Największe grzechy podróżujących w upały. Tak mogą wpłynąć na zdrowie
W czasie upałów podróż jest szczególnie męcząca, a dla niektórych grup osób – nawet niebezpieczna. - W czasie upałów omdlenia zdarzają się częściej zarówno u osób zdrowych, jak i chorych, także dlatego, że częściej mamy do czynienia z odwodnieniem organizmu. A to predysponuje do spadków ciśnienia poniżej wartości pozwalających na normalne funkcjonowanie – mówi dr n. med. Ewa Uścińska. Co jeszcze sprawia, że podróżowanie latem jest dla nas groźne?
1. Podróż w czasie upału – komu grożą omdlenia?
Ekstremalnie wysokie temperatury, a także typowe dla okresu urlopowego wzmożone przemieszczanie się różnymi środkami transportu to dwa czynniki potencjalnie niebezpieczne dla naszego zdrowia. Mogą prowadzić do omdleń spowodowanych spadkiem ciśnienia krwi, zwolnieniem pracy serca, a w konsekwencji – niedotlenieniem mózgu.
- To kwestia ekspozycji na wysoką temperaturę, odpowiedniego przygotowania lub jego braku, a także pewnej wrażliwości na takie czynniki – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie dr Michał Sutkowski, szef stowarzyszenia Warszawskich Lekarzy Rodzinnych. - Nie ma ludzi całkowicie odpornych na upały, to jest mit, każdy jest zagrożony.
- Omdlenia w czasie upałów zdarzają się bardzo często wskutek tzw. wyczerpania cieplnego. Uczucie duszności, zawroty głowy, zaburzenia widzenia bezpośrednio poprzedzają omdlenie ze wszystkimi jego skutkami – tłumaczy ekspert.
Podkreśla, że omdlenia są częstsze wśród dzieci poniżej piątego roku życia, osób powyżej 65. roku życia, a także tych, które cierpią na choroby cywilizacyjne, m.in. nadciśnienie, cukrzycę, osób z niewydolnością krążenia i chorobami neurologicznymi, w tym osób po udarze. W ich przypadku dodatkowym zagrożeniem jest niedostosowanie dawkowania przyjmowanych na co dzień leków do temperatury otoczenia.
- Leki naczyniowe, krążeniowe, nadciśnieniowe, moczopędne, część leków neurologicznych, psychiatrycznych, przeciwdepresyjnych, cholinergicznych, leki przeciwcukrzycowe wymagają przed nadejściem upałów konsultacji z lekarzem i niekiedy zmiany dawkowania. One mogą działać synergistycznie ze słońcem czy w ogóle wysoką temperaturą otoczenia - tłumaczy ekspert.
2. Podróż pociągiem i samochodem w upały
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ostrzega, że "wysokie temperatury męczą i osłabiają, powodując senność za kierownicą". W oficjalnym komunikacie radzi, by przed podróżą zaopatrzyć się w wodę, a w czasie podróży – pamiętać o regularnych przerwach na trasie. W upalne dni temperatura w aucie jest znacznie wyższa niż na zewnątrz.
Dr Sutkowski z kolei przypomina, by jeszcze zanim ruszymy, przewietrzyć auto oraz ustawić klimatyzację. Na podróż należy założyć odpowiedni ubiór: lekki, przewiewny, niekrępujący ruchów. Poza wodą warto mieć przy sobie elektrolity. Jeśli mamy choroby przewlekłe, to należy również wziąć ze sobą odpowiedni zapas leków przyjmowanych na stałe.
- W czasie podróży nawet w nieklimatyzowanym pojeździe można zadbać o schłodzenie – nawilżane chusteczki do ocierania twarzy czy karku, a nawet wachlarz, metoda nieco archaiczna i zapomniana, kojarząca się ze starszymi paniami w kościele, ale jednak w awaryjnych sytuacjach pomocna – przyznaje.
W pociągu sytuacja jest trudniejsza, bo nie mamy wpływu na warunki panujące w przedziale. Dr Sutkowski przyznaje, że często sami pasażerowie popełniają kluczowy błąd.
- W pociągu należy pamiętać o tym, by siedzieć. Zdarza się, że ludzie niepotrzebnie stoją na korytarzu. Zamknięte okna, wysoka temperatura, niekiedy ekspozycja na duże słońce – to sprawia, że jedziemy w coraz mocniej nagrzewającej się puszce, a skutkiem tego może być utrata świadomości.
3. "Ostatnią kroplą, która przelewa czarę, jest upał"
Na omdlenie może złożyć się kilka czynników, których upał jest tylko składową.
- Szczególnie narażone są osoby, które ruszają w taką podróż raz do roku, w wakacje. Nie są przyzwyczajone ani do podróży, ani do upałów – przyznaje ekspert i wymienia główne grzechy podróżujących. Wśród nich brak posiłku.
- Omdlenie nie zawsze wynika ze zmian naczyniowych, ale może mieć związek z hipoglikemią, czyli skutkiem tego, że przed podróżą nie jemy nic, obawiając się choroby lokomocyjnej.
Jak podkreśla lekarz rodzinny, omdlenie bywa "efektorem wszystkich procesów, jakie zachodzą w organizmie", w tym także i hormonalnych. Dr Sutkowski przypomina, że utrata przytomności często zdarza się u młodzieży w tzw. okresie skoku pokwitaniowego, w wyniku reakcji wazowagalnych, czyli rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwolnienia akcji serca, skutkujących spadkiem ciśnienia krwi.
- Czynnikiem tutaj może być nawet stres związany z podróżą, brak posiłku jako dodatkowy czynnik, a ostatnią kroplą, która przelewa czarę, jest upał – mówi.
Dr Sutkowski podkreśla, że zarówno świadomość niebezpieczeństw związanych z wysoką temperaturą otoczenia, jak i znajomość własnego stanu zdrowia, to czynniki niezbędne, by podróż latem była bezpieczna.
- Czasami nawet po upływie miesiąca, okazuje się, że u podstaw omdlenia leżał nie tylko upał, ale także jakaś choroba – ostrzega.
4. Omdlenie w czasie podróży – co robić?
Dr Uścińska, kardiolog i internista z Centrum Medycznego Damiana, przyznaje, że w przypadku osób zdrowych największym zagrożeniem są skutki omdlenia pod postacią upadku z dużej wysokości i bolesnych stłuczeń. Dlatego, gdy pojawią się tzw. objawy prodromalne - jak wspomniane zawroty głowy, osłabienie czy zaburzenia widzenia - warto usiąść lub położyć się i podnieść nogi ku górze. Nie zawsze jednak to wystarcza.
- Każda utrata przytomności wymaga zweryfikowania u lekarza, ale na pewno zawsze trzeba wezwać pogotowie, gdy osoba nie odzyskuje przytomności – mówi ekspertka w rozmowie z WP abcZdrowie i radzi, by sprawdzić tętno, oddech, a także kolor skóry osoby, która zasłabła. - Gdy po odzyskaniu przytomności, dana osób jest splątana, nie potrafi logicznie odpowiadać na pytania, wówczas również trzeba natychmiast wezwać pogotowie.
Ekspertka przypomina, że zwłaszcza osoby z rozpoznanymi chorobami układu krążenia nie powinny bagatelizować żadnej utraty przytomności.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
