Kolana szpotawe - przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie
Kolana szpotawe to schorzenie kości, które występuje częściej niż kolana koślawe. Choroba występuje w wieku dziecięcym i zwykle obejmuje obie strony kończyny. Również u starszych kobiet mogą wystąpić kolana szpotawe – są to wtedy objawy zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych stawów. Często kolana spotawe mogą być wynikiem krzywicy. Do rozwoju choroby przyczyniają się błędy w rozwoju kośćca oraz nieprawidłowo zagojone złamania kości.
Kolana szpotawe
W tym artykule:
Przyczyny i profilaktyka kolan szpotawych
Kolana szpotawe powstają głównie jako wynik krzywicy lub choroby Blounta. Mogą pojawić się też u dzieci z nadwagą, które zbyt wcześnie chodziły – nadwaga bowiem jest zbyt dużym obciążeniem dla miękkiego kośćca dziecka. Ponadto do wystąpienia kolan szpotawych przyczynia się nieprawidłowy rozwój kości, niewłaściwie zagojone złamania oraz zatrucia ołowiem lub fluorkiem. Dziecko z tą chorobą powinno być pod opieką ortopedy i pediatry. Jak uniknąć kolan szpotawych? Nie ma jednego sposobu profilaktyki tej dolegliwości. Rodzice powinni zadbać o to, by ich dzieci spędzały wystarczająco dużo czasu na słońcu oraz by w diecie maluchów nie zabrakło witaminy D. W ten sposób ryzyko kolan szpotawych oraz krzywicy będzie znacznie mniejsze.
Objawy kolan szpotawych
Po czym można poznać kolana szpotawe?
- Jeśli dziecko stoi wyprostowane ze złączonymi stopami i kostkami, kolana się nie stykają.
- Niełączenie kolan jest symetryczne.
- Brak łączenia się kolan podczas stania ze złączonymi stopami utrzymuje się po trzecim roku życia.
- Można zaobserwować rozciągnięcie więzadła pobocznego strzałkowego.
- Więzadło poboczne piszczelowe jest krótsze.
- Doszło do przykurczenia zginaczy i rozciągnięcia mięśni strzałkowych oraz mięśnia dwugłowego uda.
- W stawach kolanowych występuje przeprost.
- W stawach biodrowych następuje skręcenie kończyn do wewnątrz.
- Kłykcie przyśrodkowe są odsunięte od siebie na odległość większą niż 3 cm.
Rozpoznanie i leczenie kolan szpotawych
Lekarze są zwykle w stanie stwierdzić szpotawość kolan na tak zwany „pierwszy rzut oka”. Odległość pomiędzy kolanami mierzy się u dziecka, które leży. Aby wykluczyć krzywicę, przeprowadza się badanie krwi. Niekiedy konieczne jest także wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Wskazaniami do prześwietlenia są:
- wiek dziecka powyżej trzech lat,
- pogarszający się stan kolan – odległość między kolanami zwiększa się,
- brak symetrii,
- przypuszczenie innej choroby.
Nawet jeśli diagnoza jest bezdyskusyjna, w większości przypadków nie stosuje się żadnego leczenia. Jest ono konieczne jedynie w naprawdę ciężkich przypadkach. Zazwyczaj rodzice dziecka otrzymują zalecenie, by przynajmniej raz na pół roku pojawić się z maluchem na wizycie kontrolnej. Jeśli stan kolan jest poważny lub gdy dziecko choruje także na inną chorobę, opcją stają się specjalne buty ortopedyczne, klamry lub opatrunki gipsowe. Nie wiadomo jednak do końca, jak bardzo są skuteczne. Czasami jedynym wyjściem jest operacja, która ma za zadanie pomóc nastolatkom z ciężkimi postaciami kolan szpotawych. Zwykle rezultat zabiegu jest dobry, a pacjent nie ma problemu z chodzeniem. Warto pamiętać, że nieleczone kolana szpotawe nie ustępują samoistnie i mogą doprowadzić do artretyzmu w kolanach lub biodrach. Dlatego też, jeżeli zauważyłeś u swojego dziecka utrzymującą się szpotawość kolan po ukończeniu trzeciego roku życia, nie zwlekaj z wizytą u lekarza.
Źródła
- Profilaktyka najczęstszych wad wrodzonych i rozwojowych narządu ruchu u dzieci
- Kawalec W., Kubicka K. Pediatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3253-9
- Marczyński W. (red.), Ortopedia pediatryczna, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-053-5
- Szulc A. (red.), Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003, ISBN 83-200-2823-X
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
