Plamy wątrobowe – czy są, jak wyglądają i czy trzeba je leczyć?
Wbrew pozorom, plamy nie mają nic wspólnego z wątrobą i pojawiają się niezależnie od jej stanu. Nazywane są także plamami pigmentacyjnymi lub starczymi. Nie są szczególnie groźne dla naszego zdrowia, niemniej nie należy ich ignorować. Każdy niepokojący objaw powinniśmy skonsultować z dermatologiem.
1. Co to są plamy wątrobowe
Plamy wątrobowe to zmiany pigmentacyjne pojawiające się na powierzchni skóry. Zwykle występują dopiero po 40 roku życia, ale mogą pojawić się także u młodych ludzi. Związane są z nadmiernym gromadzeniem się melaniny, czyli pigmentu skóry, tuż pod jej powierzchnią. Ich pojawienie się jest naturalną konsekwencją starzenia się organizmu i samej skóry.
Mogą być małe lub zajmować sporą część ciała. Zwykle nie kojarzy się ich z żadną poważną choroba, niemniej jednak nie warto ich lekceważyć, jeśli pojawią się jakieś niepokojące objawy.
2. Jak wyglądają plamy wątrobowe
Plamy wątrobowe przypominają nieco piegi. Są jednak od nich większe, często także ciemniejsze - trochę jak pieprzyki. Ich barwa bywa jednak różna, zdarzają się także bardzo jasne plamy wątrobowe, często nazywane zwykłymi pieprzykami. Mogą być nieregularne i mieć w sobie białe, pozbawione pigmentu plamki. Często wokół jednej większej plamy zbiera się kilka mniejszych.
Są ulokowane tuż pod wierzchnią warstwą skóry, a więc - w przeciwieństwie do pieprzyków - mogą się marszczyć przy wykonywaniu ruchów, np. dłoni. Jest to bardzo widoczne w starszym wieku, kiedy skóra nie jest już tak jędrna.
3. Występowanie plam watrobowych
Plamy wątrobowe najczęściej pojawiają się na zewnętrznej stronie dłoni, a także na twarzy, dekolcie i ramionach, czyli we wszystkich tych miejscach, w których naturalnie występują piegi, a także częściej pojawiają się pieprzyki. Dzieje się tak dlatego, że miejsca te są najbardziej wystawione na działanie promieni słonecznych.
4. Przyczyny występowania plam wątrobowych
Podstawową przyczyną gromadzenia się pigmentu pod skórą jest wiek. Najczęściej plamy pojawiają się po 40. roku życia, ale mogą wystąpić również u młodych ludzi. Przyczyną tego jest nadmierna ekspozycja na słońce w wieku dziecięcym. Jeśli zaniedbywano stosowanie kremów z filtrem, a dzieci przebywały na pełnym słońcu przez wiele godzin, mogą mieć problem z nieprawidłową pigmentacją już po 20 roku życia.
Także przyjmowanie niektórych leków może sprzyjać pojawianiu się znamion na powierzchni skóry. Sprawiają one, że organizm jest bardziej podatny na działanie promieni słonecznych. Są to przede wszystkim:
- diuretyki, czyli środki moczopędne
- tetracyklina (antybiotyk)
- leki na cukrzycę i nadciśnienie
Ryzyko wystąpienia plam wątrobowych zwiększa się także u osób z jasną karnacją, ponieważ słońce oddziałuje dużo agresywniej na bardzo bladą lub lekko różową skórę.
5. Leczenie plam wątrobowych
Plamy wątrobowe same w sobie nie są groźne, jednak dla własnego komfortu można spróbować je rozjaśnić, aby były mniej widoczne, a skóra sprawiała wrażenie zdrowszej i młodszej. Należy także pamiętać, że przebarwienia na skórze nie zawsze muszą oznaczać plamy wątrobowe. Dlatego warto regularnie chodzić do dermatologa, który je wszystkie obejrzy i oceni, czy mogą okazać się dla nas niebezpieczne.
Aby poradzić sobie z plamami, można między innymi kupić w aptece specjalne maści rozjaśniające (chemiczne bądź naturalne, np. na bazie pomidorów), a także skusić się na zabieg dermabrazji, który ściera naskórek i delikatnie rozjaśnia plamy. Jeśli przebarwienia mają ciemną barwę, można zgłosić się do kliniki medycyny estetycznej i zapytać o zabieg laseroterapii. Jej celem jest zniszczenie melanocytów, odpowiedzialnych za produkcję barwnika.
Niektórzy decydują się na wymrożenie plam, czyli krioterapię, ale zanim to nastąpi, lekarz musi wykluczyć wszelkie przeciwwskazania do wykonania takiego zabiegu.
5.1. Kiedy zgłosić się do lekarza?
Plamy wątrobowe wymagają konsultacji z lekarzem, jeśli zauważymy w ich obrębie jakieś niepokojące zmiany - krwawienie, ropną wydzielinę lub poczujemy mrowienie i swędzenie w ich okolicy. Może to wskazywać na stan zapalny skóry, a nawet na czerniaka. Duże plamy wątrobowe łatwo pomylić z wczesnym stadium nowotworu. Nie należy jednak od razu wpadać w panikę. Wystarczy obserwować, czy przebarwienia nie zmieniają drastycznie swojego koloru i czy nic się nie dzieje dookoła nich.
Małe plamy, przypominające piegi, są zwykle całkowicie niegroźne i jedyne, co warto robić, to stosować krem z filtrem, aby ochronić je przed promieniami słońca.
Lekarz skieruje nas na dodatkowe badanie dermatologiczne - dermatoskopię - które rozwieje wszelkie wątpliwości. Jeśli zostaną wykryte jakieś podejrzane zmiany, specjalista może zlecić właściwe leczenie.
6. Domowe sposoby na plamy wątrobowe
Jeśli plamy wątrobowe nie stanowią dla nas żadnego zagrożenia, możemy spróbować rozjaśnić je domowymi metodami. Przede wszystkim warto wypróbować sok z cytryny. Smarowanie zmian dwa razy dziennie pomoże wybielić nieco przebarwienia. Efekty widoczne będą już po kilku zastosowaniach.
Działanie rozjaśniające wykazuje także żel z aloesu. Najlepszy jest ten świeży, zebrany prosto od rośliny. Aloes pomaga złuszczyć naskórek i stymuluje wzrost nowych komórek.
Można wypróbować także maskę na bazie jogurtu i miodu. Zmieszane składniki nakładamy na kilkanaście minut na zmienioną skórę, a następnie dokładnie zmywamy.
Bardzo ważne jest także regularne wykonywanie peelingów i nawilżanie skóry. Pomaga to w regeneracji naskórka i zmniejsza widoczność plam.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
