Trwa ładowanie...

Mikonazol – działanie, wskazania i przeciwwskazania

Avatar placeholder
Monika Grudzińska 24.02.2023 14:36
Mikonazol wykazuje właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.
Mikonazol wykazuje właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. (Adobe Stock)

Mikonazol jest substancją, która ma właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. To sprawia, że zawiera go wiele leków, zarówno stosowanych dopochwowo i zewnętrznie na chorobową zmienioną skórę, jak i doustnie. Jakie są wskazania i przeciwwskazania?

spis treści

1. Co to jest mikonazol?

Mikonazol to substancja, która charakteryzuje się szerokim zakresem działania przeciwgrzybiczego wobec dermatofitów i drożdżaków, wykazuje również aktywność przeciwbakteryjną, hamując namnażanie Gram-dodatnich pałeczek i ziarenkowców. Na jakie drobnoustroje działa mikonazol? Badania dowodzą, że substancja działa między innymi na:

  • Trichophyton mantagrophytes, Epidermophyton floccosum (dermatofity),
  • Candida albicans, Pityrosporum orbiculare i pachydermatis, Cryptococcus neoformans (drożdżaki),
  • Streptomyces madurae, Nocardia asteroides (promieniowce),
  • Gram-dodatnie pałeczki i ziarenkowce.
Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Aktywność przeciwgrzybicza mikonazolu wynika z zahamowania biosyntezy ergosterolu w błonie komórkowej grzybów. Substancja powoduje zaburzenia w składnikach lipidowych błony cytoplazmatycznej i prowadzi do martwicy komórki grzyba.

Po raz pierwszy mikonazol zsyntetyzowano w 1969 roku, a wprowadzono na rynek w roku 1972 . Obecnie jest składnikiem leków, które wykorzystuje się w dermatologii i wenerologii, ginekologii i położnictwie, medycynie rodzinnej i pediatrii.

Mikonazol - preparaty

Mikonazol jest substancją czynną leków w różnych postaciach. To krem, puder leczniczy, tabletki dopochwowe, żel, żel do stosowania w jamie ustnej i aerozol. Stosuje się je doustnie, zewnętrznie (na skórę i błony śluzowe) oraz dopochwowo. Postać leku i dokładne dawkowanie dobiera się indywidualnie w zależności od rodzaju i miejsca zakażenia.

Leki zawierające mikonazol to:

  • Daktarin (krem), Daktarin (puder leczniczy), Daktarin (puder leczniczy do rozpylania na skórę), Daktarin-oral (żel do stosowania w jamie ustnej),
  • Gyno-Femidazol (tabletki dopochwowe),
  • Miconal (aerozol na skórę, zawiesina), Miconal (żel).

Preparaty złożone, które zawierają mikonazol i mazypredon to maść Mycosolon. Większość leków zawierających omawianą substancję czynną wydaje się z przepisu lekarza. Dostępny jest także mikonazol bez recepty (np. krem, aerozol, proszek).

2. Wskazania do stosowania mikonazolu

Mikonazol, w zależności od jednostki chorobowej, stosuje się:

  • doustnie w leczeniu drożdżycy przewodu pokarmowego, jamy ustnej i gardła,
  • dopochwowo w drożdżakowych i grzybiczych zakażeniach pochwy,
  • miejscowo w pieluszkowym zapaleniu skóry, przy zakażeniach grzybiczo-bakteryjnych oraz grzybicy skóry: tułowia, rąk, pachwin, przestrzeni między palcami stóp, które są wywołane przez dermatofity lub drożdżaki.

3. Dawkowanie mikonazolu

Stosowana dawka mikonazolu zależy od wieku i masy ciała oraz wskazań, a co za tym idzie, także drogą podania. I tak dobowa dawka leków, które są stosowane doustnie u dzieci wynosi od 124 do 1000 mg, zaś u dorosłych od 50 do 1000 mg.

Leki z mikonazolem stosowane zewnętrznie na zmienioną chorobowo skórę do dwóch razy dziennie przez 2 do 6 tygodni. Dawka leków stosowanych dopochwowo u dorosłych wynosi 100 mg.

4. Przeciwskazania do stosowania mikonazolu i skutki uboczne

W przypadku leków z mikonazolem przeciwwskazanie do stosowania stanowi nadwrażliwość na substancję czynną i pochodne imidazolu oraz substancje pomocnicze, na przykład dimetylosulfotlenek, alkohol benzylowy, alkohol izopropylowy, glikol propylenowy, hydroksypropyloceluloza czy etanol.

Leków podawanych doustnie nie wdraża się u niemowląt poniżej 4. miesiąca życia oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.

Substancji nie należy stosować na zranioną skórę. Mikonazol nie powinien być stosowany w terapii grzybic owłosionej skóry głowy i w grzybicy paznokci na śluzówki.

Ponadto, z uwagi na brak danych dotyczących bezpieczeństwa terapii, nie zaleca się stosowania mikonazolu u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Należy zachować szczególną ostrożność. U pacjentów przyjmujących jednocześnie leki przeciwzakrzepowe, przeciwcukrzycowe oraz fenytoinę.

Jeśli chodzi o działania niepożądane i bezpieczeństwo leków, mikonazol jest dobrze tolerowany. Do rzadkich skutków ubocznych zalicza się zaburzenia skóry (świąd, piecznie, wysypka) oraz objawy nadwrażliwości.

W przypadku wystąpienia objawów reakcji alergicznej (pokrzywka, trudności z przełykaniem lub oddychaniem, obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła) należy zwrócić się o pomoc medyczną.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze