Jaka bułka jest zdrowsza: kajzerka czy grahamka?

Grahamka powstaje z mąki pszennej typu 1850, która zawiera więcej części zewnętrznych ziarna, czyli otrąb, więc co za tym idzie, także więcej błonnika, witamin i składników mineralnych. Ma wyraźniejszą strukturę, ciemniejszy kolor i bardziej wyczuwalny, zbożowy smak.

Kajzerka natomiast wypiekana jest z białej mąki pszennej, zwykle typu 500 lub 550, pozbawionej większości składników obecnych w łusce ziarna. Jej jasny kolor, miękka konsystencja i neutralny smak powoduje, że jest uznawana za znacznie łatwiej strawny wybór.

Różnice w rodzaju użytej mąki przekładają się nie tylko na wygląd i smak, ale również na wartości odżywcze i wpływ na organizm.

Pod względem zawartości błonnika i składników mineralnych grahamka zdecydowanie wypada korzystniej niż kajzerka. Wynika to przede wszystkim z rodzaju użytej mąki. Typ 1850 zawiera więcej części zewnętrznych ziarna, czyli otrąb i zarodków, które są naturalnym źródłem:

• błonnika,
• magnezu,
• cynku,
• żelaza,
• witamin z grupy B.

Dzięki temu grahamka zapewnia dłuższe uczucie sytości i pomaga utrzymać bardziej stabilny poziom glukozy we krwi.

Kajzerka, wypiekana z mąki wysokooczyszczonej, ma niższą wartość odżywczą i zawiera znacznie mniej włókna pokarmowego. W codziennej diecie różnica ta może mieć największe znaczenie u osób z insulinoopornością, problemami trawiennymi lub niską podażą składników mineralnych.

Kajzerka ma wyższy indeks glikemiczny niż grahamka, więc szybciej podnosi poziom glukozy we krwi po posiłku. W przypadku osób z insulinoopornością lub cukrzycą może to prowadzić do gwałtownych wahań glikemii i większego apetytu w dość krótkim czasie po jedzeniu.

Grahamka, dzięki obecności błonnika i mniej przetworzonej mące, wpływa łagodniej na poziom cukru, ponieważ spowalnia tempo trawienia węglowodanów.

Różnica ta ma duże znaczenie przy codziennym spożyciu pieczywa, głównie w przypadku osób dbających o gospodarkę węglowodanową. Mimo to nawet grahamka w nadmiarze może prowadzić do podwyższenia poziomu glukozy, jeśli nie towarzyszy jej źródło białka, dobrej jakości tłuszczu lub warzyw.

Grahamka zwykle zapewnia dłuższe uczucie sytości niż kajzerka, dzięki wyższej zawartości błonnika i złożonych węglowodanów. Tego typu składniki spowalniają trawienie i stabilizują poziom glukozy we krwi, więc przekłada się to na wolniejsze pojawianie się głodu po posiłku.

Kajzerka, wypiekana z mąki oczyszczonej, jest lekka i puszysta, ale mniej treściwa. Organizm trawi ją szybciej, dlatego uczucie sytości po jej zjedzeniu utrzymuje się krócej. W codziennej diecie warto sięgać po pieczywo, które dłużej zaspokaja apetyt, bo ułatwia to kontrolowanie porcji i utrzymanie stałego poziomu energii.

Pod względem kaloryczności grahamka i kajzerka nie różnią się tak bardzo, jak mogłoby się wydawać. Obie dostarczają średnio od 250 do 300 kcal na 100 gramów. Różnica polega głównie na odczuwanej sytości, ponieważ grahamka jest bardziej zbita, więc często jemy jej mniej, podczas gdy kajzerki zwykle spożywa się w większej objętości.

Choć kalorie są podobne, to tempo ich wchłaniania i wpływ na poziom cukru we krwi są zupełnie inne. Z tego powodu sama liczba kalorii nie zawsze wystarcza, by ocenić, która bułka będzie korzystniejsza dla zdrowia i sylwetki.

Nie każda grahamka dostępna w sprzedaży faktycznie spełnia standardy pieczywa pełnoziarnistego. Część z nich wypiekana jest z mieszanki mąk, w której mąka typu 1850 jest jedynie jednym z jej elementów. Zdarza się też, że ciemniejszy kolor bułki to efekt dodatku karmelu, słodu lub barwników, a nie rzeczywistej zawartości otrębów.

Takie produkty wyglądają zdrowo, ale nie różnią się znacząco od zwykłego białego pieczywa. Dlatego przy zakupie warto sprawdzać skład i nie sugerować się tylko nazwą lub wyglądem. Prawdziwa grahamka powinna mieć w składzie mąkę typu 1850 jako główny składnik i prostą listę dodatków, bez zbędnych polepszaczy.

Wybór pieczywa to nie tylko kwestia rodzaju mąki, lecz także indywidualnych potrzeb organizmu. Nie każdy dobrze toleruje produkty z dużą ilością błonnika, dlatego nawet zdrowiej postrzegana grahamka nie zawsze będzie najlepszym rozwiązaniem. Dla niektórych lepiej sprawdzi się pieczywo lżejsze i łatwiej strawne, głównie przy problemach żołądkowych lub w okresie rekonwalescencji.

Ważne jest także to, z czym bułka zostanie zjedzona, ponieważ dodatki takie jak masło, ser i wędliny wpływają na ostateczną wartość odżywczą całego posiłku. Zamiast kierować się jedynie nazwą wypieku, warto spojrzeć na skład, sposób przygotowania i własne samopoczucie po jego spożyciu.

Kajzerka ma kilka zalet, dzięki czemu mimo swojej prostoty jest w stanie wygrywać z innymi rodzajami pieczywa. Jest lekka, puszysta i łatwostrawna, dlatego znajduje miejsce w okresie osłabienia lub po zatruciach pokarmowych. Ma neutralny smak, który nie dominuje dodatków i pasuje zarówno do wytrawnych, jak i słodkich połączeń, na przykład z twarożkiem i dżemem.

W porównaniu z pełnoziarnistymi produktami jest lżejsza, więc objętościowo można zjeść jej więcej przy podobnej kaloryczności. To zaleta dla osób, które lubią obfite, ale lekkie posiłki. Osoby nieprzyzwyczajone do większej ilości błonnika, po kajzerce również mogą czuć się lepiej.

W pieczywie najważniejsze jest jednak to, z czym je łączymy, bo nawet najlepszy chleb straci swoją wartość w połączeniu ze słabym pasztetem, a zwykła kajzerka z warzywami, dobrą wędliną i witaminowym smarowidłem może okazać się znacznie lepszym wyborem.

W tego typu produktach ważny jest rodzaj mąki, skład, jakość i ilość pieczywa jaka pojawia się w codziennym menu. Grahamka może mieć więcej wartości odżywczych niż kajzerka, ale przecież rzadko jemy samo pieczywo, dlatego ważne jest również to co mu towarzyszy.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl