Owsiki - drogi zakażenia, objawy, diagnostyka, leczenie, zapobieganie

Owsiki to ludzkie pasożyty, które najczęściej atakują dzieci, ale nosicielami mogą być również dorośli. Owsiki zagnieżdżają się w jelitach, przez co powodują szereg nieprzyjemnych dolegliwości. W jaki sposób dochodzi do przenoszenia owsików i jak się ich pozbyć z organizmu?

1. Owsiki - opis pasożytów

Owsiki ludzkie to pasożyty, które należą do grupy nicieni barwy białej. Owsiki pasożytują wyłącznie w ludzkim organizmie i zamieszkują jelito grube, wyrostek robaczkowy oraz końcowy odcinek jelita cienkiego.

Owsiki osiągają rozmiary od około 3 mm (samce) do około 1 cm (samice). Te pasożyty ludzkie są dwupłciowe – samice składają jaja, a samce zaplemniają, po czym umierają. Samice żyją w organizmie nawet 4 tygodnie, a po tym czasie przemieszczają się w nocy z jelita grubego do odbytu, gdzie składają jaja. Wywołuje to swędzenie skóry w okolicach odbytu i krocza, dlatego przez sen drapiemy się, jajeczka zbierają się na dłoniach, a także na piżamie i pościeli. Każda samica może złożyć od 8000 do 12 000 jaj, z których następnie wykluwają się larwy owsików. Po kilku godzinach nowe owsiki wracają przez jelito grube do jamy brzusznej.

Choroba wywoływana przez te pasożyty to owsica. Szacuje się, że każdy z nas na pewnym etapie życia był zarażony owsikami. Najczęściej objawy obecności pasożytów są obserwowane wśród dzieci, ale zarażają się również dorośli (zwłaszcza pracownicy przedszkoli, szkół, szpitali, a także rodzice maluchów).

Najpopularniejsze choroby i problemy wieku dziecięcego [10 zdjęć]

Bez względu na to, czy twoje dziecko spędza wolny czas na placu zabaw, czy w przedszkolu, zawsze istnieje...

zobacz galerię

2. Owsiki - drogi zakażenia

W jaki sposób można się zarazić owsikami? Najczęściej do przeniesienia pasożytów dochodzi poprzez kontakt z zarażoną osobą. Owsiki mogą się też dostać do wnętrza organizmu, jeśli mieliśmy kontakt ze skażonymi powierzchniami. Drapiąc się, osoba zakażona przenosi na dłoniach owsiki na inne miejsca, dlatego nietrudno o zakażenie kolejnych osób. Bardzo łatwo można więc zarazić się owsikami obecnymi na pościeli, ręcznikach, deskach klozetowych, zabawkach, klamkach, meblach. Owsiki mogą nawet przetrwać w wodzie, dlatego niektórzy „przynoszą” je z basenu.

3. Owsiki - objawy zarażenia

Dzieci zakażone owsikami najczęściej skarżą się na świąd skóry w okolicy odbytu i krocza, czyli w miejscach, gdzie pasożyty składają jaja. Swędzenie skóry nasila się wieczorem i w nocy, kiedy samice wyruszają w swoją drogę. Inne objawy owsicy u dzieci to rozdrażnienie, osłabienie, brak apetytu, nudności, bóle brzucha, problemy z koncentracją i snem, obgryzanie paznokci, zgrzytanie zębami, podkrążenie oczu, wysypka.

Owsiki u dorosłych wywołują podobne symptomy – pojawia się świąd odbytu, niepokój, osłabienie, ból głowy, bezsenność, zaczerwienienie skóry i wypryski w okolicach odbytu, brak apetytu. U kobiet owsiki mogą się przedostać do dróg rodnych i wywołać infekcje intymne, takie jak zapalenie pochwy, jajowodów lub macicy.

4. Owsiki - diagnostyka

Jakie badania należy wykonać, jeśli podejrzewamy obecność owsików? Owsiki można zaobserwować samodzielnie – to białe, ruszające się „robaki” obecne w kale. Po zauważeniu niepokojących objawów u dziecka, należy zgłosić się do pediatry, który zaleci dalsze postępowanie. Zarówno u dzieci, jak i dorosłych jest pobierany wymaz na owsiki, czyli próbka wydzieliny z okolic odbytu. Przeprowadza się też badanie kału, aby wykluczyć obecność innych pasożytów. Jeśli stwierdzi się zakażenie pasożytnicze, jest niezbędne podjęcie odpowiedniego leczenia.

5. Owsiki - leczenie

Aby skutecznie pozbyć się owsików należy zastosować terapię farmakologiczną oraz zadbać o higienę wszystkich domowników. Ograniczenie kontaktu z zanieczyszczeniami, częste mycie rąk, mycie okolic odbytu mydłem, dbałość o czystość paznokci to podstawy, które pozwolą wyeliminować owsiki. Należy pamiętać też o zmianie bielizny, pościeli oraz dokładnym sprzątaniu całego domu, ponieważ owsiki mogą być obecne na wszystkich sprzętach. Tylko w ten sposób możemy uniknąć ponownego zarażenia.

Jaki lek na owsiki można zastosować? Lekarze zalecają pacjentom przyjmowanie leków przeciwrobaczych. Najczęściej podaje się je w 2 turach – pierwszą po potwierdzeniu diagnozy, a drugą po około 3–4 tygodniach od pierwszej dawki leku. Odrobaczaniu powinna poddać się cała rodzina.

W czasie leczenia warto zadbać o dietę – powinna zawierać dużo warzyw i owoców bogatych w błonnik. Substancja ta wpływa na procesy trawienne i reguluje rytm wypróżnień, a w ten sposób można się szybciej pozbyć larw owsików.

6. Owsiki - zapobieganie

Owsica to choroba „brudnych rąk”, dlatego jak najmłodszym dzieciom należy wpajać zasady higieny, uczyć dobrych nawyków i samemu się do nich stosować. Należy myć dłonie po powrocie do domu, przed posiłkiem, po każdej wizycie w toalecie. Dzieci warto uczyć, by nie obgryzały paznokci i nie wkładały palców do buzi. Powinniśmy również dbać o higienę w domu – regularnie sprzątać, myć zabawki i prać maskotki.