Męczennica cielista – właściwości i zastosowanie męczennicy Pańskiej
Męczennica cielista jest byliną pnącą o oryginalnej urodzie, która naturalnie występuje w ciepłych i tropikalnych regionach Ameryki Południowej, Środkowej i Północnej. Ma działanie uspokajające i przeciwlękowe. Surowcem farmaceutycznym są wysuszone nadziemne części rośliny wraz z kwiatami i owocami. Co warto wiedzieć o ich właściwościach i zastosowaniu?
1. Co to jest męczennica cielista?
Męczennica cielista (Passiflora incarnata) to gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych, typowy dla rodzaju Passiflora. Nazywana jest także męczennicą Pańską lub kwiatem Męki Pańskiej. Swą nazwę zawdzięcza skojarzeniu z ciernistą koroną bądź gwoździami, którymi ukrzyżowano Jezusa Chrystusa.
Roślina występuje w Stanach Zjednoczonych. Uprawia się ją w Ameryce Środkowej i Południowej oraz w Azji i wielu krajach Europy, również w Polsce. Jest jedynym gatunkiem spośród 513 gatunków z rodzaju Passiflora, który oficjalnie uznano za roślinę leczniczą. Przypisuje się jej głównie walory uspokajające i przeciwlękowe.
Pierwsze informacje o potencjale medycznym męczennicy pojawiły się w 1569 roku. Jej stosowanie w medycynie zapoczątkował I. Lindsay w 1867 roku w USA. Dziś wyciąg z męczennicy jest częstym składnikiem preparatów uspokajających. Jej stosowanie w krajach europejskich jest dobrze udokumentowane, niemniej wciąż brakuje badań, które w pełni potwierdzałyby skuteczność jej działania.
2. Jak wygląda Passiflora incarnata?
Męczennica cielista to wieloletnie, obficie kwitnące pnącze zielne, które tworzy gęste pędy. Jego łodyga może dorastać do 10 metrów, a liście mają tak zwane wąsy czepne, dzięki którym roślina pnie się i szeroko się rozprzestrzenia. Jej owoce mogą być spożywane zarówno na surowo, jak i wykorzystane do produkcji przetworów.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Wiosną kwiat Męki Pańskiej wypuszcza silnie pachnące kwiaty o średnicy około 10 cm. Są one najczęściej białe lub łososioworóżowe, często zabarwione pasmami w innym kolorze. Mają oryginalną budowę. Wyrastają pojedynczo w kątach liści i otoczone są od dołu trójlistkową okrywą.
3. Właściwości męczennicy Pańskiej
Passiflora incarnata wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe oraz przeciwdrgawkowe. Ma działanie przeciwbólowe, subtelnie obniża ciśnienie krwi. Stosuje się je również jako środek wspomagający leczenie uzależnień od alkoholu, nikotyny oraz tetrahydrokannabinolu THC (substancji znajdującej się w konopiach). Wyniki badań dowodzą, że pnącze jest pomocne także w łagodzeniu kaszlu i ataków astmy, przy ADHD, cukrzycy i chorobie Parkinsona a także w przypadku zaburzeń libido.
Surowcem leczniczym jest ziele męczennicy, które zawiera flawonoidy (C-glikozydy apigeniny i luteoliny, witeksynę i izowiteksynę), maltol, kumaryny, olejek eteryczny, alkaloidy harmanowe. To roślina psychoaktywna. Liście i łodygi zawierają znaczące ilości alkaloidów harminowych.
4. Zastosowanie męczennicy cielistej
Męczennicę cielistą stosuje się do:
- leczenia bezsenności, przy zaburzeniach snu i trudnościach z zasypianiem,
- łagodzenia stanów niepokoju i lęku,
- leczenia depresji, nerwic wegetatywnych przebiegających z kołataniem serca, w zaburzeniach na tle nerwowym,
- łagodzenia napięcia nerwowego, stresu, objawów skrajnego wyczerpania organizmu,
- leczenia zaburzeń trawienia na tle nerwowym,
- łagodzenia dotkliwych skutków menopauzy,
- leczenia uzależnień od alkoholu, nikotyny i substancji psychoaktywnych.
Męczennica cielista jest stosowana jako surowiec leczniczy. Jej ziele zbiera się w okresie kwitnienia, a następnie suszy. Używa się go w postaci naparów lub w postaci sproszkowanej, nalewki i wyciągu płynnego. Wyciąg przygotowuje się z ziela męczennicy za pomocą etanolu, metanolu lub acetonu. Dzienna dawka wynosi od 0,5 do 8,0 g sproszkowanego ziela. W przypadku wyciągów etanolowych wynosi ona maksymalnie o 16 ml w zależności od stosunku suchego wyciągu do rozpuszczalnika.
5. Przeciwwskazania i środki ostrożności
Choć męczennica cielista uważana jest za roślinę bezpieczną, nie mogą stosować kobiety w ciąży, gdyż roślina może wywoływać skurcze macicy. Stosując ją należy zachować środki ostrożności. O czym pamiętać?
Z preparatami zawierającymi wyciąg z męczennicy cielistej nie należy zażywać jednocześnie środków uspokajających lub nasennych. Ponadto podczas zażywania rośliny nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych. Działania niepożądane przy zażywaniu męczennicy zdarzają się bardzo rzadko.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.