Hormonalna terapia zastępcza
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) jest stosowana w celu uzupełnienia niedoboru kobiecych hormonów, gdy jajniki wytwarzają ich zbyt mało. Terapia hormonalna to najbardziej efektywna metoda redukcji objawów menopauzy. Jest stosowana również w profilaktyce schorzeń związanych z przekwitaniem (np. osteoporozy). Najpopularniejsza jest obecnie terapia hormonalna z wykorzystaniem dwóch składników: progestagenu i estrogenu.
1. Na czym polega HTZ?
Przekwitanie, które występuje między 45. a 55. rokiem życia powoduje szereg objawów takich, jak: uderzenia gorąca, wzmożona potliwość, kołatanie serca, zaburzenia snu, stałe zmęczenie, stany depresyjne, problemy z koncentracją. Z czasem pojawiają się zmiany w organizmie w postaci zaniku masy kostnej i starzenia się tkanek. Hormonalna terapia zastępcza pomaga łagodzić przebieg klimakterium. Terapię hormonalną należy rozpocząć jak najwcześniej, czyli około 45. roku życia, kiedy tylko zaczną pojawiać się pierwsze objawy menopauzy. HTZ stosuje się przez okres 8-u lat, z reguły trwa znacznie krócej – od 3-ech do 4-ech lat.
W HTZ stosuje się różne typy estrogenu: beta estradiol (pochodny naturalnego estrogenu), fitoestrogeny (pozyskiwane z roślin słabo działające preparaty) oraz skoniugowane (uzyskane z moczu źrebnych klaczy estrogeny zwierzęce). Hormony mogą być podawane na kilka sposobów: dopochwowo (kremy i globulki), podskórnie (pod skórą umieszcza się implanty), domięśniowo (w formie zastrzyku), przez skórę (żele i plastry) oraz doustnie (w postaci tabletek).
Metoda doustna nie jest zalecana kobietom z kamicą pęcherzyka żółciowego, z chorobami wątroby i zaburzeniami układu lipidowego (hipertrójglicerydemią). Zaleca się także uważne stosowanie, jeśli pacjentka choruje na nadciśnienie tętnicze. Jeśli w przeszłości kobieta chorowała na zakrzepowe zapalenie żył, nie powinna stosować doustnej HTZ. Stosowanie hormonów przezskórnie (plastry, kremy, żele, krople donosowe, preparaty dopochwowe) powoduje mniejszy przepływ przez wątrobę podanych substancji. Takie metody są bezpieczniejsze w przypadku schorzeń wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Estrogen może być stosowany w sposób sekwencyjny z comiesięcznymi krwawieniami przypominającymi krwawienia miesiączkowe bądź w sposób ciągły, bez krwawień.
2. Wskazania do HTZ
Wszystkie metody hormonalnej terapii zastępczej skutecznie łagodzą objawy klimakterium, jak np. uderzenia gorąca, zlewne poty i zaburzenia nastroju. Są również skuteczne w leczeniu dolegliwości moczowo-płciowych spowodowanych zmianami zanikowymi nabłonka oraz zapewniają również ochronę przed osteoporozą i chorobami układu sercowo-naczyniowego. Istnieją sugestie, że HTZ zapobiega też rozwojowi choroby Alzheimera. Ponadto, hormonalna terapia zastępcza poprzez zmniejszone stężenie estrogenów minimalizuje ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych, jak np. bóle piersi i nieprawidłowe krwawienie oraz chroni śluzówkę macicy przed przerostem, co również zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych.
Według zaleceń dotyczących HTZ, wskazania do jej stosowania są następujące:
- średnio i mocne objawy menopauzy,
- zmiany atroficzne sromu i pochwy,
- obniżone libido,
- zaburzenia snu.
3. Przeciwwskazania do HTZ
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej to:
- rak sutka i trzonu macicy,
- choroba niedokrwienna serca,
- ciąża,
- krwawienie z dróg rodnych,
- udar mózgu w wywiadzie,
- ostra niewydolność wątroby,
- zakrzepica żył głębokich,
- przebyty rak jajnika,
- mięśniaki macicy.
Prawidłowo prowadzona hormonalna terapia zastępcza (HTZ) zwykłe nie powoduje wystąpienia poważnych skutków ubocznych. Do najczęstszych objawów niepożądanych należą: podrażnienia skóry w przypadku stosowania plastrów przezskórnych oraz bolesność piersi. Długotrwałe stosowanie estrogenów w niewielkim stopniu zwiększa ryzyko wystąpienia kamicy pęcherzyka żółciowego. Zapobiec temu można, podając hormony przez skórę w postaci plastrów. Hormonalna terapia zastępcza powinna być indywidualnie dobrana, po rozważeniu wskazań i przeciwwskazań w oparciu o badania dodatkowe takie, jak: mammografia, USG dopochwowe, pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz poziomy cukru i lipidów w surowicy.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.