Komar tygrysi – występowanie, wygląd i zagrożenia
Komar tygrysi występuje głównie w Azji, ale obserwuje się go również w Europie. To gatunek inwazyjny i szybko rozprzestrzeniający się. Owad jest niebezpieczny dla zdrowia i życia. Przenosi groźne choroby, takie jak chikungunya, denga, żółta febra czy japońskie zapalenie mózgu. Jak wygląda ten groźny insekt? Czy można się przed nim chronić?
1. Co to jest komar tygrysi?
Komar tygrysi (Aedes albopictus) to gatunek owada z rodziny komarowatych (Culicidae). Z punktu widzenia mikrobiologii lekarskiej to najważniejszy wektor (organizm roznoszący pasożyty lub zakaźne drobnoustroje) roznoszący arbowirusy.
Naturalny zasięg występowania gatunku obejmuje Azję Południowo-Wschodnią oraz wyspy Oceanu Indyjskiego i Spokojnego – od Madagaskaru po Japonię. Aedes albopictus jest związany z wilgotnymi, zadrzewionymi lub zakrzewionymi terenami. Przebywa głównie wśród krzewów, blisko ziemi. Jest agresywny i aktywny w ciągu dnia, najbardziej wczesnym rankiem i późnym popołudniem.
Insekt nie jest wybrednym krwiopijcą. Atakuje ludzi, zwierzęta gospodarskie i dzikie, w tym ssaki, płazy, gady i ptaki. Jest niebezpieczny. Ukąszenie staje się groźne w przypadku alergii, ale nie tylko. Oznacza także ryzyko zagrożenia chorobą pochodzenia tropikalnego, taką jak:
- chikungunya (CHIK),
- denga,
- żółta febra,
- gorączka Zachodniego Nilu,
- wschodnie, zachodnie i wenezuelskie końskie zapalenie mózgu (EEE, WEE i VEE),
- japońskie zapalenie mózgu.
Ponadto komar tygrysi może być również nosicielem wirusa ZIKA. Powszechnie stosowana nazwa – komar tygrysi - nawiązuje do wyglądu owada. Mówi się o nim także komar w paski. Insekt, ze względu na swoje pochodzenie, jest nazywany również komarem azjatyckim.
2. Gdzie występuje komar tygrysi?
Komar tygrysi to gatunek inwazyjny i szybko rozprzestrzeniający się. Nie dość, że stanowi jeden z najbardziej rozpowszechnionych i najliczniej występujących komarów na obszarze Azji Południowo-Wschodniej, to został zawleczony przez ludzi na inne kontynenty.
W 1975 pojawił się na południu Europy i systematycznie przesuwa się na północ i zachód, zasiedlając kolejne kraje. W 2008 roku odnotowano jego występowanie w 28 krajach świata poza jego naturalnym zasięgiem. W 2011 roku zaobserwowano go w Bułgarii. Dane podchodzące z 2019 roku wskazują, że komar tygrysi jest już obecny także w Czechach.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Komar tygrysi w Polsce? To niestety możliwe. Wprawdzie owad na naszych terenach jeszcze się nie pojawił, niemniej istnieje takie ryzyko. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób przewiduje, że komar azjatycki w stosunkowo niedługim czasie może dotrzeć nawet do południowych skrajów Skandynawii.
3. Jak wygląda komar tygrysi?
Komar tygrysi, w zależności od warunków środowiska, osiąga od 2 do 10 mm długości (samce są mniejsze niż samice). Jak go rozpoznać? To dość łatwe, ponieważ cechują go biało-czarne paski widoczne na tle czarnego tła (przypominają paski tygrysa).
Samice i samce komara różnią się budową aparatu gębowego. Ma to związek z tym, że samce są przystosowane do pobierania pokarmu roślinnego, a samice żywią się krwią. W tym celu przekłuwają skórę ofiary długą trąbką ssącą.
4. Jak rozmnażają się komary tygrysie?
Komary rozmnażają się tam, gdzie znajdują sprzyjające warunki do rozrodu. Zwykle są to małe zbiorniki wodne gęsto osłonięte roślinnością. Składają jaja na powierzchni wody. W środowisku wodnym rozwijają się także larwy.
Samica komara tygrysiego składa wody pojedyncze, owalne jaja o długości około 0,5 mm. Są one odporne na wysychanie, dlatego pomimo ubytków wody, a nawet dehydracji (przesuszenia), krótko po ponownym zanurzeniu w wodzie mają zdolność do dalszego rozwoju.
Rozwój larw zależy od temperatury. Najczęściej trwa od 5 do 10 dni. W tym czasie żywią się rozdrobnioną materią organiczną pływającą w wodzie. Później tworzy się z nich ruchliwa, pływająca poczwarka. Insekty w tym stanie funkcjonują przez 2 dni. Potem pojawia się osobnik dorosły.
5. Objawy ukąszenia przez komara tygrysiego
Reakcja na ukąszenie komara tygrysiego jest typowa. Pojawia się swędzący bąbel, czasem także symptomy wskazujące na nadmierną reakcję miejscową. To swędzące, bolesne i piekące, rozległe zmiany skórnej o charakterze rumieniowym.
Najbardziej narażone na odczyny alergiczne po ukąszeniu przez komary są:
- niemowlęta i małe dzieci,
- osoby z obniżoną odpornością,
- osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi,
- osoby podróżujące do krajów, które zamieszkują inne gatunki komarów.
Samo ukąszenie jest bardziej bolesne niż w przypadku naszego rodzimego komara, a może wywoływać silniejsze reakcje alergiczne. W przypadku alergii już samo ukąszenie komara tygrysiego może być śmiertelne.
Jeśli podczas bliskiego spotkania a komarem tygrysim dojdzie do zakażenia tropikalną chorobą, w krótkim czasie rozwijają się typowe dla niej symptomy.
6. Jak się chronić przed komarem tygrysim?
Przed komarem tygrysim można się chronić stosując metody, które skutecznie zwalczają rodzime gatunki komarów. Ważne jest, by w krajach ich występowania nosić odpowiednią odzież oraz unikać zbiorników wodnych. Zaleca się także stosowanie moskitier oraz repelentów zatwierdzonych przez EPA.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
