Trwa ładowanie...

Pierwszym objawem może być czkawka. Endokrynolog ostrzega

 Karolina Rozmus
20.09.2022 20:30
Czkawka nie zawsze jest odruchem fizjologicznym
Czkawka nie zawsze jest odruchem fizjologicznym (Getty Images)

Nagły, mimowolny skurcz przepony i mięśni międzyżebrowych przy jednoczesnym zamknięciu krtani na poziomie głośni to z medycznego punktu widzenia właśnie czkawka. Z punktu widzenia pacjenta – irytujący i męczący odruch, nad którym trudno zapanować. Okazuje się, że nawracająca czkawka może wskazywać na pewną chorobę tarczycy.

spis treści

1. Czkawka objawem nadczynności tarczycy

W mediach społecznościowych lekarz Szymon Suwała, endokrynolog i promotor wiedzy medycznej, opublikował post. Tłumaczy w nim, że jedną z rzadszych, lecz potencjalnych przyczyn czkawki może być nadczynność tarczycy. Do hipertyreozy dochodzi, gdy gruczoł tarczowy wydziela nadmierną ilość trzech hormonów. Są to tyroksyna (T4), kalcytonina i trijodotyronina (T3).

Endokrynolog wyjaśnia, że czkawka może wskazywać na nadczynność tarczycy
Endokrynolog wyjaśnia, że czkawka może wskazywać na nadczynność tarczycy (Getty Images)

Endokrynolog przywołuje historię 50-letniego mężczyzny, u którego skutkiem ubocznym terapii glikokortykosteroidami była nadczynność tarczycy, a jej pierwszą manifestacją – właśnie czkawka. Z kolei u 55-latka z Indii doszło do zaniedbania leczenia choroby Gravesa-Basedowa i nawrotu nadczynności. W tym wypadku również pierwszym objawem była czkawka.

Zobacz film: "CZKAWKA - co ją wywołuje i jak się jej pozbyć?"

Jak to możliwe? Lek. Suwała tłumaczy, że "nadmiar hormonów tarczycy może w niekontrolowany sposób pobudzać ośrodek czkawki w OUN [ośrodkowy układ nerwowy, przyp. red.] - nie powinno nas to zaskakiwać, wiedząc, jak silny wpływ wywiera tarczyca na mózg".

2. Kiedy z czkawką iść do lekarza?

Choć kojarzy nam się głównie z niemowlętami i najczęściej budzi rozbawienie, to w rzeczywistości przyczyn nawracającej czkawki może być więcej.

Po co istnieje czkawka? Według obecnej wiedzy jest to prymitywny odruch, który miał zabezpieczać przed zachłyśnięciem obecnego w przełyku pożywienia. Pojawiająca się sporadycznie i w określonych sytuacjach, np. gdy próbujemy przełknąć zbyt duży kęs pokarmu lub gdy jemy łapczywie, jest zatem fizjologiczna.

Jednak są takie sytuacje, w których czkawka trwa nie kilka lub kilkanaście minut, lecz dłużej niż dwie doby. Wówczas zyskuje miano czkawki przewlekłej, która najczęściej jest objawem chorobowym. Mogą to być schorzenia dotykające ośrodkowego układu nerwowego jak guzy mózgu, udar, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, malformacje naczyniowe, a nawet stwardnienie rozsiane.

Może też wskazywać na problemy takie jak:

  • choroby górnego odcinka układu pokarmowego – m.in. zapalenie czy choroba wrzodowa żołądka, kamica żółciowa, zapalenie czy nowotwór trzustki, rak żołądka, choroby wątroby, refluks żołądkowo-przełykowy,
  • schorzenia jelit – choroby zapalne lub niedrożność jelit,
  • choroby płuc – zapalenie płuc i opłucnej lub nowotwór,
  • zapalenie gardła lub krtani,
  • cukrzyca,
  • hipokapnia (stan obniżonego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla we krwi),
  • niski poziom sodu lub wapnia we krwi.

Przewlekła czkawka może być też powiązana ze stosowanymi lekami. Winne mogą być m.in. barbiturany, benzodiazepiny czy leki stosowane w chemioterapii.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze