Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Leśnik radzi, by nie wyganiać ich z ogrodu. Są niezwykle pożyteczne

 Karolina Rozmus
24.06.2024 12:29
Pożyteczni mieszkańcy ogrodu. "Naturalny pogromca komarów"
Pożyteczni mieszkańcy ogrodu. "Naturalny pogromca komarów" (archiwum prywatne, Getty Images)

Zwalczamy w ogrodzie mrówki, pozbywamy się mszyc i ślimaków, stosujemy repelenty i opryski na komary i kleszcze. Warto jednak prowadzić krucjatę przeciw szkodnikom z rozwagą, bo niektóre z nich nie tylko są nieszkodliwe, ale wręcz pożyteczne.

spis treści

1. "Mogą być pożyteczne"

Wiosną i latem w ogrodzie może zaroić się od owadów, ale ci, którzy mają rabaty kwiatowe albo grządki z owocami czy warzywami, najczęściej nie są im przychylni. Naszą obawę budzą też wszechobecne osy, pająki czy muchy. Pewnym rozwiązaniem wydaje się oprysk, ten jednak może stanowić zagrożenie dla dzieci i zwierząt domowych. Ponadto najczęściej nie działa selektywnie, więc tępiąc komary, możemy też doprowadzić do śmierci chociażby pszczół.

- Duża część owadów, istotnych dla ekosystemu, to owady roślinożerne. Można powiedzieć, że będą nam bruździły, ale jest też grupa owadów uznawanych za szkodniki, które w rzeczywistości mogą być pożyteczne - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie Dariusz Dziektarz, leśnik, autor książki "Rozejrzyj się! Fascynujący świat polskiej przyrody".

- Stąd nie traktujmy całego świata owadów z góry jako wroga i przestańmy myśleć tylko o tym, jak tych małych mieszkańców ogrodu wybić. Zresztą warto spojrzeć inaczej na ogród i potraktować go jako swoiste obserwatorium przyrody - dodaje Dariusz Dziektarz, miłośnik przyrody, który popularyzuje wiedzę przyrodniczą w serwisie X i YouTube.

2. Pogromcy ogrodowych szkodników

Zobacz film: "Kogo najchętniej atakują komary?"
(Arch. prywatne Dariusza Dziektarza)

Między kwietniem a październikiem największą aktywność wykazują osy. Tak jak pszczoły czy szerszenie należą do owadów błonkoskorzydłych, a spotkanie z nimi może być niebezpieczne dla alergików. Dla pozostałych osób nie tylko są nieszkodliwe, ale mogą okazać się przydatne, szczególnie w ogrodzie.

"Mają taką życiową strategię, by wyglądem imitować owady groźne (...)"
"Mają taką życiową strategię, by wyglądem imitować owady groźne (...)" (Arch. prywatne Dariusza Dziektarza)

- Nie lubimy ich, bo są natrętne i późnym latem czy wczesną jesienią wabi je do nas wszystko, co słodkie. Oczywiście z uwagi na to, że mogą żądlić, nie życzymy sobie gniazda os w pobliżu naszego domostwa, bo byłby to znaczący konflikt interesów - tłumaczy Dariusz Dziektarz. Dodaje jednak: - Trzeba sobie zdawać sprawę, że ich larwy są mięsożerne, a osy dużą część swojej aktywności poświęcają na polowanie i dostarczanie pożywienia dla larw. Dodatkowo polują głównie na owady, które dla nas są szkodnikami, tj. owady roślinożerne.

Ekspert wyjaśnia również, że osy w swojej skuteczności tępienia szkodników mogą być równie wydajne, co ptaki. - Były prowadzone takie badania, które dowiodły, że w określonych warunkach populacja os w swojej skuteczności polowania dorównuje owadożernym ptakom, które żyją w tym samym miejscu. Nie traktujmy os jako natrętnych szkodników - mówi leśnik.

Inną kategorią owadów są bzygowate, muchówki, które przypominają osy. Tymczasem nie tylko nie żądlą, ale są bardzo przydatne.

- Część z nich to również drapieżniki w postaci larwalnej, jako dorosłe owady są z kolei bardzo istotne w procesie zapylenia roślin. Mają taką życiową strategię, by wyglądem imitować owady groźne, choć są "tylko" muchówkami. Przypominają osy, niektóre nawet trzmiela czy pszczołę, mogą więc wystraszyć nie tylko swoich wrogów, ale i człowieka - wyjaśnia Dariusz Dziektarz. Dodaje, że w swoim "apetycie na mszyce" bzygi są do tego stopnia nienasycone, że można nawet kupić ich larwy do zastosowania w szklarni jako środek owadobójczy.

Skakun. "Wdzięczny temat do fotografii, ale jednocześnie te małe pajączki są bardzo pożyteczne"
Skakun. "Wdzięczny temat do fotografii, ale jednocześnie te małe pajączki są bardzo pożyteczne" (Arch. prywatne Dariusza Dziektarza)

Z kategorii nieszkodliwych, a nawet rozkosznych: biedronki. Żerują na mszycach, tarczownicach, przędziorkach i innych szkodnikach roślin. Przyciągają je takie rośliny jak nagietki czy koper włoski, ale schronieniem dla nich mogą być także usypane w ogrodzie liście. Kiedy zbliża się jesień i próbują wejść do domu, przestają budzić naszą sympatię. Podobnie jak inny owad, który z nadejściem jesieni próbuje przezimować wśród ludzi.

- Biedronki znane są z tego, że jedzą mszyce, ale takich owadów jest znacznie więcej - zwraca uwagę Dariusz Dziektarz. - Należą do nich złotooki, które jesienią pojawiają się w naszych domach, szukając schronienia przed zimnem. Głównie w postaci larwalnej, choć nie tylko, są bardzo sprawnymi drapieżnikami, polują na mszyce z intensywnością porównywalną do biedronek.

3. Mały pogromca komarów

Ci, którzy za pająkami nie przepadają i tylko z powodu ich wyglądu je zabijają, powinni zrewidować swoje poglądy. Stawonogi te są ważnym elementem ekosystemu, a także stworzeniami szczególnie pożytecznymi latem w ogrodzie. Leśnik wyjaśnia, że w Polsce nie ma gatunków pająków, które byłyby dla człowieka szczególnie groźne.

- Nie ma się co ich obawiać, zwłaszcza że ich rola jest nie do przecenienia. Polują na owady, także te, które są nam wyjątkowo niemiłe, tj. na komary - mówi ekspert i powołuje się na jeden przykład - skakuna arlekinowego, zwanego też pląsem zebrą, który mierzy zaledwie pięć do ośmiu milimetrów.

- Skakun arlekinowy żyje na budynkach lub w ich wnętrzu, lubi się wygrzewać na elewacji. Było takie badanie, które dowiodło, że skakuny arlekinowe polują głównie na muchówki i 60 proc. ich diety to są komary. To naturalny pogromca komarów - wyjaśnia ekspert.

Zwinka z wbitym kleszczem
Zwinka z wbitym kleszczem (Arch. prywatne Dariusza Dziektarza)

Dodaje, by nie obawiać się także nieco większego przedstawiciela pajęczaków - kątnika, który lubi ciemne zarośla w ogrodzie, ale późnym latem przenosi się z chęcią do domu.

- Nie ma powodu do strachu, to pająki o bardzo łagodnym usposobieniu, trochę takie łamagi w świecie pająków. Co ciekawe, w naszych domach bardzo często obecny jest niewielki, ale długonogi nasosznik trzęś, który siedzi sobie gdzieś w kącie. Wydawałoby się, że to taka pajęcza miernota, bo wygląda dość niepoważnie. A tymczasem nasoszniki to jedne z najbardziej znanych i zapiekłych wrogów kątników - opowiada Dariusz Dziektarz.

4. Zaproś je do ogrodu. Pożyteczni pomocnicy

Na pytanie o to, jak zaprosić pożyteczne owady do ogrodu, leśnik wyjaśnia, że przede wszystkim warto mieć nawet niewielki skrawek ogrodu, który będziemy rzadziej kosić, w którym są gęste krzewy i roślinność mogąca posłużyć owadom za schronienie. Przypomina, że na drzewach warto wieszać budki dla ptaków, które żywią się owadami, można też pomyśleć o tzw. hotelach dla owadów. Warto też sadzić różnorodne rośliny kwitnące.

- Nie zapominajmy też o jaszczurkach, u nas licznie występują zwinki. Lubią się wygrzewać na słońcu, więc jeśli mamy na to przestrzeń w ogrodzie, to możemy im usypać kopczyk z kamieni - radzi ekspert. - Jaszczurki polują na bezkręgowce, w tym także na kleszcze. Jednocześnie są słabym wektorem chorób odkleszczowych, stąd pojawiła się kiedyś taka hipoteza naukowa, że im więcej jaszczurek w ekosystemie, tym zdrowsze są populacje kleszczy i tym mniejsze ryzyko, że ugryziony człowiek zarazi się od kleszcza.

Dodaje, że wśród wrogów kleszczy jest też pasożytnicza błonkówka. Jest tak mała, że raczej nikt z nas na nią uwagi w ogrodzie nie zwróci. - Działa jak wiele innych parazytoidów, czyli owadów, które w stadium larwalnym są pasożytami, a w stadium dorosłym już nie. Samica składa jaja w nimfie kleszcza, larwa rozwija się wewnątrz, a gdy przychodzi czas na przepoczwarzenie, dosłownie rozrywa kleszcze od środka. Brutalnie go traktuje, ale są już badania mające na celu próby wykorzystania tego czy innego gatunku jako biologicznej broni przeciwko kleszczom - podsumowuje leśnik.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze