Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Magdalena Boniuk

Plastry antykoncepcyjne - na czym polegają, czy są skuteczne i bezpieczne

Plaster antykoncepcyjny może być naklejony praktycznie wszędzie na ciele
Plaster antykoncepcyjny może być naklejony praktycznie wszędzie na ciele (123rf.com)

Plastry antykoncepcyjne są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Środek ten należy zaliczyć do grona metod antykoncepcji hormonalnej. Wykorzystywane są tu takie same rozwiązania, jak w przypadku tabletki antykoncepcyjnej. Plastry można umieścić na różnych częściach ciała, m.in. na brzuchu, ramieniu i barku. Jak duża jest ich skuteczność i jak je stosować, aby czuć się bezpiecznie?

spis treści

1. Czym są plastry antykoncepcyjne?

Plastry antykoncepcyjne zawierają te same składniki co tabletki, czyli estrogen i progestagen. Wykazują podobne też, do tabletek, działanie. Są wygodne w użyciu i nie trzeba o nich codziennie pamiętać.

Plastry antykoncepcyjne są polecane kobietom, które nie chcą zaprzątać sobie głowy ciągłym pamiętaniem o łykaniu pigułek antykoncepcyjnych. Nie ma też wskazań wiekowych, które uniemożliwiałyby stosowanie tego rodzaju antykoncepcji.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Jak dobrać najlepszą dla siebie antykoncepcję?"

Plastry antykoncepcyjne mogą być stosowane przez kobiety w każdej grupie wiekowej. Nie stwierdzono żadnych przeciwwskazań w tym zakresie. Jedyne obiekcje może zgłosić lekarz, który indywidualnie dobiera metody antykoncepcji do pacjentki. Plastry, dzięki wygodzie w użyciu, są często wybierane przez kobiety.

2. Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Działanie plastrów antykoncepcyjnych, czyli tzw. systemu transdermalnego, polega na ciągłym uwalnianiu do organizmu hormonów z plastra przylepionego na gołą skórę.

Pomimo nowatorstwa w sposobie wprowadzenia progestagenów do organizmu jest to kolejny środek z grupy antykoncepcji hormonalnej i korzysta z tych samych rozwiązań, co powszechnie znana i wypróbowana pigułka antykoncepcyjna. Dzięki temu skuteczność w zapobieganiu ciąży jest naprawdę duża.

Działanie plastrów antykoncepcyjnych polega na: hamowaniu dni płodnych, zagęszczaniu śluzu szyjkowego (plemniki wolniej się w nim poruszają), zmianach w błonie śluzowej macicy uniemożliwiających implantację oraz na zwolnieniu transportu jajowodowego (wydłuża się czas do spotkania komórki jajowej i plemników).

Hormony z plastrów antykoncepcyjnych dostają się do organizmu kobiety przez skórę, a nie, jak w przypadku tabletek antykoncepcyjnych, przez układ pokarmowy. Ta droga podania gestagenów, w przeciwieństwie do drogi doustnej, sprawia, że substancja wywiera mniejszy wpływ na wątrobę.

8 najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych dla kobiet
8 najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych dla kobiet [10 zdjęć]

Obecnie kobiety mają do wyboru wiele różnych metod antykoncepcji, co może sprawić, że wybór jednej z

zobacz galerię

Narząd ten zajmuje się między innymi detoksykacją różnych substancji, które napływają krwią prosto z układu pokarmowego. Podanie gestagenów w innym miejscu układu krwionośnego, dokąd przewędrowały ze skóry z plastra antykoncepcyjnego, zdejmuje z wątroby sporo pracy.

Wieloletnie przyjmowanie pigułek antykoncepcyjnych, a także innych leków jest bardzo obciążające dla tego narządu, a ponieważ jest on absolutnie niezbędny do życia, warto o niego zadbać. Dlatego właśnie plastry antykoncepcyjne są takie nowatorskie.

Co ważne, kobieta nie musi się martwić o skuteczność antykoncepcji transdermalnej, czyli plastrów antykoncepcyjnych, jeśli wystąpią biegunki lub wymioty - na co trzeba zwracać uwagę przy stosowaniu tabletek.

3. Jak wyglądają plastry antykoncepcyjne?

Plaster antykoncepcyjny składa się z trzech warstw. Jedną zrywa się bezpośrednio przed przylepieniem na skórę – jest to warstwa zabezpieczająca plastra antykoncepcyjnego. Pod nią znajdują się specjalny klej oraz hormony. Ta warstwa po przylepieniu będzie bezpośrednio przylegać do skóry i wydzielać hormony płciowe, które odpowiadają za działanie antykoncepcyjne. Widoczna od zewnątrz trzecia warstwa plastra antykoncepcyjnego zbudowana z poliestru jest wodoodporna i ma funkcję ochronną.

W opakowaniu środka znajdują się trzy plastry antykoncepcyjne - każdy przeznaczony na jeden tydzień. Przykleja się je przez trzy tygodnie, a następnie robi przerwę, podczas której występuje krwawienie. Plaster należy zmieniać zawsze w tym samym dniu tygodnia, co dodatkowo ułatwia zapamiętanie.

7 powodów, dla których antykoncepcja może być nieskuteczna
7 powodów, dla których antykoncepcja może być nieskuteczna [10 zdjęć]

Wydaje się, że antykoncepcja zapewnia stuprocentową skuteczność w zapobieganiu ciąży. Jednak istnieją

zobacz galerię

Jakie jest miejsce przyklejenia plstra antykoncepcyjnego? Można umieścić go na podbrzuszu, górnej, zewnętrznej części ramienia, pośladku, barku lub łopatce. Każdy kolejny plaster antykoncepcyjny należy naklejać dopiero po usunięciu poprzedniego i w innym miejscu niż znajdował się poprzedni, by zminimalizować ryzyko podrażnienia skóry. Poza tym, przed aplikacją plastra antykoncepcyjnego należy ją oczyścić i dokładnie osuszyć.

Należy zwrócić uwagę czy plaster jest odpowiednio przyklejony. Jego skuteczność jest gwarantowana jedynie wtedy gdy nigdzie nie odstaje i dokładnie przylega do skóry.

W przypadku, gdy kobieta zapomni zmienić plaster antykoncepcyjny w odpowiednim dniu, ma 48 godzin na jego zmianę i sytuacja ta nie wymaga stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych. Jeśli plaster się odklei - co nie zdarza się jednak często - można go przykleić ponownie w ciągu 24 godzin i nie zmniejszy to skuteczności antykoncepcyjnej. W przypadku, gdy plaster się zgubi, należy po prostu przykleić kolejny.

4. Używanie plastrów hormonalnych

O plastrach hormonalnych trzeba sobie przypomnieć raz na tydzień, gdyż właśnie co tydzień należy naklejać nowy. Zawsze powtarza się schemat: trzy tygodnie naklejania plastrów, tydzień bez plastra. W tygodniu bez plastra powinno pojawić się krwawienie z odstawienia, tak jak w przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Takie krwawienie jest dużo słabsze i mniej obfite niż normalna miesiączka.

Kiedy nakleić pierwszy plaster? Pierwszy plaster antykoncepcyjny można nakleić 1-5 dnia cyklu, czyli na początku krwawienia. Jeśli zmieścisz się w tym przedziale, plaster antykoncepcyjny działa od momentu naklejenia. Jeśli spóźnisz się, np. nakleisz plaster antykoncepcyjny 6 dnia cyklu, przez tydzień plaster nie ma jeszcze właściwości antykoncepcyjnych i nie chroni przez ewentualną ciążą. Trzeba się wtedy zabezpieczać innymi metodami.

Zobacz także:

Gdzie nakleić plaster antykoncepcyjny? Plaster antykoncepcyjny może być naklejony praktycznie wszędzie na ciele. Należy jednak przestrzegać kilku zasad:

  • skóra musi być sucha i czysta,
  • skóra nie może być zbyt owłosiona,
  • nie naklejaj plastra na podrażnioną skórę,
  • nie naklejaj plastra tam, gdzie ubranie ociera się o skórę,
  • nie naklejaj plastra na piersiach.

Czy każda kobieta może używać plastrów antykoncepcyjnych? Nie. Plastry nie powinny być używane przez:

  • kobiety, które podejrzewają, że mogą być w ciąży,
  • kobiety powyżej 35. roku życia: palące i te, które rzuciły palenie rok wcześniej,
  • kobiety cierpiące na otyłość,
  • kobiety chorujące na nadciśnienie,
  • kobiety, które chorowały lub chorują na raka piersi,
  • kobiety cierpiące na migreny,
  • kobiety chorujące na serce),
  • kobiety chore na cukrzycę,
  • kobiety, u których istnieje ryzyko zakrzepów,
  • kobiety biorące regularnie leki - poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych przez ciebie lekach.

5. Czy plastry antykocnepcyjne się odklejają?

Wiele kobiet obawia się, że plastry antykoncepcyjne będą się łatwo odklejać. Jednakże w większości przypadków kobiety nie narzekają na odklejanie się plastrów antykoncepcyjnych. Według producentów plaster powinien wytrzymać wizyty w saunie, na basenie, pod prysznicem.

Wady plastrów antykoncepcyjnych to także:

  • plaster jest widoczny,
  • jest dostępny tylko po konsultacji z lekarzem ginekologiem, na receptę,
  • u niektórych kobiet może wywołać podrażnienie skóry,
  • pod koniec tygodnia noszenia plastra antykoncepcyjnego może się on zrobić nieestetyczny,
  • ta metoda antykoncepcji nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

5.1. Co zrobić, jeśli plaster się odklei?

Jeśli plaster się odklei i zauważysz to:

  • po niecałych 48 godzinach: jak najszybciej naklei go z powrotem lub użyj nowego plastra antykoncepcyjnego, po czym kontynuuj naklejanie tak, jak było w planie, działanie antykoncepcyjne jest zachowane;
  • po ponad 48 godzinach: jak najszybciej naklej nowy plaster antykoncepcyjny, rozpoczynając tym samym nowy cykl naklejania plastra antykoncepcyjnego, a przez kolejny tydzień stosuj dodatkową antykoncepcję. Jeśli w czasie poprzednich kilku dni miałaś niezabezpieczony stosunek, udaj się do lekarza, gdyż mogło dojść do zapłodnienia.
Pigułka "awaryjna"
Pigułka "awaryjna"

Według WHO w Polsce tabletki "awaryjne" dostępne są wyłącznie na receptę.

zobacz galerię

6. Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych

Plastry antykoncepcyjne to jedna z najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Jeśli używa się ich prawidłowo, ich skuteczność sięga powyżej 99%.

Ich skuteczność jest trochę niższa u kobiet ważących powyżej 90 kg. Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych spada także w przypadku nieprawidłowego korzystania:

  • jeśli po nieplanowanym odklejeniu plastra nie naklei się nowego,
  • jeśli zapomni się o naklejeniu kolejnego plastra antykoncepcyjnego po tygodniu przerwy,
  • jeśli zapomni się o odklejeniu starego i naklejeniu nowego plastra.

7. Zalety plastrów antykoncepcyjnych

Niewątpliwą zaletą plastrów antykoncepcyjnych jest ich skuteczność. Są one tak samo skuteczne jak pigułki antykoncepcyjne, a nie trzeba o nich pamiętać codziennie.

W przeciwieństwie do pigułek, plastry antykoncepcyjne nie obciążają wątroby i nie tracą skuteczności w przypadku silnej biegunki lub wymiotów.

Inne zalety plastrów antykoncepcyjnych to:

  • nie trzeba o nich pamiętać podczas seksu,
  • plastry antykoncepcyjne regulują miesiączkę i sprawiają, że krwawienia są łagodniejsze,
  • często ograniczają lub nawet eliminują zespół napięcia przedmiesiączkowego
  • dawka hormonów zawarta w plastrze antykoncepcyjnym obniża ryzyko cyst i włókniaków, a także raka jajników.

8. Skutki uboczne stosowania plastrów

Oczywiście, jak każda antykoncepcja hormonalna, stosowanie plastrów może wywołać działania niepożądane. Lista jest dość długa.

Skutki uboczne plastrów antykoncepcyjnych to: krwawienia z pochwy i plamienia acykliczne, trądzik, łojotok (szybko przetłuszczające się włosy), bóle głowy, nudności i wymioty, wzdęcia, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, przyrost masy ciała, bóle sutków, grzybica pochwy, obniżenie libido (zmniejszenie apetytu na seks), pogorszenie nastroju, drażliwość (czasem depresja, powikłania zakrzepowo-zatorowe (mogą zagrażać życiu), zaburzenia gospodarki tłuszczowej (więcej złego cholesterolu LDL), choroba niedokrwienna serca u kobiet poniżej 35. roku życia palących papierosy.

Plastry antykoncepcyjne to metoda, na którą możesz się zdecydować po badaniu i wywiadzie lekarskim u ginekologa. Nie wahaj się zapytać lekarza o dokładne działanie i przeciwwskazania plastrów antykoncepcyjnych.

9. Ile kosztują plastry antykoncepcyjne?

Plastry antykoncepcyjne nie należą do najtańszych metod antykoncepcyjnych. W aptekach znajdziemy dużo tańsze doustne środki antykoncepcyjne niż plastry antykoncepcyjne.

Cena plastrów antykoncepcyjnych to ok 60-80 zł za 3 plastry. Cena plastrów antykoncepcyjnych zalezy od apteki, do której się udamy, Jeżeli poszukujemy plastrów antykoncepcyjnych w internecie to ich cena będzie niższa i będzie oscylowała w okolicach 50 zł.

W internecie można znaleźć także plastry antykoncepcyjne dostępne bez recepty.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Zastrzyki antykoncepcyjne
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze