Konsylium lekarskie – kiedy się je zwołuje i w jakim celu?
Konsylium to pojęcie, które może oznaczać naradę w ważnej sprawie. Najczęściej jednak stosuje się je w odniesieniu do spotkań specjalistów z dziedziny medycyny. W jakim celu i kiedy zbiera się konsylium lekarskie? Co warto o nim wiedzieć?
1. Co to jest konsylium?
Konsylium (consilium) to narada lekarzy, która ma na celu określenie ścieżki diagnostycznej, ustalenie koniecznych badań dodatkowych oraz sposobu terapii, a także postawienie ostatecznej diagnozy w odniesieniu do rzadkich bądź skomplikowanych przypadków medycznych.
Konsylium lekarskie zwoływane jest w sytuacji, gdy leczenie wymaga współpracy i udziału lekarzy kilku specjalności. Słowo konsylium pochodzi od łacińskiego „consilium" oznaczającego naradę.
Zagadnienia związane ze zwoływaniem konsylium lekarskiego są regulowane w dwóch ustawach: z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
2. Kiedy zwoływane jest konsylium lekarskie?
Żądanie zwołania konsylium lub zaciągnięcia opinii innego lekarza jest prawem pacjenta. Może on zatem, w myśl ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie.
Może też wskazać konkretnego lekarza, u którego chciałby, aby opinia została zaciągnięta. Lekarz nie ma obowiązku zorganizowania konsylium lekarskiego i może tego odmówić, jeżeli uzna, że żądanie pacjenta jest bezzasadne.
Powinien jednak ocenić jego zasadność, mając na uwadze aktualną wiedzę medyczną. Co ważne ustawa nakazuje lekarzowi odnotować żądanie i odmowę w dokumentacji medycznej.
Konsylium może zwołać lekarz prowadzący, który udziela pacjentowi świadczeń zdrowotnych. Powinien on zasięgnąć opinii właściwego lekarza specjalisty bądź zorganizować konsylium lekarskie, jeżeli odnośnie procesu leczenia danego pacjenta pojawią się wątpliwości diagnostyczne lub terapeutyczne.
Jest to zgodnie z wymogiem art. 37 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Dodatkowo przepisy przewidują również inne przypadki, w których lekarz ma obowiązek zaciągnięcia opinii innego lekarza. Dzieje się tak, gdy:
- lekarz nie może uzyskać zgody na przeprowadzenie zabiegu operacyjnego albo zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta, a zwłoka wywołana postępowaniem w sprawie uzyskania zgody grozi utratą życia, uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia pacjenta,
- podczas wykonywania zabiegu operacyjnego albo stosowania metody leczniczej lub diagnostycznej wystąpią okoliczności, których nieuwzględnienie groziłoby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkim uszkodzeniem ciała lub ciężkim rozstrojem zdrowia, a nie ma możliwości niezwłocznego uzyskania zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.
W takiej sytuacji lekarz ma prawo zmienić zakres zabiegu bądź metody leczenia lub diagnostyki, ma jednak - w miarę możliwości - obowiązek zasięgnięcia opinii drugiego lekarza.
Zobacz także:
3. Termin i skład konsylium
Przepisy nie narzucają terminu, w jakim powinno być zwołanie konsylium lekarskie. Zależy to on konkretnego przypadku. Najważniejsze jest, by nie spowodować opóźnienia w podjęciu właściwego leczenia.
Najczęściej konsylium zbiera się w celu omówienia przypadków pacjentów onkologicznych (konsylium onkologiczne). Z tego powodu spotkanie jest organizowane w ciągu 2 tygodni od zgłoszenia się pacjenta do danego szpitala lub w przeciągu 4 tygodni, jeśli do rozpoznania onkologicznego potrzebny był zabieg.
Skład zespołu konsylium jest ustalany indywidualnie. W myśl przepisów pojęcie „konsylium” dotyczy wyłącznie lekarzy. Czy pacjent uczestniczy w konsylium? Chory ma prawo do uczestniczenia w obradach, kiedy decyduje ono o tym, jak ma przebiegać leczenie. Taką możliwość w odniesieniu konsylium onkologicznego przewiduje Zielona karta DiLO, czyli Karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego.
4. Jak wygląda konsylium?
Na konsylium obecni są zwykle lekarze zatrudnieni w danym podmiocie, a w sytuacji, gdy nie jest to możliwe, odbywa się ono przy udziale innych lekarzy. Dzieje się tak, gdy szpital nie zatrudnia lekarzy danej specjalności lub gdy przypadek wymaga konsultacji z lekarzami z ośrodka o wyższej referencyjności. Możliwe są również konsultacje na odległość, na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez inną osobę i na podstawie zgromadzonej dokumentacji medycznej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.