Odwarstwienie siatkówki - przyczyny, leczenie

Siatkówka jest błoną otaczającą gałkę oczną. Działa niczym pryzmat – skupia wiązkę światła, powstały na niej obraz jest przekazywany pod postacią impulsu elektrycznego do mózgu za pomocą nerwu wzrokowego. Widzimy właśnie dzięki temu procesowi. Wszelkie uszkodzenia siatkówki pogarszają jakość widzenia, prowadząc niekiedy do całkowitej ślepoty – procesu, który jest nieodwracalny.

Odwarstwienie siatkówki zwykle objawia się przez pojawienie się w polu widzenia błysków, mroczków, zasłony przed okiem. Pogarsza się także ostrość wzroku. Im bardziej siatkówka się odwarstwia, tym silniejsze są te objawy. U osób z dużą krótkowzrocznością nawet słaby uraz oka lub średni wysiłek fizyczny mogą spowodować przedarcie i odwarstwienie siatkówki. Często dotyka to osób po 50. roku życia. Dzieje się tak, ponieważ zmienia się wówczas struktura włókien łączących siatkówkę z ciałem szklistym. Może dojść do oderwania siatkówki.

Wystąpieniu choroby sprzyja rozwój cukrzycy i atopowego zapalenia skóry. Zaobserwowano, że problem częściej dotyka osób, które urodziły się kilka tygodni przed terminem. Ryzyko odwarstwienia siatkówki wzrasta u osób, które miały stany zapalne spojówki, u cierpiących na guzy gałki ocznej oraz po przebytej operacji oka. Ponadto wskazuje się na istotny wpływ czynnika dziedzicznego.

Wyróżnia się kilka odmian odwarstwienia siatkówki: odwarstwienie samoistne, trakcyjne, wysiękowe oraz rozwarstwienie siatkówki. Jeśli dostrzeżemy u siebie nagłe i niespodziewane pogorszenie widzenia, powinniśmy jak najszybciej udać się do okulisty.

Choroby oczu powinny być szybko diagnozowane i leczone. Diagnoza polega na badaniu dna oka. Wykonywane jest także badanie ostrości widzenia. Jeżeli u chorego nie doszło jeszcze do odwarstwienia siatkówki, nastąpiło tylko tzw. przedarcie, wówczas operacja nie jest konieczna. Zamiast niej stosuje się określone zabiegi. Krioterapia bądź laser skutecznie powstrzymują proces odwarstwienia siatkówki.

W walce z chorobą pomaga także odpowiednia dieta. Jeżeli nie chcemy dopuścić do odwarstwienia siatkówki, powinniśmy pamiętać, by nasz codzienny jadłospis zawierał produkty bogate w luteinę oraz witaminy A, C, i E. Witaminy nie dopuszczają do niekorzystnych procesów zachodzących w oku.

Spore ich ilości występują w brokułach, szpinaku, borówce amerykańskiej i botwinie. Aby obniżyć ryzyko choroby oka, warto spożywać ryby morskie. Zawarte w nich kwasy powstrzymują proces zwyrodnienia siatkówki.

Odwarstwienie siatkówki leczy się operacyjne za pomocą dwóch głównych metod. Pierwsza zwana jest witrektomią. Polega na zastąpieniu ciała szklistego specyficznymi substancjami (np. olejem silikonowym bądź płynem). Następnie naświetla się miejsce laserem. Olej silikonowy musi być co jakiś czas wymieniany.

Druga metoda nazywana jest wgłobieniem. Podczas zabiegu wprowadza się do oka plomby (implanty z gąbki, taśmy silikonowe), które niwelują ubytki w siatkówce. Nie wymagają one wymiany nawet po wielu latach od operacji.

Jeżeli zignorujemy niepokojące objawy, musimy liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Grozi nam wówczas pogorszenie lub utrata wzroku.

Źródła

1. Odwarstwienie siatkówki
2. Izdebska J. (red.), OKULISTYKA Podręcznik dla studentów, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-60290-15-6
3. Webb L. Pierwsza pomoc okulistyczna, Urban & Partner, Wrocław 2005, ISBN 83-89581-61-2