Łupież pstry - objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie
Łupież pstry to powierzchniowe zakażenie naskórka, którego objawami są żółtobrunatne plamy, znajdujące się w okolicach szyi, karku i klatki piersiowej. Zmienione miejsca nigdy się nie opalają, a nieleczony łupież pstry powoduje nieestetyczne przebarwienia. Jakie są przyczyny, objawy i sposoby leczenia łupieżu pstrego?
1. Co to jest łupież pstry?
Łupież pstry jest odmianą grzybicy skóry, która rozwija się w kontakcie z drożdżakami z gatunku Pityrosporum ovale. Do zarażenia łupieżem pstrym najczęściej dochodzi dochodzi w gabinetach i salonach kosmetycznych, gdzie nie zachowano podstawowych środków higieny.
Ponadto bardzo łatwo jest się zarazić chodząc na solarium, korzystając z basenów i publicznych kąpielisk. W takich przypadkach należy stosować profilaktykę charakterystyczną dla normalnej grzybicy skóry. Dodatkowo rozwojowi łupieżu pstrego sprzyjają następujące czynniki:
- pH skóry,
- nadmierne pocenie,
- noszenie nieprzewiewnej odzieży,
- otyłość.
Łupież to zakażenie skóry, występuje w postaci lekko złuszczających się plam o beżowej barwie. Chora skóra swędzi, jest szorstka. Kiedy się jej nie leczy, pozostają na niej nieładne przebarwienia. Występuje najczęściej w okolicach tułowia, między łopatkami i na mostku. Latem, kiedy temperatura jest bardzo wysoka, zmiany te przybierają postać odbarwionych ognisk.
2. Przyczyny łupieżu
Pierwsze objawy łupieżu pstrego mogą nie wzbudzić naszych podejrzeń, ponieważ są to zazwyczaj drobne, beżowe lub jasnoróżowe plamki na skórze, które łatwo pomylić z wysypką lub uczuleniem.
Tak naprawdę na początku niegroźne plamki na skórze mogą oznaczać początek grzybiczego zakażenia skóry spowodowanego przez drożdżaki. Grzyby te naturalnie występują na naszej skórze, jednak w sprzyjających dla siebie warunkach mogą się nadmiernie namnażać i wywołać przykre dolegliwości.
Łupież pstry to najczęściej problem młodych osób - plamy powstają na skutek wzmożonej pracy gruczołów łojowych w okresie dojrzewania. Objawy mogą pojawić się także u osób z obniżoną odpornością (np. po chorobach) oraz u kobiet w ciąży.
Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi łupieżu pstrego jest również przyjmowanie pewnych leków, głównie doustnej antykoncepcji oraz steroidów. Poza tym na łupież pstry częściej chorują osoby z otyłością.
Najczęściej problem łupieżu pstrego dotyka jednak osób żyjących w tropikach. Grzyby wywołujące łupież pstry mają idealne warunki do rozwoju w wilgotnym i ciepłym klimacie. Łupież pstry jest zaraźliwy, można się nim zarazić korzystając z tego samego ręcznika lub szczotki do włosów co osoba chora.
3. Objawy łupieżu pstrego
Objawy łupieżu pstrego łatwo jest odróżnić od innych zmian skórnych, szczególnie, że pojawia się on zawsze po okresie dojrzewania płciowego. Oto szereg cech charakterystycznych tego rodzaju grzybicy skóry:
- żółtobrunatne plamy na skórze - często zlewają się one ze sobą, tworząc coraz większe zmienione powierzchnie,
- plamy na skórze są umiejscowione w okolicach karku, dekoltu, pleców i klatki piersiowej, ale mogą wystąpić nawet na twarzy,
- zmienione powierzchnie skórne mają tendencję do łuszczenia się,
- czasami plamom na skórze towarzyszy świąd - zwykle pojawia się po podwyższeniu temperatury ciała, zanim chory zaczyna się pocić, z chwilą wydzielania potu swędzenie ustępuje,
- po gorącym prysznicu lub po intensywnych ćwiczeniach plamy na skórze ciemnieją,
- u osób z ciemniejszą karnacją łupież pstry objawia się zmianami w pigmencie skóry,
- plamy na skórze nigdy się nie opalają.
4. Diagnostyka i leczenie łupieżu pstrego
Wykrycie łupieżu pstrego następuje, gdy zmiany skórne zostaną posmarowane jodyną. Wtedy stają się one bardziej widoczne. Dodatkowo, zmienione chorobowo miejsca nigdy się nie opalają.
Łupież pstry leczy się przede wszystkim farmakologicznie za pomocą:
- dostępnych bez recepty leków przeciwgrzybiczych do stosowania miejscowego – w tym maści i kremów, w których składzie znajdują się klotrimazol i ketokonazol oraz szamponów z ketokonazolem,
- mydeł i szamponów, w których składzie jest siarczek selenu.
Maści i kremy nakłada się dwa razy dziennie przez 10-14 dni, natomiast szampony stosuje się dwa razy w tygodniu przez 2-4 tygodnie. Na receptę dostępne są również maści i szampony o takim samym składzie, tylko o większym stężeniu substancji aktywnej.
Jeśli stosowanie zewnętrznych środków przeciwgrzybiczych nie wystarczy, wówczas lekarz dermatolog przepisuje środki doustne w postaci antybiotyków.
Leczenie łupieżu pstrego utrudniają nawroty choroby, dlatego też niezwykle ważne jest podjęcie kroków w kierunku profilaktyki tego schorzenia. Obejmują one przede wszystkim:
- korzystanie z obuwia zmiennego w czasie każdorazowego wyjścia na basen,
- dezynfekowanie łóżka w solarium przed i po każdym użyciu,
- odkażanie przedmiotów kosmetycznych.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nawet po skutecznym wyleczeniu choroby zmiany skórne są wciąż widoczne, przez co pacjentowi może się wydawać, że wciąż jest chory. Może minąć kilka miesięcy, zanim przebarwienia znikną, a skóra nabierze jednolitego koloru. Z kolei czerwona i brunatna wysypka znika natychmiast po wyleczeniu łupieżu pstrego.
5. Sposoby na łupież pstry
Zmiany skórne wywołane przez drożdżaki leczy się miejscowo, stosując specjalne płyny na łupież pstry. Preparaty na łupież pstry zawierają substancję przeciwgrzybiczą, która niszczy bytujące na skórze drożdżaki, należy nanieść na miejsca, w których występują plamy i pozostawić – nie trzeba spłukiwać.
Jest ważne regularne powtarzanie tego zabiegu dwa razy dziennie (rano i wieczorem). Leki należy stosować aż do momentu ustąpienia objawów łupieżu pstrego, co zwykle trwa od 2 do 4 tygodni.
Bardzo ważnym elementem leczenia łupieżu pstrego jest leczenie owłosionej skóry głowy, ponieważ to tam znajduje się rezerwuar wywołujących chorobę drożdżaków. Warto w tym celu używać specjalnie zaprojektowanych mydeł i szamponów w profilaktyce łupieżu pstrego.
Zwykle leczenie łupieżu pstrego środkami do użytku zewnętrznego przynosi oczekiwane rezultaty, a objawy ustępują. Jeśli jednak po kilku tygodniach nie widać poprawy, to należy skonsultować się z lekarzem dermatologiem.
5.1. Szampony przeciwgrzybicze w leczeniu łupieżu pstrego
Przepisany przez dermatologa szampon należy nanieść na zmienioną chorobowo skórę i pozostawić na kilka minut, a następnie bardzo dokładnie spłukać. Czynność powtarzaj codziennie przez tydzień, a następnie raz w tygodniu aż do całkowitego zniknięcia plam na skórze. W leczeniu objawów zalecane są preparaty zawierające związki selenu i pirytonianu cynku, gdyż stwierdzono dużą skutecznośc znikania zmian grzybiczych po ich zastosowaniu.
6. Zapobieganie nawrotom łupieżu
Łupież pstry można całkowicie wyleczyć, jednak aż 80 proc. chorych doświadcza nawrotu nieprzyjemnych dolegliwości. Co robić, aby uniknąć kolejnego "rzutu" choroby? Aby uniknąć nawrotu łupieżu pstrego, trzeba dbać o higienę. Należy pamiętać, że drożdżaki chętniej rozwijają się w wilgotnych i ciepłych warunkach.
Jeśli przyczyną łupieżu pstrego była nadmierna potliwość, trzeba zająć się leczeniem tego problemu. Poza tym warto nosić przewiewne ubrania, unikać słońca i nie używać tłustych kosmetyków. Należy również dbać o higienę, używając tylko własnych przyborów osobistych (takich jak grzebień).
Pamiętajmy, że łupież pstry częściej atakuje osoby o niższej odporności, dlatego należy troszczyć się o kondycję organizmu. Zdrowa dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu oraz czas na relaks sprawią, że będziemy zdrowi, a przez to mniej podatni na różne infekcje, w tym grzybicze zakażenia skóry.
Dowiedz się więcej
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.