Prześwietlenie płuc - interpretacja zdjęć RTG
Radiogram przeglądowy (zdjęcie rentgenowskie) klatki piersiowej to podstawowe badanie obrazowe w diagnostyce chorób układ oddechowego. Współcześnie dysponujemy wprawdzie metodami obrazowania bardziej nowoczesnymi, wyrafinowanymi i zaawansowanymi technicznie, jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, ale koszty tych badań są znacznie większe od kosztu standardowego „zdjęcia płuc”, które od kilkudziesięciu lat służy jako podstawa diagnozy wielu schorzeń.
Prześwietlenie płuc wykonujemy w dwóch projekcjach: tylno-przedniej oraz bocznej. Badanie to służy rozpoznaniu tych chorób, które zmieniają rozmiar tkanek lub sposób, w jaki absorbowane jest przez nie promieniowanie. W interpretacji zdjęć należy pamiętać, że „zacienieniem” nazywamy pola jasne a „przejaśnieniem” obszary ciemne. Najczęściej za pomocą omawianego badania diagnozujemy różne choroby układu oddechowego.
1. Zdjęcie RTG zapalenia płuc
Prześwietlenie płuc jest w tym przypadku absolutnym standardem, bardzo przydatnym nie tylko w postawieniu rozpoznania, ale i ocenie ciężkości choroby oraz diagnozowaniu powikłań, tj. ropień płuca, wysięk (obecność płynu) w jamie opłucnej, ropniak (obecność ropy) w jamie opłucnej. Często na podstawie zdjęcia rentgenowskiego płuc można nawet domniemywać o tym, który drobnoustrój doprowadził do zapalenia.
Wskazaniami do wykonania badania RTG płuc są schorzenie w obrębie klatki piersiowej, w tym zaburzenia rozwojowe narządów klatki piersiowej oraz urazy klatki piersiowej. Ponadto RTG płuc wykonuje się przed zabiegiem chirurgicznym klatki piersiowej oraz po nim. Badania RTG płuc mają zastosowanie również w niektórych wskazaniach zdrowotnych (wskazane czynniki szkodliwe) z zakresu medycyny pracy. Nie u wszystkich pracowników podczas badań profilaktycznych medycyny pracy wykonuje się badanie RTG płuc.
W najczęstszej postaci zapalenia płuc, powstającej na tle bakteryjnym, na zdjęciu rentgenowskim lekarz widzi tzw. zacienienie miąższowe - czyli jasne pole w miejscu, gdzie w normalnych warunkach znajduje się ciemny obraz, odzwierciedlający powietrze w płucach. Zacienienie jest spowodowane obecnością nacieku zapalnego.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Co oznaczają wyniki badania płuc u 57-latki? - odpowiada dr n. med. Tomasz Grzelewski
- Co znaczy nieprzemieszczający się guz w płucach? - odpowiada lek. Katarzyna Szymczak
- Co oznacza wynik badania RTG i zgrubienie okołooskrzelowe? - odpowiada lek. Aleksandra Witkowska
2. Rozedma i POChP
Jest to patologicznie zwiększone upowietrznienie tkanki płucnej, wynikające z uszkodzenia ścian pęcherzyków płucnych. Rozedma występuje w przebiegu POChP - przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, która nęka tysiące osób, przede wszystkim palaczy. Możliwe jest również występowanie rozedmy u osób nie chorujących na POChP - dotyczy ona aż 40% palaczy. Obszary dotknięte rozedmą mogą łączyć się i tworzyć tzw. pęcherze rozedmowe, które wymagają nieraz usunięcia operacyjnego.
W przebiegu POChP z rozedmą obserwujemy w badaniu rentgenowskim klatki piersiowej obniżenie przepony, zwiększnie wymiaru przednio-tylnego („głębokości”) klatki piersiowej i zwiększenie przejrzystości płuc, spowodowane zalegającym w niej powietrzem.
3. Rak płuca
Ta wyjątkowo groźna choroba jest najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie. W prześwietleniu płuc diagnozuje się niestety zmiany już zaawansowane - praktycznie nie jest możliwe uwidocznienie nowotworów mniejszych niż o średnicy 1 cm. Dużo czulszym badaniem jest w przypadku raka płuc tomografia komputerowa.
Zmiana w badaniu radiologicznym klatki piersiowej, nasuwająca podejrzenie raka to, tak jak w przypadku zapalenia płuc, zacienienie miąższowe. Jest ono zwykle mniejsze i bardziej „zlokalizowane”, o wyraźniejszych granicach niż naciek zapalny. W celu postawienia precyzyjnej diagnozy, konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, bronchoskopii i/lub biopsji. Czasem na podejrzenie raka naprowadzić mogą nawracające zapalenia płuc lub zmiany nieodmowe, czyli obszary „bez powietrza” w zdjęciu rentgenowskim, których przyczyną jest obecność w oskrzelu blokującego przepływ powietrza nowotworu.
Zobacz także
4. Prześwietlenie płuc przy gruźlicy
Tę groźną, być może niedocenianą, lecz nadal występującą dziś chorobę, wywołują bakterie - prątki gruźlicy. Mogą one wywoływać gruźlicę różnych narządów (opłucnej, skóry, węzłów chłonnych, jajników, opon mózgowo-rdzeniowych, osierdzia, kręgosłupa, układu moczowo-płciowego), jednak najczęstszą postacią pozostaje gruźlica płuc. Kluczowy w postawieniu diagnozy jest dodatni wynik badania bakteriologicznego, ale prześwietlenie płuc pozostaje bardzo istotne w naprowadzeniu na rozpoznanie. W badaniu tym obserwujemy nacieki i jamy, typowo w szczytowych częściach płuc - tam gdzie dociera najwięcej tlenu, potrzebnego prątkom do optymalnego rozwoju.
5. Co to są pylice?
Jest to grupa chorób, które powstają w wyniku długotrwałego wdychania różnego rodzaju pyłów. W przebiegu pylicy dochodzi do włóknienia płuc. Najczęściej narażenie na szkodliwe pyły ma miejsce w pracy, dlatego pylice zaliczane są do chorób zawodowych. Zaliczamy tu np. pylicę krzemową czy pylicę górników kopalń węgla, a także pylicę azbestową.
Prześwietlenie płuc jest podstawą rozpoznawania pylic. Zmiany w tym badaniu pojawiają się zwykle po ok. 10-letnim narażeniu na dany rodzaj pyłu. Są to różnej wielkości i kształtu zacienienia, odzwierciedlające guzkowate zmiany. W ich obrębie czasem występują zwapnienia, powodujące, że przejaśnienia są bardziej wysycone (jaśniejsze).
6. Co to jest sarkoidoza
Schorzenie to należy do tzw. chorób ziarniniakowych i dotyka nie tylko płuca, ale również wiele innych narządów, tj. skóra, oczy, węzły chłonne, wątroba, nerki. Jej przyczyna nie została dotąd poznana. Występuje najczęściej u osób młodych - w wiekhttps://portal.abczdrowie.pl/badanie-radiologiczneu 20-40 lat. Na podstawie obrazu prześwietlenia płuc w badaniu radiologicznym klatki piersiowej klasyfikuje się sarkoidozę w jednym z pięciu stadiów jej rozwoju.
Znaczenie ma tu nie tylko obecność patologicznych zmian w płucach (zacienienia, włóknienie), ale także powiększenie węzłów chłonnych, które również zaobserwować można w zdjęciu rentgenowskim.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.