Badania tarczycy są ważnym elementem profilaktycznym i diagnostycznym. Pozwalają wykryć choroby tego gruczołu, stany zapalne, a także guzy i wszelkie zmiany nowotworowe.
Badania, jakie może zlecić lekarz, są różne w zależności od choroby, którą się podejrzewa. Wśród badań kontrolnych, które należy wykonywać raz w roku, jest poziom TSH. Ogólnoprzyjęta norma wynosi 0.4 do 4.0 mU/l, jednak jest to wartość orientacyjna. Młode osoby powinny mieć TSH poniżej 2.0.
Jeśli TSH jest za wysokie, mówi się o niedoczynności tarczycy, a jeśli za niskie - o nadczynności. Są to najczęściej występujące choroby tarczycy.
Jeśli poziom TSH jest zaburzony, lekarz zleca kolejne badania. Przede wszystkim jest to oznaczenie poziomu dwóch hormonów tarczycowych, są to:
- ft3 (trójjodotyronina)
- ft4 (tyroksyna)
Jeśli lekarz zauważy odchyły od normy lub dostrzeże między tymi dwoma wartościami odpowiednie proporcje, może podejrzewać chorobę Hashimoto, czyli autoimmunologiczne zapalenie tarczycy.
Kolejnymi badaniami diagnostycznymi jest oznaczenie ilości przeciwciał przeciwtarczycowych. Są to przeciwciała anty-TPO i anty-TG. Z reguły zdrowy człowiek nie powinien ich mieć, jednak w przypadku chorób tarczycy ich obecność we krwi nie musi oznaczać poważnego zagrożenia. W przypadku znacznego wzrostu poziomu przeciwciał, lekarz może potwierdzić diagnozę związaną z chorobą Hashimoto.
Do badań tarczycy należy także badanie fizykalne, czyli omacanie gruczołu przez lekarza rodzinnego i endokrynologa. Pozwala to wyczuć nieprawidłowości w budowie i ewentualne guzki tarczycowe. Jeśli pojawi się podejrzenie jakichkolwiek zmian, lekarz kieruje na badanie USG. Choć oczywiście może mieć tylko charakter kontrolny i nie musi wiązać się z żadną chorobą. USG daje pełen obraz gruczołu tarczycowego i pozwala na zdiagnozowanie ewentualnych zmian nowotworowych (guzów).
W celu potwierdzenia lub obalenia diagnozy nowotworowej, lekarz kieruje na biopsję.
Do badań tarczycy, które wymagają pobrania próbki krwi, należy się przygotować. Do punktu pobrań należy przyjść na czczo, a ostatni posiłek powinien być zjedzony nie później niż 8 godzin przed badaniem. W przeciwnym razie wynik może być sfałszowany.
Wszystkie badania tarczycy są refundowane przez NFZ. Jeśli oczywiście istnieje możliwość zrobienia ich we własnym zakresie - cena podstawowych badań nie przekracza 50 złotych. Badanie USG jest droższe i kosztuje około 100 zł.