Ocena zdolności zagęszczania moczu
Ocena zdolności zagęszczania moczu, inaczej tzw. sucha próba, to badanie należące do szeroko pojętych badań moczu. Badanie przeprowadzane jest, gdy u pacjenta występują choroby cewkowo-śródmiąższowe nerek lub gdy istnieje podejrzenie niewydolności nerek. Celem badania jest stwierdzenie, w jakim stopniu cewki nerkowe są wydolne. Jeśli nie są, może to być oznaką, że u badanego występuje niewydolność nerek. W trakcie badania nie należy przyjmować żadnych płynów. Materiałem do badań są frakcje moczu oddawane w odpowiednich odstępach czasu, a parametrem wykorzystanym do oceny zdolności zagęszczenia moczu jest ciężar właściwy płynu.
1. Wskazania i przygotowania do wykonania oceny zdolności zagęszczania moczu
Podstawą badania zdolności zagęszczania moczu jest zjawisko oddawania niewielkich ilości zagęszczonego moczu podczas odwodnienia (w stanie ograniczonej podaży płynów). Badanie to wykonywane jest w przypadku, gdy podejrzewana jest wczesna faza niewydolności nerek czy choroba cewkowo-śródmiąższowa. Sucha próba nie jest wykonywana przy zdiagnozowanej niewydolności, ze względu na to, że odwodnienie może pogorszyć ich stan.
Nie ma specjalnych zaleceń co do przygotowania się pacjenta do badania. Przed wykonaniem go należy zbadać stężenie kreatyniny we krwi, a także sodu i potasu. Wykonujący je powinien mieć wgląd w wyniki powyższych badań. Należy poinformować wykonującego badanie o wcześniejszych badaniach funkcjonowania nerek i przyjmowanych lekach. Gdy pacjent poczuje się słabo lub będzie odczuwał ogromne pragnienie podczas badania, powinien zgłosić to badającemu.
2. Przebieg badania zdolności zagęszczania moczu
Czas trwania badania moczu wynosi do 24 godzin. Badanie zdolności zagęszczenia moczu wykonuje się przy całkowitym nieprzyjmowaniu płynów. W każdej porcji oddanego moczu bada się jego ciężar właściwy (gęstość względną), a także osmolalność. Najczęściej wykonanie nie trwa dłużej niż 1 dobę, lecz może ono zostać przerwane, w przypadku gdy osmolalność moczu osiągnie lub przekroczy zakładaną wartość. Jeśli po upływie 24 godzin odpowiednia wartość nie zostaje osiągnięta, oznacza to, że zdolność zagęszczania moczu jest upośledzona. Wartość prawidłowa masy właściwej moczu powinna wzrosnąć do 1025-1030.
U osób, które mają problemy z nieprzyjmowaniem płynów, stosuje się zmodyfikowany test zagęszczania moczu tzw. próbę Zimnickiego. Badanie to polega na podawaniu w ciągu 24 godzin określonej ilości płynów (najczęściej 1000 ml) i badaniu ciężaru właściwego w kolejnych porcjach oddawanego moczu. Wynik podawany jest w formie opisów z podaniem wartości liczbowych określonych parametrów. Po badaniu należy przyjmować płyny, aby uzupełnić niedobory. Badanie nie powoduje skutków ubocznych.
Zagęszczenie moczu jest istotne w funkcjonowaniu organizmu, dlatego brak tej zdolności stanowi sygnał ostrzegawczy. Mocz można badać wielokrotnie u osób w różnym wieku, nawet u kobiet w ciąży.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.