Najprostszy sposób na nadciśnienie. "Może pomóc milionom pacjentów"

Choć lekarze od lat podkreślają, że ograniczenie sodu w diecie to jedna z najprostszych metod walki z nadciśnieniem, niewielu pacjentów sięga po zamienniki soli. Takie wnioski płyną z analizy danych zebranych przez 20 lat, zaprezentowanej podczas konferencji American Heart Association Hypertension Scientific Sessions 2025 w Baltimore. Tymczasem przeciętny Polak spożywa około 10-11 gramów soli dziennie, przy czym WHO rekomenduje, by nie przekraczać dawki 5 g.

Jedną z przyczyn nadciśnienia jest dieta pogata w sód.Jedną z przyczyn nadciśnienia jest dieta pogata w sód.
Źródło zdjęć: © Getty Images / X
Magdalena Pietras

Kiedy mówimy o nadciśnieniu?

Nadciśnienie tętnicze rozwija się, gdy ciśnienie krwi w naczyniach utrzymuje się na zbyt wysokim poziomie. To z kolei zwiększa ryzyko zawału, udaru i niewydolności nerek. Dlatego tak ważne są regularne pomiary.

Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego:

  • ciśnienie prawidłowe wynosi poniżej 120/70 mm Hg,

  • podwyższone ciśnienie tętnicze (elevated BP) to skurczowe od 120 do 139 mm Hg lub rozkurczowe od 70 do 89 mm Hg.

  • nadciśnienie tętnicze dotyczy wartości co najmniej 140/90 mm Hg.

Sód na cenzurowanym

Jednym z głównych winowajców problemów z ciśnieniem jest sód – minerał powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym.

Najwięcej sodu dostarczamy sobie nie poprzez dosalanie potraw w domu, ale jedząc żywność przetworzoną: wędliny, sery, pieczywo, gotowe zupy czy dania typu fast food. Sporo sodu znajduje się także w produktach restauracyjnych i paczkowanych przekąskach.

Według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego nie powinno się przekraczać 2300 mg sodu dziennie, a optymalnie warto ograniczyć go do mniej niż 1500 mg.

Zamienniki soli – skuteczne, ale wciąż niszowe

Rozwiązaniem problemu mogłoby być stosowanie substytutów, czyli produktów, w których sód częściowo lub całkowicie zastępuje potas. Smakują podobnie do tradycyjnej soli, choć podczas podgrzewania mogą mieć nieco gorzkawy posmak. Co ważne, potas pomaga w regulacji ciśnienia, działając odwrotnie niż sód.

Mimo to badanie wykazało, że korzysta z nich niewielka grupa dorosłych Amerykanów. Najwyższy odsetek stosowania odnotowano dekadę temu (5,4 proc.), by w kolejnych latach spaść do 2,5 proc. Jeszcze rzadziej sięgają po nie osoby z nadciśnieniem, które nie jest kontrolowane lekami, mimo że właśnie w tej grupie mogłyby przynieść największe korzyści.

- Mniej niż 6 proc. dorosłych w USA sięga po substytuty soli, choć są tanie i skuteczne. To prosty sposób na lepszą kontrolę ciśnienia, szczególnie u osób z trudnym do leczenia nadciśnieniem - podkreśla Yinying Wei z UT Southwestern Medical Center w Dallas, główna autorka badania.

Bariery i potencjalne ryzyko

Naukowcy zwracają jednak uwagę, że zamienniki soli nie są odpowiednie dla wszystkich. Potas, który jest ich głównym składnikiem, może być groźny dla osób z chorobami nerek lub przyjmujących leki wpływające na gospodarkę potasową.

Zbyt wysoki poziom tego pierwiastka we krwi grozi też zaburzeniami rytmu serca. Dlatego pacjenci z nadciśnieniem powinni przed zmianą zwykłej soli na jej zamiennik skonsultować się z lekarzem.

Niewykorzystana szansa

Eksperci podkreślają, że wciąż istnieje ogromny, niewykorzystany potencjał w popularyzacji substytutów soli. - To prosta i niedroga strategia, która mogłaby pomóc milionom pacjentów. Fakt, że jej stosowanie nie wzrosło przez ostatnie dwie dekady, pokazuje, jak ważna jest edukacja i rozmowa lekarzy z pacjentami - zauważył prof. Amit Khera z UT Southwestern Medical Center.

Choć badanie ma ograniczenia, dane były samoopisowe, a analiza nie rozróżniała dokładnie rodzajów zamienników, wyniki wskazują jednoznacznie: świadomość społeczeństwa w tym obszarze wciąż jest niska.

Jak zmniejszyć spożycie sodu na co dzień?

Istnieją też proste sposoby na ograniczenie spożywania sodu, które można wprowadzić stopniowo w życie.

  • Wybieraj świeże, nieprzetworzone produkty – warzywa, owoce, mięso i ryby.

  • Ograniczaj żywność pakowaną i fast food.

  • Sprawdzaj etykiety i wybieraj produkty z niższą zawartością sodu.

  • Sięgaj po przyprawy ziołowe zamiast soli.

  • Rozważ bezpieczne zamienniki soli – ale tylko po konsultacji z lekarzem.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. American Heart Association
  2. WHO

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Źródło artykułu: WP abcZdrowie
Wybrane dla Ciebie
GIS ostrzega. IKEA musi wycofać partie tego produktu
GIS ostrzega. IKEA musi wycofać partie tego produktu
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?