Objawy oponowe – rodzaje, choroby

Objawy oponowe to zespół objawów neurologicznych, które najczęściej pojawiają się w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Mogą jednak świadczyć także o innych chorobach ośrodkowego układu nerwowego. Gdy się pojawią, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Infekcje OUN mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.

1. Rodzaje objawów oponowych

1.1. Sztywność karku

Objawy oponowe to m.in. sztywność karku. Chory w pozycji leżącej nie jest w stanie przygiąć głowy do klatki piersiowej.

1.2. Objaw Brudzińskiego

Wyróżnia się 3 rodzaje objawu Brudzińskiego:

Zobacz film: "7 możliwych objawów guza mózgu"

• karkowy - przy zgięciu głowy, następuje odruchowe zgięcie kończyn dolnych
• łonowy - gdy lekarz naciska na spojenie łonowe, dochodzi do odruchowego zgięcie kończyn dolnych
• policzkowy - podczas ucisku na policzki poniżej łuków jarzmowych dochodzi do odruchowego zgięcie kończyn dolnych

1.3. Objaw Kerniga

Objaw Kerniga należy do dużej grupy objawów neurologicznych i charakteryzuje się skurczem mięśni. Dysfunkcję mięśni powoduje podrażnienie ich korzonków.

Objawy Kerniga dzielą się na dwie grupy - górny i dolny. Górny objaw Kerniga występuje wtedy, gdy pacjent przy pochyleniu tułowia do przodu w pozycji siedzącej bezwolnie zgina również staw kolanowy i biodrowy.

Dolny objaw Kerniga stwierdza się je wówczas, gdy podczas biernego podnoszenia kończyny dolnej, mechanicznie zgina się staw kolanowy.

Pacjent nie może wyprostować kończyny z powodu odczuwania silnego bólu. Bardzo istotne w badaniu są kąty zginania poszczególnych kończyn, co powinien ocenić lekarz.

1.4. Objaw Flataua

Wyróżnia się objaw Flataua górny i dolny. Przy górnym podczas przygięcia głowy do klatki piersiowej następuje rozszerzenie źrenic.

Objaw Flataua dolny polega na pochyleniu pacjenta do przodu w wyniku, czego następuje erekcja prącia.

1.5. Objaw Weila-Edelmana

Podczas wywoływania dolnego objawu Kerniga pacjent mimowolnie zgina paluch u stopy.

1.6. Objaw Amossa

Podczas próby sadzania z pozycji leżącej pacjent podpiera się na rozstawionych na boki i ku tyłowi wyprostowanych kończynach górnych.

1.7. Objaw Bikelesa i Hermana

Polega na zgięciu grzbietowym palucha stopy podczas zbliżania brody do klatki piersiowej.

2. Choroby, na które wskazują objawy oponowe

Objawy oponowe występują najczęściej przy:

• zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych - według statystyk około 30 proc. pacjentów ze sztywnością karku ma zdiagnozowane zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Rozwija się ono także u 5 proc. pacjentów z objawem Kerniga. Z kolei objawy Flataua oraz Bikelesa i Hermana są charakterystyczne dla gruźlicowe zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych
• zapaleniu mózgu
• krwotoku podpajęczynówkowym
• ciężkich urazach
• guzie mózgu wewnątrzczaszkowego

Rzadziej objawy oponowe mogą oznaczać kiłę układu nerwowego czy świnkę (tak jest w przypadku objawu Kerniga) lub późną postać polio (objawy Amossa).

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.