Oktenidyna – właściwości, działanie i zastosowanie

Oktenidyna, czyli dichlorowodorek oktenidyny to substancja, która działa bakteriobójczo, grzybobójczo i wirusobójczo na powierzchni rany i skóry. Jest składnikiem popularnych środków antyseptyków. Co warto o niej wiedzieć?

1. Czym jest oktenidyna?

Oktenidyna (lub octenidyna), czyli dichlorowodorek oktenidyny jest substancją kationowo czynną. Posiada dwa aktywne centra, działa na powierzchni rany i skóry. Cechuje się szerokim spektrum bakteriobójczym przeciw bakteriom Gram-ujemnym, Gram-dodatnim, działa również przeciwko wirusom i grzybom. Została wynaleziona i opatentowana przez francusko-niemiecka firmę Schulke.

2. Właściwości i działanie oktenidyny

Oktenidyna działa na otarcia, afty, skaleczenia, zadrapania, łagodzi świąd po ukąszeniu komara, sprawdza się na ból gardła i infekcje intymne. Jest uniwersalna i wszechstronna, a także hipoalergiczna. Nie wnika w głąb organizmu, dzięki czemu jest skuteczna nawet przez 24 godziny. Pozostaje na powierzchni rany i aktywnie zwalcza drobnoustroje. Co warto o niej wiedzieć?

Zobacz film: "Cukier przyśpiesza gojenie ran? Ciekawe badanie"

Ma szerokie spektrum aktywności biobójczej. Działa na bakterie, grzyby i wirusy (w tym HBV, HCV, HIV). Ponadto wykazuje przedłużony efekt aktywności przeciwdrobnoustrojowej, a badania nie wykazały rozwoju oporności drobnoustrojów na oktenidynę (nie ma zagrożenia pojawienia się lekooporności). Dichlorowodorek oktenidyny oprócz wysokiej skuteczności przeciwbakteryjnej jest związkiem, który nie wpływa negatywnie na nabłonek i proces gojenia.

Substancja ma bardzo wysoką tolerancję dla skóry błony śluzowej i tkanek, przy tym bardzo niskie właściwości alergizujące. Ponieważ nie powoduje bólu podczas aplikacji pośrednio i bezpośrednio na ranę (nie szczypie, nie piecze), działa szybko, a i jest bezpieczna, może być stosowana także u wcześniaków, niemowląt oraz starszych dzieci.

3. Zastosowanie dichlorowodorku oktenidyny

Dichlorowodorek oktenidyny został zsyntetyzowana przez naukowców i wprowadzony do użytku w połowie lat 80. XX wieku. Na początku substancja służyła do odkażania błon śluzowych jamy ustnej. Z czasem okazało się, że jest nie tylko skuteczna, ale i bezpieczna w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi obecnymi na skórze w okolicy ran. Pokonuje wszelkie drobnoustroje, nawet te oporne na powszechnie stosowane antybiotyki.

To dlatego dziś oktenidynę wykorzystuje się w leczeniu ran ostrych, urazowych (mechanicznych uszkodzeń tkanki), termicznych (oparzeń lub odmrożeń), jak również powstałych wskutek działania czynników chemicznych czy promieniowania. Stosuje się ją po operacjach urologicznych i ginekologicznych, a także w leczeniu uszkodzeń skóry powstałych w wyniku różnych zabiegów. Cechuje się wysoką skutecznością w leczeniu wszelkich ran. Można powiedzieć, że oktenidyna, jako środek do odkażania ran, zdetronizowała spirytus salicylowy, wodę utlenioną czy jodynę.

Co ważne, ze względu na drogę podania i niewielkie wchłanianie oktenidyny, pojawienie się ogólnoustrojowych działań niepożądanych jest mało prawdopodobne. Główne działania niepożądane obejmują miejscowe reakcje podrażnienia w miejscu podania.

4. Preparaty z oktenidyną

Zakres działania oktenidyny uzupełnia inna substancja – fenoksyetanol. To substancja czynna o działaniu bakteriostatycznym, która działa w głębszych warstwach skóry i błon śluzowych. Jej zadaniem jest odkażenie skóry i zablokowanie rozwoju zakażenia.

To dlatego duet oktenidyna i fenoksyetanol można znaleźć w wielu popularnych preparatach dezynfekujących przeznaczonych do stosowania na skórę i błony śluzowe. To na przykład:

• Octenisept,
• Oktaseptal,
• Linoseptic,
• Maxiseptic.

Roztwór 1 g preparatu (płyn, aerozol na skórę) zawiera 1 mg dichlorowodorku oktenidyny i 20 mg fenoksyetanolu.

Produkty zawierające dichlorowodorek oktenidyny i fenoksyetanol mają szerokie spektrum działania. Są:

• bakteriobójcze: działają na bakterie Gram-dodatnie (łącznie z MRSA, Chlamydia i Mycoplasma) i Gram-ujemne
• wirusobójcze, np. niszczą HSV, HBV i HIV
• grzybobójcze, w tym drożdżakobójcze.

Mogą być stosowane do odkażania i wspomagającego leczenia małych, powierzchownych ran oraz dezynfekcji skóry przed zabiegami niechirurgicznymi, do dezynfekcji jamy ustnej (wskazaniem są na przykład afty czy podrażnienia wywołane przez noszenie aparatu ortodontycznego lub protezy dentystycznej), do pielęgnacji kikuta pępowinowego u noworodków, w obrębie narządów rodnych (np. w zapalnych popchwy) czy po zabiegach. Zdecydowanie warto mieć je w domowej apteczce.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.