Coraz więcej raków głowy i szyi. Mówią, co generuje 75 proc. przypadków
Trwa XII Europejski Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi. Z tej okazji warto przypomnieć, że każdego roku nowotwory z tej grupy dopadają ok. 11 tys. Polaków. Zdaniem ekspertów oznacza to wzrost o 25 proc. na przestrzeni ostatniej dekady. Co je wywołuje? M.in. pewien powszechny wirus.
1. Coraz więcej chorych na nowotwory głowy i szyi
Stanowią ósmą przyczynę zgonów i są piątą pod względem częstości chorobą nowotworową. Nowotwory głowy i szyi diagnozowane są każdego roku u ok. 11 tys. Polaków. Dane Krajowego Rejestru Nowotworów wskazują, że liczba chorych na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat wzrosła aż o jedną czwartą - z 8694 do 10801. O 18 proc. wzrosła też liczba zgonów w Polsce.
- Do tej grupy zaliczają się wszystkie nowotwory pochodzenia nabłonkowego, czyli wywodzące się z błony śluzowej górnego odcinka dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Jama ustna, warga, język, gardło, migdałki, krtań, nosogardło, nos, zatoki, a także ucho, ślinianki, węzły chłonne szyi, które mogą być miejscami przerzutu, włączamy w to często tarczycę. To ogromna grupa nowotworów - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie dr hab. n. med. Tomasz Zatoński, prof. UMW, kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi, prorektor ds. Budowania Relacji i Współpracy z Otoczeniem Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Jak zwracają uwagę eksperci z Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, aż 60 proc. wszystkich nowotworów głowy i szyi jest diagnozowanych u pacjentów w późnym stadium zaawansowania klinicznego. W tej grupie aż dwie trzecie chorych nie przeżywa pięciu lat. Stąd, w ramach XII Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, eksperci z UCK przypominają o tym, że przed nowotworami można się uchronić.
2. Nie tylko alkohol i tytoń. Nowo poznany czynnik raka
Najczęściej atakują po 45. roku życia i aż pięciokrotnie częściej notowane są wśród mężczyzn. W 75 proc. przypadków głównymi czynnikami sprawczymi nowotworów głowy i szyi są alkohol oraz tytoń.
- Czynnikami wpływającymi na ich rozwój są przede wszystkim nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu, a także – jak wykazują obecne badania - palenie marihuany. Ostatnim ważnym czynnikiem jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Ta kampania ma na celu uświadomienie, że osoby nigdy niepalące i nienadużywające alkoholu mogą również rozwinąć nowotwór złośliwy w obrębie głowy i szyi – mówi dr hab. n. med. Dominik Stodulski, zastępca ordynatora Kliniki Otolaryngologii UCK.
Na ten aspekt zwracała również uwagę dr n. med. Łucja Weselik z Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Laryngologii Onkologicznej w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu. Przyznała, że ma grupę pacjentów w młodym wieku, o dobrym statusie socjoekonomicznym, u których rozwija się nowotwór.
- Miałam w gabinecie pacjentkę 20-letnią. U tej młodej kobiety w trakcie badania zauważyłam niepokojące zmiany w jamie nosowej, gardle i krtani, które kompletnie nie przystawały do wieku pacjentki. Zapytałam, czy pali, powiedziała, że owszem, pali dużo i to od 15. roku życia - opowiadała lekarka w rozmowie z WP abcZdrowie.
- Zniszczona błona śluzowa, potencjalnie przygotowana do tego, by za chwilę tam zaczęły dokonywać się zmiany w kierunku nowotworu. Mimo to pacjentka należała do grona nielicznych, którzy przychodzą do nas, do specjalistów i mówią nam o tym. Większość zjawi się u lekarza w momencie, gdy pojawią się dolegliwości typowe dla rozwiniętej choroby nowotworowej - dodała.
3. Reguła "1 przez 3"
W 2013 roku kampania o nazwie Make Sense stworzyła regułę "1 przez 3", której celem jest zwiększanie świadomości, przez to szybsze rozpoznanie choroby. Rozpoznanie co najmniej jednego nietypowego symptomu choroby, który utrzymuje się przez okres co najmniej trzech tygodni, stanowi przesłankę do niezwłocznego zgłoszenia się do lekarza.
Do objawów nowotworów głowy i szyi zalicza się:
- ból języka,
- owrzodzenie jamy ustnej i/lub czerwone lub białe plamy w jamie ustnej,
- utrzymująca się chrypka,
- ból i/lub trudności w połykaniu,
- guzek na szyi,
- jednostronna niedrożność nosa i/lub krwawienie z nosa.
- Gdy pojawia się coś niepokojącego, trzeba to sprawdzić – podkreśla Andrzej Drewniak, prezes Pomorskiego Stowarzyszenia Chorych na Nowotwory Głowy i Szyi. – Gdyby pacjenci wcześniej zgłaszali się do specjalisty, pan Andrzej, jeden z członków naszego stowarzyszenia, który aktualnie, po zabiegu wycięcia krtani, nie jest w stanie wydać z siebie głosu, by mówił. Gdyby pani Maria wcześnie została zdiagnozowana, to najprawdopodobniej mogłaby zanucić teraz kołysankę wnukom. Warto się badać, wiem coś o tym.
Jak dodał prof. Zatoński - świadomość istnienia tych nowotworów musi być w Polsce stale podnoszona. Powołuje się na przykład USA, gdzie o chorobie i jej pochodzeniu otwarcie mówią osoby znane.
- To postaci z pierwszych stron gazet, np. rockmeni – w tym Bruce Dickinson z Iron Maiden czy Eddie Van Halen, który przegrał walkę z chorobą. Wreszcie Michael Douglas, który dowiódł, że w tej grupie zawodowej, gdzie głos jest najważniejszy, można wygrać i zachować pełną sprawność - podsumował ekspert.
Z nowotworem głowy i szyi - rakiem przełyku - zmaga się również Zbigniew Ziobro, o czym niedawno pisaliśmy. Z kolei Jerzy Stuhr chorował na raka krtani.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
