Orkisz – stara pszenica o nowych właściwościach
Orkisz wraca na stoły po latach zapomnienia i szybko zdobywa popularność wśród osób, które szukają naturalnych, wartościowych produktów. To zboże o wyjątkowym smaku i składzie, które potrafi odmienić nie tylko wypieki, ale i codzienne podejście do zdrowego jedzenia.
Orkisz wraca do codziennego menu i coraz śmielej wypiera zwykłą pszenicę z domowych kuchni.
W tym artykule:
Czym jest orkisz i skąd się wzięło jego drugie życie
Orkisz to jedna z najstarszych odmian pszenicy, która na długi czas poszła w odstawkę, a dziś przeżywa swój wielki powrót. Wyróżnia się grubą łuską chroniącą ziarno przed zanieczyszczeniami i utratą składników odżywczych, przez co uznawany jest za zboże bardziej odporne i mniej wymagające podczas uprawy.
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu niemal całkowicie zniknął z pól, ponieważ wyparty był przez nowoczesne odmiany pszenicy o wyższej wydajności. Współcześnie szykuje wielki powrót, głównie dzięki zainteresowaniu żywnością mniej przetworzoną i bardziej naturalną. W piekarniach, sklepach ekologicznych i restauracjach coraz częściej pojawia się orkiszowa wersja mąki, kaszy, makaronu oraz gotowe produkty oparte na tym ziarnie.
Skład i właściwości odżywcze – co znajdziemy w ziarnie orkiszu
Ziarno orkiszu zawiera:
Taki skład wspiera układ nerwowy, poprawia koncentrację i pomaga utrzymać stały poziom energii w ciągu dnia. Obecność błonnika usprawnia trawienie i może przyczyniać się do lepszej pracy jelit, a zawarte w orkiszu minerały wpływają na odporność, kondycję skóry i równowagę hormonalną.
W porównaniu do typowej mąki pszennej, orkisz ma też niższy indeks glikemiczny, więc łatwiej z jego udziałem kontrolować poziom cukru we krwi. Z tych też powodów produkty orkiszowe coraz częściej pojawiają się w menu osób stawiających na zdrową i zrównoważoną dietę.
Orkisz a układ trawienny – lżej niż się wydaje
Choć orkisz zawiera gluten, wiele osób uważa go za zboże znacznie łagodniejsze dla układu trawiennego niż zwykła pszenica. Jego białka mają trochę inną strukturę, przez co bywają lepiej tolerowane, nawet przez osoby z wrażliwym żołądkiem, ale bez zdiagnozowanej celiakii.
Orkisz dostarcza też więcej błonnika, który wspomaga perystaltykę jelit i daje dłuższe uczucie sytości. Regularne spożywanie produktów orkiszowych może poprawiać komfort trawienny i ograniczać wzdęcia oraz uczucie ciężkości po posiłku.
Orkisz a gluten – fakty i mity
Orkisz bywa przedstawiany jako lepsza wersja pszenicy, ale w rzeczywistości również zawiera gluten. Różnica polega na tym, że białka glutenu w orkiszu mają trochę inną strukturę niż te w nowoczesnej pszenicy. Nie są tak intensywnie modyfikowane przez hodowców, dlatego część osób trawi je łatwiej i odczuwa mniejszy dyskomfort po ich spożyciu.
Nie oznacza to jednak, że orkisz jest odpowiedni dla osób z celiakią lub potwierdzoną nietolerancją glutenu, ponieważ w takich przypadkach powinien być całkowicie wykluczony z diety. Warto też pamiętać, że termin "pszenica orkisz" nie oznacza produktu bezglutenowego, nawet jeśli opakowanie sugeruje lekkostrawność.
Dla osób zdrowych orkisz może być dobrym wyborem, ale nie należy traktować go jak zboża wolnego od glutenu.
Dlaczego warto wybierać orkisz w diecie codziennej
Produkty orkiszowe mogą udoskonalać zdrową dietę na wiele sposobów. Dzięki dużej ilości błonnika produkty orkiszowe pomagają dłużej utrzymać uczucie sytości. Jednocześnie wspierają pracę jelit, dzięki czemu wspomagają trawienie i utrzymanie szczupłej sylwetki.
Orkisz dostarcza też więcej białka niż zwykła pszenica oraz cennych minerałów, takich jak magnez, cynk i fosfor. Ma niższy indeks glikemiczny, więc z jego obecnością można lepiej kontrolować poziom cukru we krwi i unikać nagłych skoków energii po posiłku. Uwzględnienie go w jadłospisie może pomóc w budowaniu bardziej zrównoważonego menu, szczególnie jeśli sięgamy po mąkę orkiszową, kaszę lub pełnoziarnisty makaron.
Jak wykorzystać orkisz w kuchni – od mąki po kaszę
Orkisz to zboże wyjątkowo uniwersalne, które bez trudu można wprowadzić do codziennej kuchni. W sprzedaży dostępna jest zarówno mąka orkiszowa, jak i całe ziarna, kasze, płatki oraz makarony. Mąka świetnie sprawdza się do wypieku chleba, naleśników, ciast i domowych placków, ponieważ nadaje delikatny orzechowy smak i lekko wilgotną konsystencję.
Ziarna orkiszu po ugotowaniu można podawać w formie sałatki oraz dodatku do warzyw lub zup. Kasza orkiszowa pasuje zarówno do dań obiadowych, jak i śniadaniowych, np. z owocami, mlekiem roślinnym lub jogurtem. Płatki orkiszowe mogą zastąpić klasyczne płatki owsiane, a makaron orkiszowy to dobra alternatywa dla pszenicznego, szczególnie dla osób szukających produktów bardziej pożywnych. Orkisz dobrze łączy się z warzywami, nasionami i oliwą, więc pasuje do wielu stylów odżywiania, od tradycyjnego po roślinny.
Orkisz to przykład tego, jak dawne składniki wracają do współczesnej kuchni z nową siłą. Jest bardziej wartościowy niż zwykła pszenica, a przy tym łatwy do uwzględnienia w codziennym jadłospisie. Dostarcza białko, błonnik i ważne minerały, które poprawiają trawienie i dobre samopoczucie oraz stabilizują poziom energii. Warto sięgać po niego regularnie w formie mąki, kaszy, makaronu lub płatków i traktować jak naturalny sposób na urozmaicenie zdrowej diety.
Źródła
- NaukaJedzenia.pl
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
