Lejkowata klatka piersiowa – przyczyny, wygląd i leczenie

Lejkowata klatka piersiowa, nazywana także szewską, to najczęściej spotykana kostna wada wrodzona tej części ciała. Zdarza się, że jest deformacją dziedziczną. Bywa, że to jeden z symptomów choroby (np. krzywicy) bądź złożonych zespołów genetycznych (np. zespół Marfana). Na czym polega leczenie wady? Co warto wiedzieć?

1. Co to jest lejkowata klatka piersiowa?

Lejkowata klatka piersiowa (łac. Pectus excavatum), inaczej szewska, to jedna z najczęstszych wrodzonych deformacji ściany klatki piersiowej. Zapadnięty mostek przypomina lejek, stąd nazwa schorzenia.

Patologia pojawia się z częstością 1:1000 urodzeń, częściej u chłopców niż u dziewcząt. Typowe jest, że wada może mieć różne stopnie deformacji. W skrajnych przypadkach mostek znajduje się bardzo blisko kręgosłupa, co znacznie obniża jakość funkcjonowania, a i stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia. Czasem zaś deformacje mostka u dzieci są tak małe, że rodzice nie mają świadomości istnienia wady. Dostrzega ją lekarz podczas rutynowego badania.

Zobacz film: "Trening na zdrowy kręgosłup"

Najczęściej wada nie wpływa na ogólny stan zdrowia pacjenta. Zdarza się jednak, że patologia jest na tyle duża, że niesie to poważne konsekwencje. Wówczas obserwuje się:

• osłabienie mięśni grzbietu i ból pleców oraz klatki piersiowej,
• wady zastawki trójdzielnej serca,
• obniżoną tolerancja wysiłku fizycznego,
• upośledzenie pojemności życiowej płuc i niewydolność oddechowo-krążeniowa,
• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.

Nie można zapomnieć o aspekcie psychologicznym. Może się zdarzyć, że istnienie wady ma duży wpływ na pojawienie się problemów z akceptacją własnego ciała.

Dzieci z klatką lejkowatą do zakończenia wzrostu kostnego powinny być pod nadzorem lekarza i fizjoterapeuty.

2. Przyczyny lejkowatej klatki piersiowej

Powstanie lejkowatej klatki piersiowej może mieć różne przyczyny. To:

• deformacje dziedziczne. Wada genetyczna wpływa na nieprawidłowy rozwój połączeń żeber z mostkiem. Te ściskają mostek i prowadzą do jego zapadnięcia,
• krzywica,
• zaburzenia syntezy i dystrybucji kolagenu, zespół Ehlersa-Danlosa (EDS). To grupa zaburzeń tkanki łącznej spowodowana nieprawidłową syntezą kolagenu,
• zespoły genetyczne np. zespół Polanda, zespół Marfana.

3. Jak wygląda szewska klatka piersiowa?

Istotą wady jest zapadnięcie się mostka do wewnątrz klatki piersiowej na odcinku o różnej długości. Szczyt zagłębienia przypada zazwyczaj na wysokość połączenia trzonu mostka z wyrostkiem mieczykowatym.

Nieprawidłowe ustawienie mostka najczęściej uwidacznia się we wczesnym dzieciństwie, z czasem wada się powiększa. Do największego zniekształcenia dochodzi w okresie pokwitania. Niestety rozwój wady jest trudny do przewidzenia.

Wada może być symetryczna lub asymetryczna. Często towarzyszy jej deformacja łuków żebrowych, ale i inne wady postawy. Zdarza się, że współistnieje skrzywienie ku górze wyrostka mieczykowatego, zwiększenie kifozy piersiowej (plecy okrągłe) i/lub skolioza, a klatka piersiowa jest spłaszczona i poszerzona.

4. Diagnostyka i leczenie

Rozpoznaniem lejkowatej klatki piersiowej zajmuje się lekarz ortopeda lub specjalista ortopedii dziecięcej. Kluczowe jest badanie kliniczne, pomiary i ocena objawów. Czasem niezbędne są badania obrazowe, takie jak RTG klatki piersiowej czy kręgosłupa, tomografia komputerowa (gdy istnieje podejrzenie ucisku na narządy wewnętrzne), a także badania wydolnościowe, EKG, echo serca, badania krwi.

Leczenie lejkowatej klatki piersiowej obejmuje zarówno gimnastykę korekcyjną, jak i ćwiczenia siłowe (które zasadniczo mają jedynie znaczenie pomocnicze). Bardzo ważne jest, by rehabilitacja została rozpoczęta przed zakończeniem wzrostu kostnego klatki piersiowej, czyli mniej więcej przed 18. rokiem życia. Leczenie zachowawcze przynosi szczególnie dobre rezultaty zwłaszcza w przypadku mniejszych zniekształceń klatki piersiowej.

Jedynym sposobem leczenia wady jest zabieg operacyjny. Przeprowadza się je jednak rzadko, jedynie w przypadkach, gdy deformacja jest duża, wpływa na pracę narządów i ograniczenie ruchomości klatki piersiowej.

Istnieje kilka metod chirurgicznej korekcji wady. To:

• metoda Eckarta Klobego (metoda nieoperacyjna), polegająca na stosowaniu miseczki próżniowej, co umożliwia uniesienie zapadniętej części klatki piersiowej,
• metoda Ravitcha, czyli klasyczna metoda korekcji lejkowatej klatki piersiowej, która polega na wykonaniu długiego cięcia na przedniej ścianie klatki piersiowej, skróceniu chrząstek żebrowych oraz plastyce mostka,
• metoda Nussa, polegająca na wprowadzeniu pod mostek jednej do trzech chromowo- niklowych płyt, po obróceniu których wypycha się zapadnięty mostek i redukując deformację.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.