Kwetiapina – preparaty, wskazania, dawkowanie i środki ostrożności
Kwetiapina jest organicznym związkiem chemicznym z grupy dibenzotiazepin i lekiem przeciwpsychotycznym wykorzystywanym w terapii różnych zaburzeń psychicznych. To substancja czynna wielu preparatów leczniczych dostępnych w postaci tabletek powlekanych i tabletek o przedłużonym działaniu. Jej dawkowanie to kwestia indywidualna, zależna od rodzaju zaburzenia. Co wart wiedzieć?
1. Co to jest kwetiapina?
Kwetiapina (łac. quetiapinum) to organiczny związek chemiczny z grupy dibenzotiazepin i atypowy lek przeciwpsychotyczny należący do pochodnych benzotiazepiny. Ma działanie przeciwdepresyjne (antydepresyjne, tymoleptyczne), przeciwlękowe (anksjolityczne), przeciwmaniakalnie, przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne), stąd jest substancją czynną wielu leków.
Preparaty na rynku polskim zawierające kwetiapinę to:
- ApoTiapina (tabletki powlekane),
- Bonogren (tabletki powlekane), Bonogren SR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu),
- Etiagen (tabletki powlekane),
- Kefrenex (tabletki powlekane),
- Ketilept (tabletki powlekane),
- Ketipinor (tabletki powlekane),
- Ketrel (tabletki powlekane),
- Kvelux SR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu),
- Kventiax (tabletki powlekane), Kventiax SR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu)
- Kwetaplex (tabletki powlekane), Kwetaplex XR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu),
- Kwetax (tabletki powlekane),
- Pinexet (tabletki powlekane), Pinexet SR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu),
- Quentapil (tabletki powlekane),
- Quetiapin NeuroPharma (tabletki powlekane),
- Quetiapine Accord (tabletki powlekane),
- Setinin (tabletki powlekane),
- Symquel (tabletki powlekane), Symquel XR (tabletki o przedłużonym uwalnianiu),
- Vorta (tabletki powlekane).
Kwetiapina została opracowała w 1985 r. przez badaczy z firmy farmaceutycznej ICI (obecnie AstraZeneca) i zatwierdzona przez Food and Drug Administration w 1997 roku pod nazwą handlową Seroquel.
2. Wskazania do stosowania kwetiapiny
Kwetiapinę wykorzystuje się w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, zwłaszcza:
- schizofrenii, która była pierwszym wskazaniem do stosowania leku,
- zaburzeń afektywnych dwubiegunowych,
- ciężkich epizodów depresji i depresji jednobiegunowej jako lek dodatkowy tj. dołączany do terapii lekiem przeciwdepresyjnym,
- bezsenności (choć kwetiapina na sen nie jest zalecana jako lek pierwszego wyboru),
- zaburzeń zachowania związanych z chorobami otępiennymi,
- zaburzeń lękowych,
- zespołu Tourette’a,
- zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD, nerwica natręctw).
W leczeniu schizofrenii kwetiapina należy do leków pierwszego wyboru zarówno w leczeniu zaostrzeń schizofrenii, jak i w profilaktyce nawrotów podczas remisji częściowych bądź całkowitych. Stosowana jest w dawkach 300–800 mg/dzień (średnia dawka 600 mg/dzień).
3. Dawkowanie i działanie kwetiapiny
Kwetiapina łączy się z wieloma receptorami w mózgu, a jej działanie przeciwpsychotyczne wynika głównie z blokady receptorów dopaminergicznych i serotoninergicznych 5-HT2. Jej dawkowanie to kwestia indywidualna i różni się w zależności od rodzaju leczonego zaburzenia.
Kwetiapina jest stosowana doustnie. W przypadku schizofrenii i zaburzeń afektywnych dwubiegunowych substancja wymaga systematycznego, codziennego stosowania, zwykle dwa lub trzy razy na dobę. Lek w postaci tabletek powlekanych można stosować niezależnie od posiłku, zaś w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu (kwetiapina o przedłużonym uwalnianiu) należy zażyć co najmniej 1 godzinę przed posiłkiem.
Zwykle terapię rozpoczyna się od dawki 25–200 mg w 1. dniu, a następnie stopniowo się ją zwiększa do 300–800 mg w 4. dniu leczenia. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka pojawienia się działań niepożądanych.
4. Skutki uboczne działania kwetiapiny
Choć kwetiapina jest zwykle dobrze tolerowana, z jej obecnością w organizmie wiąże się ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Na początku leczenia mogą pojawić się:
- suchość w ustach,
- zawroty głowy,
- ortostatyczne spadki ciśnienia krwi,
- omdlenia,
- sedacja,
- ospałość.
W większości wypadków działania niepożądane zmniejszają swoje nasilenie lub ustępują po 2–4 tygodniach stosowania leku. Po dłuższym okresie leczenia może pojawić się zwiększenie masy ciała. W razie konieczności lek powinien być odstawiany stopniowo, przez 1–2 tygodnie, ze względu na bardzo rzadko występujące objawy odstawienne, takie jak nudności, wymioty, bezsenność, niebezpieczeństwo nawrotu objawów psychotycznych oraz zaburzeń ruchowych.
5. Przeciwwskazania i środki ostrożności
Przeciwwskazaniami do stosowania kwetiapiny jest nadwrażliwość na kwetiapinę i złośliwy zespół neuroleptyczny. Należy również zachować ostrożność podczas stosowania kwetiapiny u pacjentów z:
- pogorszeniem stanu psychicznego,
- myślami samobójczymi,
- chorobami układu krążenia,
- niewydolnością wątroby,
- napadami padaczkowymi,
- dyskinezami późnymi,
- objawami pozapiramidowymi,
- w podeszłym wieku,
- u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat z powodu braku odpowiednich danych uzasadniających stosowanie tego leku w tej grupie wiekowej.
Czy kwetiapinę można stosować w ciąży? Zgodnie z klasyfikacją FDA substancja należy do leków kategorii C. Oznacza to, że z uwagi na brak badań można stosować ją wyłącznie w sytuacji, gdy przewidywane korzyści terapii przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Podczas karmienia piersią zaleca się unikanie stosowania kwetiapiny.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.