siłę przebicia i odpowiedni charakter. Wielu z pracowników aspirujących do osiągnięcia takiego sukcesu, ucieka się do nieczystych zagrywek, w tym do hipokryzji.

Może to oznaczać, że część członków wielkich organizacji, głównie tych będących u szczytu władzy, może mieć wiele na sumieniu. Oczywiście, nie możemy uogólniać i przyjąć za pewnik, że każda osoba na takim stanowisku jest hipokrytą.

Inną sprawą jest fakt, że sama organizacja dość często musi się mierzyć z tak zwanym kryzysem wizerunkowym. Może mieć to związek z niewłaściwym zachowaniem jej członków (szczególnie piastujących wyższe stanowiska), ze złym traktowaniem podwładnych i członków niższej rangi lub z wadliwymi produktami.

Niestety, zwykle takie sytuacje są przysłowiowo "zamiatane pod dywan", czyli po prostu ukrywane. Organizacja, jak tylko jest to możliwe, udaje, że nic się nie stało. Jeśli nie ma takiej możliwości - szuka winnych poza nią, aby oczyścić wizerunek i sprawić by był w dalszym ciągu pozytywny. Jest to klasyczna hipokryzja.

7.4. Hipokryta w rodzinie

Zdarza się, że hipokrytą jest ktoś w naszej rodzinie. Niestety, nieszczere relacje z bliskimi są destrukcyjne i prowadzą do długotrwałego stresu. Jeśli w naszym domu ktoś z bliskich jest obłudny i dwulicowy wobec domowników, powinniśmy na każdym kroku obnażać jego kłamstwa i obłudę, nie poddawać się manipulacjom.

Hipokryta wykorzystuje słabości innych osób, lecz jeśli zobaczy naszą determinację i siłę, zaczyna łagodnieć. Tak naprawdę jest tchórzem z natury, bardzo boi się zdemaskowania, więc powinniśmy pamiętać, że naszą najważniejszą bronią jest umiejętne wystawianie jego obłudy na publiczny widok.

Musimy przy tym wszystkim zachować zdrowy rozsądek, aby nie przynieść sobie szkody.

8. Dlaczego tematy tabu sprzyjają hipokryzji?

Hipokryci zwykle bardzo boją się zdemaskowania, w związku z tym wszelkimi możliwymi sposobami budują sobie narzędzia, dzięki którym ludzie nie będą drążyć tematów i spraw, które chcą ukryć.

Świetnym rozwiązaniem jest dla nich temat tabu - taki, o którym nie wypada rozmawiać, lub mówić o nim jest wstyd. Co prawda, w dzisiejszych czasach takich tematów jest coraz mniej, jednak w dalszym ciągu istnieją w np. bardzo rozbudowanych organizacjach.

Objawia się to np. zakazem mówienia złych rzeczy o swoim szefie - udajemy, że wszystko jest w porządku, kiedy ma on romans z sekretarką, a publicznie uchodzi za wspaniałego szefa i ojca. Ma to miejsce także jeśli wiemy, że firma w której pracujemy oszukuje ludzi i nie mówimy o tym głośno.

Skandale i błędy w organizacji to zwykle temat tabu. Oprócz organizacji, sytuacja ma miejsce także w małych wiejskich społecznościach sąsiedzkich lub wiejskich, oraz we wspólnotach religijnych. Tematy tabu tworzone są, aby zamknąć ludziom usta.

Hipokryci robią wszystko aby ukryć i zatuszować swą obłudę. Aby to zrobić, wymyślają coraz to bardziej pokrętne teorie, które mają usprawiedliwiać ich fałszywe zachowanie. W kreowaniu takich teorii osiągają poziom mistrzowski, ich przekonanie o słuszności oraz determinacja dają im wielką moc.

Zwykły, spokojny i szczery człowiek dość często ma problem, aby odeprzeć takie teorie. Przeważnie brak mu sił, aby walczyć z hipokrytą na słowa i zwykle ją przegrywa. Wyjątkiem są sytuacje, gdy hipokryta złamie prawo, do sprawy włączy się sąd, a prokurator będzie miał niepodważalne dowody.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

9. Czy hipokryzja może przynosić korzyści?

Hipokryzję z moralnego punktu widzenia ocenia się bardzo negatywnie, jednak wszystko ma swoją przyczynę. Z czego wynika takie zachowanie? W wielu przypadkach człowiek staje się hipokrytą dla świętego spokoju - mówi ludziom to, co chcą usłyszeć, swoje działanie dopasowuje do innej osoby, aby osiągnąć swój cel.

Hipokryta nie chce wchodzić w otwarte konflikty, unika konfrontacji, aby jego życie było bardziej komfortowe. Jest lubiany przez ludzi, którzy widzą w nim wzór do naśladowania, ponieważ nie wiedzą, że jego zasady to tylko pozory.

Dzięki temu, że jest elastyczny, może osiągnąć sukces w pracy. Jest lubiany przez swoich przełożonych, bo zawsze się z nimi zgadza (lub tak twierdzi). Jednak szef, który ceni sobie własne zdanie i kreatywność, może go zupełnie nie doceniać.

Hipokryci często osiągają sukces dzięki swojej dwulicowości. Widać to doskonale na przykładzie polityków, których na hipokryzji można przyłapać bardzo często.

10. Jak rozpoznać hipokrytę?

Hipokryci to osoby, które bardzo lubią obwiniać innych, oraz obarczać ich odpowiedzialnością, która nie powinna być ich udziałem. Przy takich osobach zaczynamy w siebie wątpić oraz uważać na każde wypowiedziane słowo, na każde podjęte działanie i decyzję.

Hipokryta znacząco uniesie brew, dając ci do zrozumienia, że twój sposób myślenia nie jest właściwy, "tak się nie robi". Będzie starał się, abyś uwierzył, że on jest nieskazitelny. Będzie również dziwił się tobie, że możesz w jakiś sposób się zachowywać, mówić lub czuć. Nie dawaj się zwodzić pozorom.

Ludzie tego typu mają dużo więcej na sumieniu, niż myślimy, jednak za nic się do tego nie przyznają.

Hipokryci najczęściej oszukują, manipulują i uwielbiają innym wytykać błędy. Mogą sprawić, że przeprosisz ich za coś, czemu nie zawiniłeś.

Poniżej kilka charakterystycznych zachowań, typowych dla hipokrytów:

  1. To nigdy nie jest jego wina.

Hipokryta nigdy nie jest winny kłamstwa. To my jesteśmy winni, tego że go oskarżamy. Jeśli natomiast przyłapiemy go na kłamstwie, wytknie nam każdy błąd, który w przeszłości popełniliśmy. Hipokryta przedstawi go w taki sposób, aby jego przewinienie w porównaniu do niego było małym, nic nie znaczącym nieporozumieniem.

  1. Nie przestrzega zasad.

Mimo, że głosi je wszem i wobec, uważa, że jego one nie dotyczą. Jest ponad nimi. Myśli i robi co chce, oczywiście jak nikt nie widzi.

  1. Jeśli ktoś zwróci mu uwagę, daje mu nauczkę.

Jeśli wypomnimy mu jego oszustwa, nie zapomni nam tego. Zostaniemy ukarani - najczęściej brakiem lojalności, milczeniem, plotkowaniem na nasz temat, abyśmy już więcej nic mu nie wypomnieli.

  1. Robi z siebie ofiarę.

Możesz od niego usłyszeć historię o trudnym, nieszczęśliwym dzieciństwie, zdradach partnera, chorobach, z jakimi się boryka. Po przyjrzeniu się bliżej ty historiom, często okazuje się, że prawda jest nieco inna.

  1. Wymaga od ciebie, sam nie przestrzega.

Słowa hipokryty nie idą w parze z zachowaniem. To, czego wymaga od swoich przyjaciół i znajomych, jego nie obowiązuje. Może ukarać cię wyrzutami lub milczeniem, jeśli spotkasz się z paczką przyjaciół, jednocześnie samemu widując się ze swoimi byłymi partnerami, bez twojej wiedzy.

  1. Wywyższa się.

Możesz czuć się przy nim jak małe, niedojrzałe dziecko. Może mówić do ciebie w sposób, jakbyś niczego nie rozumiał; traktować ciebie i twoje pomysły, jak osoby niestabilnej emocjonalnie. Hipokryta będzie podśmiewywał się z twoich pomysłów, nie będzie traktować ich poważnie. Powie, że odjęło ci rozum, a gdy zareagujesz emocjonalnie i okażesz uczucia, może powiedzieć, że jesteś zbyt wrażliwy.

11. Jak walczyć z hipokrytą?

Walka z hipokryzją nie jest łatwa, ponieważ przeciwnik jest fałszywy, obłudny i nieszczery. Nie łatwo go rozpoznać i zrozumieć jego zachowanie. Z jednej strony jest czarujący, uprzejmy i ma bardzo podobne poglądy do Twoim.

Dopiero po pewnym czasie okazuje się, że zachowuje się zupełnie inaczej, a koleżance przedstawił odmienne poglądy i zainteresowania. Hipokryta powinien spotykać się z psychoterapeutą, ale zaproponowanie terapii nigdy nie przynosi oczekiwanych rezultatów.

Hipokryta wierzy, że postępuje właściwie, nie widzi swoich błędów i nie chce się zmieniać. W takiej sytuacji najlepiej unikać kontaktu z taką osobą i nie wchodzić jej w drogę.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze