Mikrosporydioza - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, powikłania
Mikrosporydioza to choroba odzwierzęca wywoływana przez pierwotniaki. Można zarazić się nią poprzez kontakt ze zwierzętami domowymi i dzikimi. W zapobieganiu chorobie bardzo ważne jest częste mycie rąk i dbałość o higienę osobistą. Co warto wiedzieć o mikrosporydiozie?
1. Czym jest i jakie są przyczyny mikrosporydiozy?
Mikrosporydioza to choroba odzwierzęca, którą wywołują mikrosporydia (pierwotniaki rodzaju Microsporum). Zwykle źródłem zakażenia są zwierzęta dzikie i domowe. Choroba najczęściej jest rozpoznawana u osób z osłabioną odpornością, ze względu na HIV lub przeszczep narządu.
Zdarzały się także przypadki mikrosporydiozy u podróżników, którzy wrócili z krajów tropikalnych. Postać oczna mikrosporydiozy (zapalenie rogówki i spojówki) były stwierdzane u chorych, przyjmujących glikokortykosteroidy do worka spojówkowego.
Człowiek może zarazić się mikrosporydiozą drogą fekalno-oralną, pokarmową, inhalacyjną lub poprzez bezpośrednie przeniesienie patogenów do oka.
2. Występowanie mikrosporydiozy
Mikrosporydioza jest rozpoznawana na całym świecie, ale najczęściej chorują na nią pacjenci ze zdiagnozowanym HIV i dużym upośledzeniem układu odpornościowego. Zwykle winne są dwa patogeny - Enterocytozoon bieneusi oraz Enterocytozoon intestinalis.
Pierwszy z nich może wywoływać biegunkę podróżnych u osób z prawidłowo działającym systemem immunologicznym. Niestety nie wiadomo na jaką skalę występuje mikrosporydioza w Polsce, ze względu na brak dokładnych danych statystycznych.
3. Objawy mikrosporydiozy
Osoby z prawidłową odpornością zwykle chorobę przechodzą łagodnie, odmiennie schorzenie przebiega u pacjentów z niedoborami odpornościami. Objawy ocznej postaci mikrosporydiozy to:
- nadwrażliwość na światło,
- łzawienie oczu,
- uczucie ciała obcego,
- zaburzenia widzenia,
- zaczerwienienie oka.
Objawy mikrosporydiozy to:
- przewlekła biegunka,
- kurczowe bóle brzucha,
- utrata apetytu,
- nudności,
- wymioty,
- odwodnienie.
4. Diagnostyka mikrosporydiozy
Rozpoznanie mikrosporydiozy wymaga wykonania badań laboratoryjnych na podstawie próbki kału, moczu, wydzieliny śluzowej czy wycinków tkanek. Ślady pierwotniaka można dostrzec pod mikroskopem świetlnym po zastosowaniu odpowiedniego wybarwienia. Dodatkowo pacjent może zostać skierowany na RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
5. Leczenie mikrosporydiozy
Leczenie polega na zastosowaniu środków przeciwpasożytniczych przez kilka tygodni. Terapia zakażonych HIV opiera się na przyjmowaniu preparatów antyretrowirusowych, które usprawniają odpowiedź immunologiczną i jednocześnie zmniejszają symptomy mikrosporydiozy. W razie konieczności stosuje się leczenie wspomagające.
5.1. Czy mikrosporydioza jest uleczalna?
Schorzenie ustępuje całkowicie u osób ze sprawnym układem odpornościowym i nie ma konieczności wykonywania regularnych badań. Sytuacja wygląda inaczej u pacjentów zakażonych HIV, ponieważ mikrosporydioza jest wówczas chorobą nawracającą, która wymaga regularnych kontroli w poradni chorób zakaźnych.
6. Powikłania mikrosporydiozy
Na powikłania szczególnie narażeni są chorzy na AIDS, ponieważ może u nich wystąpić:
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- niewydolność nerek,
- rozsiew zakażenia do ośrodkowego układu nerwowego,
- rozsiew zakażenia do płuc,
- rozsiew zakażenia do zatok obocznych nosa,
- rozsiew zakażenia do szpiku,
- rozsiew zakażenia do układu moczowego.
Dodatkowo u wszystkich chorych może zostać stwierdzone odwodnienie w różnym stopniu, które grozi niewydolnością nerek i zmniejszenieniem ilości wydalanego moczu. Ponadto, niedobór elektrolitów może prowadzić do zaburzeń pracy serca, skurczów mięśni i zaburzeń czucia.
7. Profilaktyka mikrosporydiozy
Ryzyko zachorowania zmniejsza dbałość o higienę osobistę, w szczególności dokładne mycie rąk za pomocą mydła i ciepłej wody. Czynność należy powtarzać za każdym razem po skorzystaniu z toalety, zmianie pieluchy, po styczności ze zwierzętami, przed gotowaniem i przed jedzeniem. Higiena rąk jest szczególnie ważna u osób, noszących szkła kontaktowe.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
