Trwa ładowanie...

Minimalna interwencja nikotynowa

Avatar placeholder
Patrycja Nowak 15.01.2016 09:25
Minimalna interwencja nikotynowa
Minimalna interwencja nikotynowa

Fragment książki "Zespół uzależnienia od nikotyny – ujęcie interdyscyplinarne"

Uznaną metodą motywowania pacjentów do leczenia uzależnienia jest minimalna interwencja antynikotynowa (MIA). MIA oznacza około trzyminutową rozmowę z pacjentem opierającą się najczęściej na zasadzie „pięciu P”` (Pytaj, Poradź, Planuj, Pamiętaj, Pomagaj):

  1. Pytaj pacjenta przy każdym kontakcie, czy pali tytoń.
  2. Poradź, aby przestał palić.
  3. Planuj z pacjentem rozpoczęcie terapii antynikotynowej.
  4. Pomóż w wyborze właściwej terapii antynikotynowej.
  5. Pamiętaj, aby przy każdej kolejnej wizycie zapytać pacjenta o jego relację do palenia tytoniu.

Dowiedz się więcej

Zobacz film: "Założenia kampanii antynikotynowej"

MIA metodą „pięciu P” jest adaptacją do warunków polskich amerykańskiego programu pięciu A (Ask, Advise, Assess, Assist and Arrange). Metoda ta została opublikowania w czasopiśmie JAMA w 2000 r. i jest obecnie standardem postępowania z pacjentem uzależnionym w wielu krajach. Siłę uzależnienia można zmierzyć za pomocą Testu Uzależnienia od Nikotyny Fagerströma, siłę motywacji Testem Motywacji do Zaprzestania Palenia według Schneider. Skuteczność krótkiej porady lekarskiej stosowanej w ramach codziennej praktyki szacuje się na 2–3%.

Gdyby każdy lekarz w Polsce udzielił takiej porady, oznaczałoby to rocznie 100 000–150 000 osób wyleczonych.

Od wdrożenia MIA do zmiany poczucia kontroli przez pacjenta i podjęcia decyzji o leczeniu zespołu uzależnienia od nikotyny mija pewien czas. Zmiana postaw pacjenta ma charakter wyraźnie procesualny i stopniowy, dlatego lekarz nie powinien się zniechęcać brakiem skuteczności wielokrotnego przeprowadzenia MIA. Lekarz zawsze powinien rozmawiać z pacjentem o:

  1. konsekwencjach krótko- i długoterminowych palenia,
  2. omawiać korzyści związane z zaprzestaniem palenia,
  3. omawiać bariery utrudniające zaprzestania palenia.

Decyzja pacjenta o zaprzestaniu palenia winna wiązać się z częstymi wizytami wspomagającymi u lekarza. Warto zaproponować także farmakoterapię (omówioną w następnym rozdziale książki) i wspomagającą psychoterapię behawioralno-poznawczą. Jakie mogą być trudności w podjęciu decyzji o zaprzestaniu palenia? Gajewski i wsp. podają, że trudnościami tymi są:

  • niedostateczna motywacja,
  • wystąpienie nikotynowego zespołu abstynencyjnego,
  • obawa przed niepowodzeniem próby zaprzestania palenia,
  • obawa przed przytyciem,
  • brak wsparcia środowiska,
  • obniżenie nastroju,
  • czerpanie przyjemności z palenia.

Minimalna Interwencja Antynikotynowa oraz edukacja mają na celu przekonanie pacjenta, aby te trudności pokonał i rozpoczął terapię. Należy także za każdym razem przedstawiać korzyści z niepalenia, o których pacjent powinien

wiedzieć. Gajewski i wsp. w Podręcznym przewodniku leczenia uzależnienia od tytoniu dla lekarzy i pielęgniarek podają potrzebę uświadomienia pacjentowi następujących korzyści uniknięcie zagrożeń zdrowotnych:

  1. zwiększenie skuteczności leczenia chorób związanych z paleniem,
  2. poprawa ogólnego stanu zdrowia i większa sprawność fizyczna,
  3. lepsze samopoczucie,
  4. poprawa smaku i węchu,
  5. dobry przykład dla dzieci,
  6. zdrowsze dzieci,
  7. nienarażanie innych na wdychanie dymu papierosowego,
  8. koniec z ciągłym planowaniem trwałego zaprzestania palenia,
  9. wolniejsze starzenie się skóry i opóźnienie powstawania zmarszczek,
  10. dom, samochód, ubranie, oddech nie cuchną dymem tytoniowym,
  11. oszczędność pieniędzy.

W USA zaleca się motywowanie pacjentów metodą algorytmu 5R:

  1. Relevance – odniesienia personalnego.
  2. Risk – ocena ryzyka palenia.
  3. Rewards – korzyści z niepalenia.
  4. Roadblocks – przeszkody.
  5. Repetition – powtarzanie.

Minimalna Interwencja Antynikotynowa powinna być metodą powszechnie stosowaną przez lekarzy i należeć do procedur obowiązkowych w praktyce każdej specjalności. Ostatnio Minimalną Interwencję Antynikotynowa zredukowano ze Strategii 5P do Strategii ABC. Według tej strategii wszyscy lekarze powinni:

  • zapytać o uzależnienie (A – ask),
  • dać krótką poradę (B – breif advice),
  • pomóc osobom, które chcą się leczyć (C – cessation suport).

Fragment książki pt.: "Zespół uzależnienia od nikotyny – ujęcie interdyscyplinarne"

Autor: pod red. T. Pietrasa i A. Witusika

Wydawca: Wydawnictwo Continuo

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze