Nowy mutant jest już w Polsce. "Chorują całymi rodzinami"
Nowy wariant JN.1 dotarł do Polski i rozprzestrzenia się błyskawicznie. Jest już drugim najczęściej wykrywanym wariantem, co świadczy o jego wysokiej zakaźności. - Cały czas mamy ciężkie przebiegi z zapaleniem płuc, które kończą się w szpitalu i mogą być śmiertelne - ostrzega prof. Joanna Zajkowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
1. Nowy wariant w Polsce
Nowy podwariant Omikrona - JN.1 jest już w Polsce, co potwierdzają najnowsze dane Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Atakuje bardzo skutecznie i jest już w czołówce najczęściej wykrywanych wariantów.
Aktualnie wyprzedza go już tylko dominujący w Polsce wariant Eris, który odpowiada za co trzecie zakażenie SARS-CoV-2.
Według danych GIS z ostatniego tygodnia trzy najczęściej wykrywane warianty to: Omikron EG.5.1 (Eris) - 33 proc., Omikron JN.1 - 16 proc. i Omikron BA.2.86 (Pirola) - 9 proc.
Przypomnijmy, że JN.1 to potomek Piroli, który po raz pierwszy wykryto we wrześniu ubiegłego roku w Luksemburgu. W mgnieniu oka zaczął się on rozprzestrzeniać w innych krajach europejskich, m.in. Wielkiej Brytanii, a także na innych kontynentach (dzięki licznym mutacjom w białku kolca wirusa).
O tym, jak duży jest jego potencjał, może świadczyć sytuacja epidemiologiczna w USA. Jak donosi "The Washington Post", JN.1 jest tam już wariantem dominującym i wywołał kolejną falę zakażeń. Skutecznie atakuje również tych, którzy są zaszczepieni lub przeszli COVID-19.
Przypomnijmy, że to właśnie ze względu na jego błyskawiczne rozprzestrzenianie się Światowa Organizacja Zdrowia zaklasyfikowała go jako "odrębny wariant będący przedmiotem zainteresowania".
- JN.1 faktycznie ma potencjał do tego, by rozprzestrzeniać się szybciej niż poprzednie warianty omikronowe i z tego też powodu WHO zmieniło jego klasyfikację. Cały czas musimy się więc liczyć z rosnącą liczbą infekcji. W Polsce COVID-19 jest nadal ogromnym problemem, a ludzie chorują całymi rodzinami - przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i podlaska konsultant w dziedzinie epidemiologii.
2. Nietypowe objawy
Prof. Zajkowska zaznacza, że dotychczasowe badania nie wskazują, by ten wariant stanowił większe zagrożenia dla zdrowia i życia, co jednak nie znaczy, że należy go ignorować.
- Wręcz przeciwnie, środki bezpieczeństwa, w tym testowanie czy izolacja w przypadku objawów infekcyjnych, cały czas obowiązują, bo nadal na masowych zakażeniach cierpią najsłabsi - seniorzy czy osoby z obniżoną odpornością. Cały czas mamy ciężkie przebiegi z zapaleniem płuc, które kończą się w szpitalu i mogą być śmiertelne - podkreśla prof. Zajkowska.
- Aktualnie w Polsce dominuje wariant Eris, ale nie musi się to przekładać na lokalnie potwierdzane ogniska. Z uwagi np. na świąteczno-noworoczne spotkania, również z osobami z zagranicy, mogą tam dominować inne warianty. Objawy są jednak zazwyczaj zbliżone, przypominają grypę i przeziębienie. Typowo dla infekcji górncych dróg oddechowych możemy zaobserwować katar czy ból gardła, ale też np. biegunkę i zapalenie spojówek - zwraca uwagę lekarka.
Wariant JN.1 może też wywołać nowe i nietypowe objawy związane z pogorszeniem stanu psychicznego.
Raport brytyjskiego urzędu statystycznego (Office for National Statistics) przygotowany z Brytyjską Agencją Bezpieczeństwa Zdrowotnego (UKHSA) wskazuje, że chorzy na COVID-19 skarżą się także na niepokój i lęk, a także problemy ze snem.
3. Czy szczepionka chroni przed nowym wariantem?
Biorąc pod uwagę dane z GIS dotyczące najczęściej wykrywanych wariantów, można sobie zadać pytanie czy aktualnie dostępne szczepionki zapewniają skuteczną ochronę.
Przypomnijmy, że dostępny w Polsce preparat Nuvaxovid to szczepionka ukierunkowana na wariant XBB.1. czyli Kraken, który w tym momencie odpowiada jedynie za ok. 6 proc. zakażeń.
- Nie znaczy to jednak, że szczepionka działa tylko na ten wariant. Dominujący wariant EG.5.1, a także JN.1, który powoli go dogania, należą do omikronowej rodziny, więc ta efektywność jest jak najbardziej zachowana. Żadna szczepionka nie chroni oczywiście w stu procentach przed zakażeniem, ale zdecydowanie zmniejsza ryzyko nie tylko ciężkiego przebiegu choroby, ale także późniejszych powikłań - zaznacza prof. Zajkowska.
Dlatego, jak przypomina lekarka, zaszczepić się powinny przede wszystkim osoby najbardziej narażone na ciężki przebieg.
- To istotne również z tego powodu, że przed nami kolejny problem - czyli grypa. Podczas gdy fala COVID-19 zacznie stopniowo opadać, grypy będzie przybywać, a szczyt zachorowań przypada mniej więcej na koniec lutego - zaznacza ekspertka.
To pozwoli zmniejszyć ryzyko równoczesnych zakażeń lub infekcji następujących bezpośrednio po sobie, które atakując ze zdwojoną siłą, mogą być większym zagrożeniem.
4. Tak teraz atakuje koronawirus
Objawy charakterystyczne dla infekcji wywołanych przez większość wariantów omikronowych to m.in. przypominające przeziębienie katar, ból głowy i ból gardła.
Czy można je w jakiś sposób odróżnić?
Dr Chris Papadopoulos z Uniwersytetu w Bedfordshire mówi, że dominujący obecnie w Polsce wariant Eris najczęściej wywołuje ból gardła, katar, kichanie, przekrwienie błon śluzowych nosa czy kaszel.
Dodaje, że jego pacjenci skarżą się też na ból mięśni i głowy, a także gorączkę i przewlekłe zmęczenie.
Z kolei infekcja wariantem Pirola może wiązać się m.in. z katarem, bólem głowy, zmęczeniem (ciężkim lub łagodnym) i bólem gardła.
Rzadziej wykrywany Kraken może dawać o sobie znać, wywołując kaszel, katar z przekrwieniem błon śluzowych nosa oraz ból gardła, ale też wysoką gorączkę i złe samopoczucie.
Na zakażenie wariantem Fornax może natomiast wskazywać m.in. zatkany nos, kaszel (z flegmą lub bez), a także ból gardła czy głowy.
Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.