Kretynizm (choroba) – objawy, przyczyny i leczenie
Kretynizm (zwany też matołectwem) to choroba ściśle związana z zaburzeniami czynności tarczycy. Może mieć też związek z mutacjami genetycznym. Kretynizm u dzieci daje się zauważyć już w pierwszych dniach życia noworodka. W jaki sposób? Czy chorobę można leczyć?
1. Kretynizm tarczycowy
Dziś kretynizm jest stosunkowo rzadko diagnozowany. Chorobę rozpoznaje się u 1 dziecka na 4000 urodzeń. Dwukrotnie częściej dotyczy dziewczynek. Jeszcze kilkanaście lat temu problem ten dotykał znacznie więcej noworodków, zwłaszcza urodzonych w regionach górskich, gdzie notuje się niedobór jodu. Sytuację tę zmieniła profilaktyka jodowa, wprowadzona w latach 90. XX wieku. Nakazuje ona obligatoryjne jodowanie soli kuchennej oraz wzbogacanie tym pierwiastkiem mleka modyfikowanego dla niemowląt.
2. Kretynizm – objawy
Kretynizm tarczycowy nie bez przyczyny uzyskał taką nazwę. Ma ścisły związek z funkcjonowaniem tego gruczołu, a konkretniej – niedoczynnością tarczycy. Jeśli występuje ono u ciężarnej kobiety, wówczas rozwijający się płód również nie otrzymuje hormonów w odpowiedniej ilości. Jeśli nie podjęte zostanie właściwe leczenie, dziecko przyjdzie na świat z wrodzoną niedoczynnością tarczycy. Jej objawy to m.in. powiększenie języka (makroglosja), przedłużająca się żółtaczka, problemy z przyjmowaniem pokarmu.
Kretynizm może też być wynikiem zbyt niskiego stężenia jodu w organizmie matki. W jego przebiegu uwagę zwraca przede wszystkim niedorozwój intelektualny. Choroba może również prowadzić do niedorozwoju żuchwy, upośledzonego rozwoju zębów, zaburzeń wzrostu oraz – w późniejszym czasie – bezpłodności. Osoby dotknięte tym schorzeniem mają najczęściej wyższą masę ciała niż rówieśnicy, częściej też cierpią z powodu zaparć, a ich organizm ma mniejszą wydolność i szybciej się męczy.
By wykluczyć kretynizm u dzieci, w Polsce przeprowadza się badania przesiewowe. U noworodków wykonuje się badania krwi z oznaczeniem hormonów tarczycy (m.in. TSH).
3. Kretynizm u dzieci – leczenie
Najważniejsze jest, by pierwotną niedoczynność tarczycy zdiagnozować jak najszybciej. Od tego uzależnione jest rokowanie. Jeśli kretynizm zostanie szybko rozpoznany i wdrożone będzie właściwe leczenie hormonami tarczycy, najczęściej udaje się zahamować postęp choroby. Zaburzenia intelektualne mogą wcale nie wystąpić lub być wręcz niezauważalne.
Jeśli jednak leczenie kretynizmu nie będzie leczone, a objawy zdążą wystąpić, nie da się już ich cofnąć.
4. Niedobór jodu a choroby tarczycy
Jod to niezwykle cenny pierwiastek. Reguluje produkcję hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), które kontrolują czynność większości tkanek. Wpływają m.in. na funkcjonowanie układu nerwowego. Niedobór jodu powoduje kretynizm, jednak nie tylko. U osób dorosłych i dzieci może wywołać niedoczynność tarczycy. Pierwsze objawy tej choroby to senność, przyrost masy ciała, zmęczenie, osłabienie, zaburzenia pamięci.
Jod przenika przez błony śluzowe i skórę, dostarczają go również określone grupy produktów, m.in. ryby morskie (dorsz, mintaj, łosoś, makrela) i żółty ser.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
