Najprostszy sposób na nadciśnienie. "Może pomóc milionom pacjentów"

Choć lekarze od lat podkreślają, że ograniczenie sodu w diecie to jedna z najprostszych metod walki z nadciśnieniem, niewielu pacjentów sięga po zamienniki soli. Takie wnioski płyną z analizy danych zebranych przez 20 lat, zaprezentowanej podczas konferencji American Heart Association Hypertension Scientific Sessions 2025 w Baltimore. Tymczasem przeciętny Polak spożywa około 10-11 gramów soli dziennie, przy czym WHO rekomenduje, by nie przekraczać dawki 5 g.

Jedną z przyczyn nadciśnienia jest dieta pogata w sód.Jedną z przyczyn nadciśnienia jest dieta pogata w sód.
Źródło zdjęć: © Getty Images / X
Magdalena Pietras

Kiedy mówimy o nadciśnieniu?

Nadciśnienie tętnicze rozwija się, gdy ciśnienie krwi w naczyniach utrzymuje się na zbyt wysokim poziomie. To z kolei zwiększa ryzyko zawału, udaru i niewydolności nerek. Dlatego tak ważne są regularne pomiary.

Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego:

  • ciśnienie prawidłowe wynosi poniżej 120/70 mm Hg,

  • podwyższone ciśnienie tętnicze (elevated BP) to skurczowe od 120 do 139 mm Hg lub rozkurczowe od 70 do 89 mm Hg.

  • nadciśnienie tętnicze dotyczy wartości co najmniej 140/90 mm Hg.

Sód na cenzurowanym

Jednym z głównych winowajców problemów z ciśnieniem jest sód – minerał powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym.

Najwięcej sodu dostarczamy sobie nie poprzez dosalanie potraw w domu, ale jedząc żywność przetworzoną: wędliny, sery, pieczywo, gotowe zupy czy dania typu fast food. Sporo sodu znajduje się także w produktach restauracyjnych i paczkowanych przekąskach.

Według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego nie powinno się przekraczać 2300 mg sodu dziennie, a optymalnie warto ograniczyć go do mniej niż 1500 mg.

Zamienniki soli – skuteczne, ale wciąż niszowe

Rozwiązaniem problemu mogłoby być stosowanie substytutów, czyli produktów, w których sód częściowo lub całkowicie zastępuje potas. Smakują podobnie do tradycyjnej soli, choć podczas podgrzewania mogą mieć nieco gorzkawy posmak. Co ważne, potas pomaga w regulacji ciśnienia, działając odwrotnie niż sód.

Mimo to badanie wykazało, że korzysta z nich niewielka grupa dorosłych Amerykanów. Najwyższy odsetek stosowania odnotowano dekadę temu (5,4 proc.), by w kolejnych latach spaść do 2,5 proc. Jeszcze rzadziej sięgają po nie osoby z nadciśnieniem, które nie jest kontrolowane lekami, mimo że właśnie w tej grupie mogłyby przynieść największe korzyści.

- Mniej niż 6 proc. dorosłych w USA sięga po substytuty soli, choć są tanie i skuteczne. To prosty sposób na lepszą kontrolę ciśnienia, szczególnie u osób z trudnym do leczenia nadciśnieniem - podkreśla Yinying Wei z UT Southwestern Medical Center w Dallas, główna autorka badania.

Bariery i potencjalne ryzyko

Naukowcy zwracają jednak uwagę, że zamienniki soli nie są odpowiednie dla wszystkich. Potas, który jest ich głównym składnikiem, może być groźny dla osób z chorobami nerek lub przyjmujących leki wpływające na gospodarkę potasową.

Zbyt wysoki poziom tego pierwiastka we krwi grozi też zaburzeniami rytmu serca. Dlatego pacjenci z nadciśnieniem powinni przed zmianą zwykłej soli na jej zamiennik skonsultować się z lekarzem.

Niewykorzystana szansa

Eksperci podkreślają, że wciąż istnieje ogromny, niewykorzystany potencjał w popularyzacji substytutów soli. - To prosta i niedroga strategia, która mogłaby pomóc milionom pacjentów. Fakt, że jej stosowanie nie wzrosło przez ostatnie dwie dekady, pokazuje, jak ważna jest edukacja i rozmowa lekarzy z pacjentami - zauważył prof. Amit Khera z UT Southwestern Medical Center.

Choć badanie ma ograniczenia, dane były samoopisowe, a analiza nie rozróżniała dokładnie rodzajów zamienników, wyniki wskazują jednoznacznie: świadomość społeczeństwa w tym obszarze wciąż jest niska.

Jak zmniejszyć spożycie sodu na co dzień?

Istnieją też proste sposoby na ograniczenie spożywania sodu, które można wprowadzić stopniowo w życie.

  • Wybieraj świeże, nieprzetworzone produkty – warzywa, owoce, mięso i ryby.

  • Ograniczaj żywność pakowaną i fast food.

  • Sprawdzaj etykiety i wybieraj produkty z niższą zawartością sodu.

  • Sięgaj po przyprawy ziołowe zamiast soli.

  • Rozważ bezpieczne zamienniki soli – ale tylko po konsultacji z lekarzem.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. American Heart Association
  2. WHO

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Źródło artykułu: WP abcZdrowie
Wybrane dla Ciebie
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie