Kwasy żółciowe - czym są, badanie kwasów żółciowych
Kwasy żółciowe to organiczne kwasy wytwarzane w wątrobie z cholesterolu. W organizmie człowieka pełnią one funkcję emulgatorów ułatwiających wchłanianie lipidów, cholesterolu, a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (są to m.in. witaminy E, A, D, K). Zbyt wysokie stężenie kwasów żółciowych można zaobserwować u pacjentów z rakiem wątroby, marskością wątroby, a także wirusowym zapaleniem wątroby. Co jeszcze warto o nich wiedzieć? W jakim celu wykonuje się badanie kwasów żółciowych?
1. Kwasy żółciowe – czym są?
Kwasy żółciowe są końcowym produktem metabolizmu cholesterolu, produkowanym i wytwarzanym w wątrobie. W naszym ciele pełnią funkcję emulgatorów ułatwiających wchłanianie cholesterolu, tłuszczów, a także witamin rozpuszczalnych w lipidach. Spożywanie posiłków determinuje obkurczanie i opróżnianie pęcherzyka żółciowego, co w efekcie prowadzi do uwolnienia kwasów żółciowych do dwunastnicy.
W żółci, czyli płynnej wydzielinie wątrobowej znajdują się głównie pochodne kwasu cholanowego. Są to kwasy tłuszczowe I-rzędowe takie jak kwas chenodeoksycholowy i kwas cholowy, kwasy II-rzędowe, takie jak kwas dezoksycholowy i kwas litocholowy. III-rzędowe kwasy tłuszczowe powstają wskutek procesu przemian kwasów I-rzędowych.
Kwasy żółciowe nie tylko wspomagają trawienie i modulują funkcjonowanie układu pokarmowego. Odpowiedzialne są również za eliminację nadmiaru cholesterolu z organizmu. Dodatkowo, wpływają na stan flory bakteryjnej naszych jelit.
2. Badanie kwasów żółciowych - w jakim celu się je wykonuje?
Badanie określające stężenie kwasów żółciowych pomaga określić czynność wątroby. Kwasy żółciowe tworzone z cholesterolu właśnie w tym narządzie, przedostają się do jelita, gdzie w formie aktywatorów i detergentów uczestniczą w trawieniu oraz wchłanianiu tłuszczów. Wątroba pełni niezwykle ważną funkcję w produkcji kwasów, eliminowaniu ich z krwi i wydalaniu do żołci.
Wskazaniami do wykonania badania stężenia kwasów żółciowych są między innymi:
- podejrzenie choroby nowotworowej wątroby,
- podejrzenie marskości wątroby,
- podejrzenie wirusowego zapalenia wątroby,
- podejrzenie zakrzepicy żyły wrotnej,
- zastój żółci, czyli tzw. cholestaza - pojawia się ona w przypadku choroby Wilsona, schorzeniach wątrobowych, schorzeniach dróg żółciowych. Cholestaza wewnątrzwątrobowa może być spowodowana także działaniem silnych leków lub substancji toksycznych. Cholestaza zewnątrzwątrobowa związana z utrudnionym odpływem żółci może być spowodowana zapaleniem dróg żółciowych,
- podejrzenie cholestazy wewnątrzwątrobowej u kobiet w ciąży.
3. Jak przygotować się do badania kwasów żółciowych?
Badanie kwasów żółciowych powinno być przeprowadzane na czczo, dlatego najlepiej wykonywać je we wczesnych godzinach porannych (najlepiej między 7:00, a 10:00). W jaki sposób przebiega? Z żyły łokciowej pacjenta pobierana jest odpowiednia ilość krwi przy użyciu sterylnej igły.
Badanie kwasów żółciowych powinno być przeprowadzone rzetelnym wywiadem. Pacjent powinien poinformować lekarza lub pielęgniarkę o o aktualnych chorobach i przyjmowanych lekach, również tych bez recepty.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.