Nie łykaj na własną rękę. Może wykończyć nerki, powoduje skurcze, mrowienie i ból

Stanowi główny składnik budulcowy organizmu, bierze udział w procesie mineralizacji kości i zębów. Jest równie ważny, co wapń, a mimo to rzadko o nim myślimy. Dlaczego więc bardziej prawdopodobne jest przedawkowanie niż niedobór fosforu? Odpowiedź jest prosta.

Uważaj na nadmiar. Może skończyć się dializąUważaj na nadmiar. Może skończyć się dializą
Źródło zdjęć: © Getty Images
Karolina Rozmus

Budulec kości, tkanek miękkich i błon komórkowych

Aż 85 proc. fosforu znajduje się w szkielecie i zębach, ale pierwiastek ten jest potrzebny również do budowy tkanek miękkich i błon komórkowych. Bierze udział w przewodzeniu bodźców nerwowych i przemianie tłuszczów i węglowodanów, wchodzi w skład kwasów nukleinowych. Wzmożone zapotrzebowanie na fosfor dotyczy w szczególności dzieci i młodzieży w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania płciowego.

Jego roli dla organizmu nie da się przecenić, a mimo to, w odróżnieniu od wapnia czy magnezu, rzadko myślimy o suplementacji. O niedoborze, czyli hipofosfatemii mówimy, gdy stężenie fosforanów we krwi wynosi poniżej 0,9 mmol/l.

Najczęściej dotyczy osób nadużywających alkoholu, cierpiących na anoreksję czy nadczynność przytarczyc lub kwasicę ketonową. Może też występować u osób z niedoborami witaminy D czy z przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego.

Niebezpieczne niedobór witaminy D. Lekarz ostrzega przed konsekwencjami

Bóle kości, mrowienie czy drętwienie mogą wskazywać na nadmiar fosforu w organizmie
Bóle kości, mrowienie czy drętwienie mogą wskazywać na nadmiar fosforu w organizmie © Getty Images

Poza tymi sytuacjami niedobór zdarza się rzadko, a to dlatego, że pierwiastek obecny jest w wielu produktach spożywczych, stanowiących podstawę diety Polaków. To głównie mięso, produkty mleczne, warzywa - ziemniaki, por, kapusta i brokuły, chleb i inne produkty mączne. Fosfor występuje również w rybach, orzechach i nasionach roślin strączkowych.

Uważaj na nadmiar. Może skończyć się dializą

Hiperfosfatemia, gdy stężenie fosforanów przekracza poziom 1,6 mmol/l, najczęściej dotyczy osób z przewlekłymi chorobami nerek czy niedoczynnością przytarczyc. Zbyt duża ilość fosforu może również dotyczyć sytuacji nadmiernej podaży pierwiastka wraz z dietą.

Konsekwencje mogą być poważne. Pierwiastek w zbyt dużym stężeniu może upośledzać wchłanianie innych składników, takich jak cynk, wapń, żelazo, miedź czy magnez. Prowadzi również do zaburzeń wytwarzania w organizmie witaminy D i w konsekwencji hipokalcemii. Gdy sytuacja staje się poważna, organizm zaczyna wskazywać na nadmierną ilość fosforu poprzez takie objawy jak mrowienie, skurcze mięśni, świąd skóry czy częste bóle, a nawet złamania kości.

Hiperfosfatemia może zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe. W skrajnych przypadkach u pacjentów z ciężką hiperfosfatemią, usunięcie nadmiaru fosforu z organizmu może wymagać nawet przeprowadzenia dializ.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Ponad 6000 zł miesięcznie dla seniora. Warunek świadczenia jest tylko jeden
Ponad 6000 zł miesięcznie dla seniora. Warunek świadczenia jest tylko jeden
MZ stawia na "medycynę pola walki". Pierwsze posiedzenie nowego zespołu
MZ stawia na "medycynę pola walki". Pierwsze posiedzenie nowego zespołu
Lekarz, który zarabia 2,8 tys. zł za godzinę, dostanie podwyżkę? Patologia w szpitalu
Lekarz, który zarabia 2,8 tys. zł za godzinę, dostanie podwyżkę? Patologia w szpitalu
Włącz do diety po pięćdziesiątce. Endokrynolog chwali zwłaszcza jeden produkt
Włącz do diety po pięćdziesiątce. Endokrynolog chwali zwłaszcza jeden produkt
Wypadek w Gdyni wywołał lawinę komentarzy. Lekarz zabiera głos
Wypadek w Gdyni wywołał lawinę komentarzy. Lekarz zabiera głos
"Killerzy" na świątecznym stole. Nawet 80 proc. potraw może nam zaszkodzić
"Killerzy" na świątecznym stole. Nawet 80 proc. potraw może nam zaszkodzić
25 lat obserwacji. Zaskakujący wpływ sera na rozwój demencji
25 lat obserwacji. Zaskakujący wpływ sera na rozwój demencji
Z witaminą młodości lepiej nie przesadzać. Nadmiar obciąża serce i zwiększa ryzyko krwawień
Z witaminą młodości lepiej nie przesadzać. Nadmiar obciąża serce i zwiększa ryzyko krwawień
Kosmetyki trychologiczne w praktyce. Pielęgnacja włosów zaczyna się od skóry głowy
Kosmetyki trychologiczne w praktyce. Pielęgnacja włosów zaczyna się od skóry głowy
Te produkty kardiolog trzyma w lodówce. Zdradza, co naprawdę służy sercu
Te produkty kardiolog trzyma w lodówce. Zdradza, co naprawdę służy sercu
WHO ostrzega przed groźnym wirusem. Polacy stracili odporność populacyjną
WHO ostrzega przed groźnym wirusem. Polacy stracili odporność populacyjną
Zmiany od 24 grudnia 2025 r. Co grozi pracodawcom za błędy?
Zmiany od 24 grudnia 2025 r. Co grozi pracodawcom za błędy?