Nandrolon – działanie i wskazania, działania niepożądane

Nandrolon (19-nortestosterone, C18H26O2) to organiczny związek chemiczny z grupy sterydów anabolicznych i lek o działaniu anabolicznym oraz androgennym. Zalicza się do grupy hormonów sterydowych, który znajduje zastosowanie w lecznictwie.

Bywa również zażywany jako środek dopingujący – i z tym jest najczęściej kojarzony. Najbardziej rozpowszechnione są dwie formy nandrolonu: fenylopropionian nandrolonu oraz dekanian nandrolonu.

Ten ma formę roztworu do wstrzykiwań domięśniowych (np. roztwór do wstrzykiwań Deca-Durabolin (Rp). Po podaniu doustnym nie działa, ponieważ bardzo słabo się wchłania. Lek jest dopuszczony do obrotu farmaceutycznego, można go kupić w aptekach na receptę.

Nandrolon wpływa na zwiększenie gęstości mineralnej kości. Jak większość sterydów anabolicznych przyspiesza syntezę białek i pobudza łaknienie. Prowadzi do rozrostu mięśni szkieletowych.

Chemicznie jest zbliżony do testosteronu, jednak jego działanie anaboliczne jest silniejsze. To dlatego nandrolon stosuje się:

• w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie.
• w leczeniu przeciwbólowym u kobiet, w niektórych przypadkach raka sutka z przerzutami,
• w celu przyrostu masy mięśniowej z powodu zaników atrofii mięśni,
• w leczeniu niedoboru białka,
• w okresie rekonwalescencji,
• w ciężkich stanach przedoperacyjnych i pooperacyjnych,
• po oparzeniach, złamaniach, radioterapii,
• w chorobach wyniszczających, niedożywieniu,
• w leczeniu odleżyn,
• w trakcie terapii cytostatykami lub kortykosteroidami (zalecany jest w stanach ujemnego bilansu azotowego),
• czasem w okulistyce w formie kropli do oczu (w celu odbudowy rogówki).

Nandrolon, ze względu na swoje właściwości i działanie, jest jednym z najbardziej popularnych środków dopingujących używanych w sporcie wyczynowym. Był przyczyną wielu afer dopingowych. Sportowcy zwykle sięgają po dekanianu nandrolu, który jest wykrywalny w organizmie nawet do kilku miesięcy od zakończenia przyjmowania.

Lek jest obecny w świecie sportu, ponieważ wzmacnia masę mięśniową, ale i prowadzi do zatrzymywanie wody w stawach. To dlatego po jego zażywaniu można trenować bez bólu, gdy dokuczają kolana czy barki. Ból wraca po zaprzestaniu brania leku.

Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, a także rak gruczołu krokowego lub piersi u mężczyzn (bądź jego podejrzenie). Nandrolon jest bezwzględnie przeciwwskazany w ciąży, ponieważ powoduje maskulinizację płodu.

Jeśli w okresie laktacji konieczne jest stosowanie nandrolonu, należy przestać karmić dziecko piersią. Lek należy stosować ostrożnie u osób z migreną, cukrzycą, zaburzeniem czynności wątroby, przerzutami nowotworowymi do kości, niewydolnością serca, zaburzeniem czynności nerek, nadciśnieniem tętniczym, a także u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu. Podczas leczenia należy monitorować stężenie wapnia we krwi.

Nandrolon, jak każdy lek, zwłaszcza przyjmowany przez okres dłuższy i niezgodnie z zaleceniami, może wywoływać skutki uboczne:

• hamowanie czynności przysadki i wytwarzania gonadotropin,
• zaniku gonad,
• trądzik, wysypka, świąd,
• łysienie typu męskiego,
• nadmierne owłosienie,
• powstawanie obrzęków,
• nadciśnienie tętnicze,
• hiperkalcemia,
• hiperlipidemia,
• zmniejszenie stężenia HDL,
• upośledzenie czynności wątroby,
• żółtaczka zastoinowa,
• plamica wątrobowa,
• utrudnione oddawanie moczu,
• zaburzenia krzepnięcia,
• nudności,
• bóle głowy,
• zaburzenia osobowości,
• zaburzenia libido,
• u młodych osób przedwczesne dojrzewanie i zarośnięcie chrząstek nasadowych kości,
• zahamowanie wzrostu kości długich.

Trzeba wiedzieć, że u chłopców przed dojrzewaniem lek wpływa na zwiększenie prącia i częste występowanie erekcji. Po okresie dojrzewania wpływa na zahamowanie spermatogenezy i czynności jąder. Wiąże się z oligospermią i ginekomastią.

U kobiet nandrolon może powodować hirsutyzm, zaburzenia miesiączkowania, zahamowanie owulacji, wirylizację, powiększenie łechtaczki oraz pogłębienie barwy głosu.